Tim van der Steen Nieuws 22 okt 2019, 03:57

Leestijd: 4 minuten

Mythische ruimtemissie Artemis en de eerste vrouw op de maan

NASA presenteerde recent de ruimtepakken voor project Artemis en wil binnen vijf jaar de eerste vrouw op de maan zetten, maar is dat wel realistisch?

Toen de Griekse oppergod Zeus aan zijn dochter Artemis vroeg wat zij het liefste wilde hebben moest hij lachen om haar antwoord: eeuwige maagdelijkheid. Dat, en een zilveren boog zodat ze altijd kon jagen. Artemis kreeg als we de verhalen geloven haar zin, of de Amerikaanse president dat ook krijgt is nog maar de vraag.

Vrouw op de maan

In maart gaf Trump te kennen wat hij graag zou willen: in 2024 opnieuw Amerikaanse voet op de maan. Het project heet Artemis, genoemd naar de godin van de jacht, geboorte en maan en de tweelingzus van de Griekse zonnegod Apollo. Toepasselijk, want het doel is om een vrouw de eerstvolgende maanwandeling te laten maken.

Wie straks de eerste vrouw op de maan moet zijn is nog niet bekend, al maakt Christina Koch schijnbaar goede kans. Zij schreef afgelopen week met Jessica Meir geschiedenis tijdens hun ruimtewandeling om een defect onderdeel van het Internationale Ruimtestation te vervangen. Het was de eerste keer ooit dat twee vrouwen tegelijk een ruimtewandeling maakten, een mijlpaal. Trump ging hierbij nog wel een paar keer de mist in. Hij was onder de indruk dat Koch en Meir de eerste vrouwen in de ruimte waren en greep zijn kans om de astronauten hier (meermaals) mee te feliciteren. Incorrect, die eer viel de Russische Svetlana Savitskaya in 1984 al ten deel.

Misverstand

Eigenlijk hadden in maart al meerdere vrouwen tegelijk door de ruimte moeten lopen, een misrekening zette daar een streep door. Er wordt geregeld gezegd dat er een medium-pak te weinig mee was, die uitleg klopt alleen niet helemaal.

Door het gebrek aan zwaartekracht worden astronauten in de ruimte een paar centimeter langer, de simpele uitleg is dat wervels verder uit elkaar gaan staan. De ruimtepakken worden voor gebruik geprepareerd en zijn modulair, daarmee kunnen ze worden aangepast op mensen van verschillende lengtes.

Anne McClain, een van de vrouwelijke astronauten, bleek minder te zijn uitgezet dan verwacht, waardoor het pak niet goed paste. Aanpassen is veel werk, in dit geval was het dus eenvoudiger om een andere (langere) astronaut in haar plaats te laten gaan.

Nieuwe pakken

De pakken die straks tijdens Project Artemis worden gedragen zijn recent al onthuld. In de basis nog steeds hetzelfde concept als de pakken tijdens de Apollo-missies: een soort eenpersoons ruimteschip dat de drager van zuurstof voorziet en de lichaamstemperatuur op peil houdt. Die varieert in de ruimte ongeveer tussen -170 graden in de schaduw en +150 in de zon.

Wel zijn er veel verbeteringen op het gebied van draagcomfort en flexibiliteit. Zo maakte Neil Armstrong zijn gekke ruimtehupsjes niet alleen door het gebrek aan zwaartekracht en was bukken om een steen op te rapen simpelweg geen optie. De nieuwe pakken hebben meer scharnieren en zijn dus modulair. Via opzetstukken kunnen ze in de lengte en breedte volledig op maat gemaakt worden, stukken comfortabeler en praktischer dus.

Nieuwe ruimterace

Er loopt momenteel een nieuwe ruimterace, naast de VS hebben ook India en China de jacht op de maan geopend. Om de concurrentie te snel af te zijn heeft Trump in maart de Amerikaanse deadline naar voren getrokken van 2028 naar 2024. Niet alleen om de race te winnen, het moet ook voorkomen dat een volgend Witte Huis een andere koers gaat varen.

Apollo was het eerste succesvolle ruimteprogramma, waarmee NASA de Sovjetunie zo’n vijftig jaar geleden te snel af was. In 1969 wandelde Neil Armstrong als eerste man op de maan. Het was een prestigestrijd in het hart van de koude oorlog waarbij de Amerikaanse geldkraan vrijwel onbeperkt open stond.

Project Artemis

Nog los van de technische haalbaarheid ligt dat nu anders. Daarmee is het de vraag of een nieuwe maanlanding in 2024 haalbaar is. Zowel de NASA als bronnen daarbuiten zeggen bijvoorbeeld dat hiervoor minstens vijftien miljard extra nodig is, bijna een verdubbeling van het huidige budget.

Project Artemis bestaat uit drie vluchten. Tijdens de eerste wordt met het enorme Space Launch System (SLS) de zogenoemde Gateway in een baan rond de maan gebracht. Dit is een ruimtestation waar als tussenstation geland kan worden. Dit maakt een maanlanding dus ook eenvoudiger. Tijdens de tweede vlucht zal ruimtevaartuig Orion naar de Gateway vliegen en pas tijdens de derde vlucht zal ook het laatste stuk naar de maan worden afgelegd.

Het plan is ook om een basis op de maan te bouwen, daarmee wordt het in twee opzichten een springplank. Als eerste om te gebruiken als test voor nieuwe technologie, maar ook letterlijk om ervan af te lanceren, verder de ruimte in.