Quincy Brouwer Nieuws 3 okt 2019, 05:57

Leestijd: 3 minuten

Leidens ontzet: Het grootste volksfeest boven de rivieren

Elk jaar vieren de Leidenaren op drie oktober de bevrijding van hun stad uit de handen van de Spanjaarden. Maar het wordt niet alleen gevierd door inwoners. Van heinde en verre komen mensen vandaag naar de sleutelstad.

Haring en Wittebrood

Er worden nog steeds verschillende activiteiten georganiseerd om dit te vieren. Om het zo goed mogelijk te laten verlopen wordt in 1886 de 3 October Vereeniging opgericht. „Sindsdien zijn wij verantwoordelijk voor alles rondom drie oktober”, zegt voorzitter Rik Kamps. Het feest op drie oktober zelf begint traditioneel met het uitdelen van haring en wittebrood. Dat hoort echt bij drie oktober”. De geuzen die Leiden kwamen bevrijden brachten dat mee voor de hongerige inwoners van de stad. Om dat te herdenken kunnen Leidenaren elk jaar op drie oktober hun haring en brood ophalen. Wie vooraan in de rij wil staan, moet vroeg komen. „De eerste Leidenaren staan al rond vijf uur op hun haring te wachten, terwijl het uitdelen pas om half acht begint. De sfeer zit er dan al goed in.”, zegt Kamps. Volgens hem staat de rij in Leiden bekend als de gezelligste rij van Nederland.

Virus

„Het is echt een virus hier in Leiden. In september begint het opbouwen al en hangt de stad al vol verkeersborden die omleidingen aangeven. Dan begint het al te kriebelen. Het leeft hier echt. Je ziet dat Leidenaren die in het buitenland wonen voor het feest terugkomen en het wordt zelfs op ambassades gevierd”

De meeste mensen in Leiden hebben dan ook vrij op drie oktober. Ook scholen en de universiteit zijn gesloten. Daarom wordt er in de avond van twee oktober flink gefeest in de binnenstad. „Dat wordt grotendeels geregeld door de horeca zelf. Er zijn verschillende podia met bandjes en artiesten verspreid door de stad. Naar verwachting zal dat meer dan honderdduizend feestgangers trekken. Het is het grootste volksfeest boven de rivieren.”

Geen tweede carnaval

De vergelijking met carnaval is er eentje die Kamps vaker hoort van buitenstaanders. „Ik heb nooit carnaval gevierd, dus hoe dat er precies aan toe gaat weet ik niet. Maar als je daarmee bedoelt dat het een groot zuipfestijn is, heb je het mis. Het is veel meer dan alleen dat”, zegt hij. „Er staat een van de grootste kermissen van Nederland, er worden optochten georganiseerd en er zijn lezingen en ook is er een herdenking voor de slachtoffers van de oorlog met Spanje en er zijn nog tal van activiteiten.

Wat wordt er gevierd?

Ons land is tussen 1568 en 1648 verwikkeld in de Tachtigjarige Oorlog met Spanje dat dan de baas is over Nederland. Als steden in opstand komen, stuurt de Spaanse koning de hertog van Alva naar Nederland om orde op te zaken te stellen, zo ook bij Leiden. De Spanjaarden kiezen ervoor Leiden te omsingelen en de bevolking uit te hongeren. Er zijn bij er bij eerdere slagen namelijk veel mannen verloren.

Na een belegering van bijna een jaar, met tussendoor een korte onderbreking, komt op drie oktober 1574 een einde aan de bezetting als de geuzen de dijken bij Rotterdam doorsteken. Het water bij Leiden komt zo hoog te staan, dat de Spanjaarden vluchten. Leiden is vrij.