Roos Ravensbergen Nieuws 7 okt 2019, 15:29

Leestijd: 5 minuten

Moet er een verbod op e-sigaretten komen?

Als het aan longartsen ligt, komt er in Nederland „geen enkele e-sigaret meer binnen”. Brancheorganisatie Esigbond is verbaasd over de oproep.

Leon van den Toorn, de voorzitter van de Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), pleit na een stijging van patiënten met ernstige longklachten voor een totaalverbod op de e-sigaret.  „Dit hoort niet thuis in het streven naar een rookvrije generatie”, zegt hij. „Nu zeggen we niet dat het ‘echte’ roken niet belangrijk is, maar we zien het als een en hetzelfde probleem.”

De e-sigaret wordt in de markt gezet als ‘95 procent gezonder dan een normale sigaret’, maar volgens longarts Van den Toorn is dat niet wetenschappelijk onderbouwd. Er is maar één ding gezond, zegt hij, en dat is schone lucht inademen. „Alles wat met sigaretten te maken heeft, is schadelijk. Als we dit nu niet een halt toeroepen, krijgen we een groot probleem.”

Verbazing

„Dat de vereniging pleit voor zo’n verbod verbaast ons enorm”, zegt Emil ’t Hart, voorzitter van de Esigbond. Dat is de brancheorganisatie voor de elektronische sigaretten in ons land. „We snappen niet dat longartsen de kansen van een e-sigaret niet zien”, zegt ’t Hart. „In Nederland sterven jaarlijks zo’n 20.000 mensen aan traditioneel roken. Een e-sigaret is een goed middel om daarmee te stoppen. Het is gek dat artsen het alleen als bedreiging behandelen.”

Wel is hij het met de longartsen eens dat mensen niet moeten beginnen met roken: „Iemand die niet rookt moet niet opeens beginnen met roken of vapen. Wij richten ons op de traditionele rokers. Zij zijn verslaafd en komen maar moeilijk van die verslaving af. Een e-sigaret helpt hen om te stoppen.” Esigbond wil mensen dus vooral helpen met stoppen met roken.

Mysterieuze ziekte

Aanleiding voor het verbod is een nieuwe mysterieuze ziekte, die begin september in de Verenigde Staten de kop opstak. Daar zouden ten minste 450 mensen aan de aandoening, die nog geen officiële aanduiding heeft, lijden. Achttien van hen zijn inmiddels overleden, allemaal waren ze jonger dan 35. De ziekte zorgt ervoor dat mensen die geen longklachten hadden, in korte tijd ernstig achteruitgaan. Vaak ervaren ze pijn op de borst, kortademigheid, overgeven en het ophoesten van bloed.

Het lijkt erop, zegt Van den Toorn, dat ook Nederlandse patiënten aan de ziekte lijden. Minstens acht mensen gingen naar een longarts na gebruik van de e-sigaretten. Dit bleek nadat de NVALT een enquête uitzette. Eén van hen kwam terecht op de intensive care. Op dit moment is het nog niet helemaal duidelijk welke schadelijke effecten er kleven aan de e-sigaret, maar daar loopt een onderzoek naar, de resultaten moeten uit de medische wetenschap komen.

Steeds meer klachten

Van den Toorn: „Een aantal weken geleden hebben we, de vereniging van longartsen, geïnventariseerd hoeveel mensen nou klachten ondervinden na het gebruik van e-sigaretten. De eerste week waren dat drie personen, twee weken later al acht. Maar omdat de e-sigaret pas tien jaar op de markt is, zijn de effecten van gebruik op lange termijn nog niet duidelijk.”

Volgens ’T Hart van Esigbond is het „helemaal niet zeker” dat de e-sigaret de oorzaak is van die acht gevallen: „De vereniging van longartsen doet een zware uitspraak, maar er is nog geen goed onderzoek gedaan.” Hij noemt Engeland als voorbeeld, waar de overheid de e-sigaret heeft omarmt en waar veel mensen juist door vapen gestopt zijn met traditioneel roken. „Daar zie je geen gevallen van mysterieuze longziektes. Die zie je alleen in de Verenigde Staten, en dat is echt een geval apart. Daar stoppen ze andere stoffen in de e-sigaretten dan hier.”

Kleurtjes en smaakjes

In de VS stierven vooral mensen onder de 35 aan de mysterieuze longziekte. Volgens Van den Toorn zijn de e-sigaretten vooral onder jongere mensen populair omdat ze lekkerder smaken en er mooier uitzien dan normale sigaretten. „Normale sigaretten zijn vies en saai, een e-sigaret heeft een lekker smaakje, zoals watermeloen of aardbei.” De longarts noemt twee problemen met de e-sigaret: als eerste worden ze gepromoot als minder schadelijk, en ten tweede werden ze aantrekkelijk in de etalage gelegd.

En dat is geen goed nieuws voor de jongere generatie, vindt de longarts. „We zijn bang dat de nieuwe generatie jongeren de e-sigaret gaan gebruiken, met het idee dat het veilig is. De angst bestaat dat zij dan verslaafd raken en overstappen op echte sigaretten.”

Jongeren verleiden

De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) stelt ook dat de e-sigaret jongeren verleidt te beginnen met vapen en dat daardoor het risico op nicotineverslaving groter wordt. De NVK steunt dan ook de oproep van longartsen voor een totaalverbod op e-sigaretten in Nederland.

Of het verbod nou nodig is of niet: het doorvoeren ervan lukt niet van de ene op de andere dag. En de kans dat het al gebeurt is klein, zo zei staatssecretaris Paul Blokhuis dat hij niet zomaar een totaalverbod kan uitvaardigen. „We hebben goed contact met de staatssecretaris van Volksgezondheid, Paul Blokhuis”, zegt Van den Toorn. Blokhuis is volgens de longarts serieus bezig met het probleem. „Maar door Europese regelgeving is het doorvoeren van zo’n verbod lastig. Het is voor een overheid een grote beslissing, die ook gigantische impact zal hebben.”