Meer ongelukken op de weg vooral de schuld van onszelf
Van de verkeersongevallen in Nederland komt ruim 95 procent door menselijke fouten, meldt Veilig Verkeer Nederland. Hoe kan het dat we zo onveilig rijden, en is er een oplossing voor te vinden?
De organisatie is een campagne begonnen om weggebruikers bewuster te laten rijden. De campagne is nodig omdat het aantal verkeersdoden toeneemt, meldt de organisatie. In 2018 zijn 678 mensen omgekomen door een verkeersongeval, dat zijn 65 verkeersdoden meer dan het jaar ervoor.
Het probleem is dat deelnemen aan het verkeer vaak niet onveilig voelt, legt Stefan Westerman uit. Hij is verkeersdeskundige bij de ANWB. „Zeker als je veel deelneemt aan het verkeer, kan het routine zijn en heb je er misschien minder aandacht voor.” Die routine kan zorgen voor onoplettendheid en een vals gevoel van veiligheid. „Je denkt: er gebeurt toch niks. Vooral als je comfortabel in een auto zit, kun je ervaren dat er weinig risico is. Je moet altijd je verstand en aandacht erbij houden.”
De sleur van dagelijks dezelfde route rijden, kan ook zorgen voor gevaar. „Elke dag dezelfde route rijden, draagt niet bij aan je interesse voor je reis. Je laat je sneller afleiden door bijvoorbeeld je smartphone of dingen die op werk spelen. Dat is gevaarlijk als je wel ineens moet handelen.”
Goede infrastructuur
Aan de auto’s en wegen in Nederland ligt het niet, denkt Westerman. „Onze voertuigen moeten door de apk-keuring, er zijn allerlei richtlijnen voor onze infrastructuur, dat is allemaal wel op orde in ons land. We staan ook bekend om onze goede wegen. Het gedrag van mensen in het verkeer is uiteindelijk bepalend.”
Als de fout vooral bij de bestuurders ligt, is de zelfrijdende auto dan niet de oplossing? „In essentie is dat heel mooi gedacht”, zegt Westerman. „Maar er moeten nog heel wat uitdagingen overwonnen worden. Auto’s kunnen voldoende afstand houden en in hun eigen rijbaan blijven met de huidige systemen, dat is de eerste stap. Op de snelweg werkt dat, maar in een onverwachte verkeerssituatie niet. Wat als je langs een school met spelende kinderen rijdt en een bal de weg oprolt?”
Ook noemt hij wegwerkzaamheden, onoplettende fietsers en openbaar vervoer als bussen en trams als complexe situaties voor de zelfrijdende auto. „Aan die situaties zijn deze auto’s nog niet gewend. Ik denk dat het nog minstens tien jaar gaat duren. Deskundigen twijfelen zelfs of het überhaupt mogelijk is.”
Tips
Voorlopig moeten we het dus nog even zelf doen. Westerman heeft daarvoor nog wel wat tips. „De basis is natuurlijk fit, nuchter en op tijd vertrekken. Voorkom haast, geen enkele weggebruiker gaat veilig de weg op onder tijdsdruk.” Een beetje aardig zijn voor elkaar is ook belangrijk. „Hou rekening met andere weggebruikers. Je ziet veel egoïstisch weggedrag, gun anderen in het verkeer ook een plekje tijdens het ritsen, verleen eens voorrang en rij ontspannen. Werk een beetje samen. En geef rijden altijd prioriteit, doe er geen dingen naast.”
Automobilisten zijn niet de enige verkeersdeelnemers, hoe zit het met fietsers, wandelaars en andere weggebruikers? „Als fietser kun je naar verhouding minder schade aanbrengen dan een auto. Dat neemt niet weg dat het belangrijk is dat je zelf goed anticipeert en alert bent op de verkeerssituatie. Vooral in een stedelijke omgeving waar veel beweging is. Je kunt niet vertrouwen op de oplettendheid van anderen.”
Vooral in de stad gaan steeds meer fietsers hun eigen gang, merkt Westerman op. „Het wordt steeds meer de norm dat verkeerslichten worden genegeerd, mensen op eigen gelegenheid gaan oversteken, tegen de richting inrijden of hun eigen fietsroute bepalen. Het wordt steeds gevaarlijker. Volg ook als fietser gewoon de weg die voor je bedoeld is.”