Redactie Metro Nieuws 28 okt 2019, 09:02

Leestijd: 5 minuten

‘Jongeren, kom uit de kast met je depressie’

Veel jongeren kampen met psychische problemen en de donkere wintertijd maakt het er niet makkelijker op. Schrijfster Anna Knobbout roept hen op om er vooral open over te zijn.

Tekst: Anna Knobbout

Het is al een stuk normaler om als jongere uit te kast te komen over je geaardheid dan een aantal jaar geleden. De zin ‘pap, mam, ik moet jullie wat vertellen’ wordt steeds vaker uitgesproken en ook meer geaccepteerd. Dat is veel minder het geval als een jongere uit de kast komt over psychische problemen, bijvoorbeeld een depressie.

Nu de klok in de nacht van zaterdag op zondag een uurtje teruggezet is, komen we thuis als de duisternis alweer is ingevallen. Typisch een tijd waarin depressiviteit meer de kop op steekt dan bij dagen vol zon en licht.

Ouders betrekken ingewikkeld

Veel jongeren tussen 12 en 20 jaar kampen met psychische problemen. In deze leeftijdscategorie verandert er veel en staat ontwikkeling centraal. Omdat er veel verandert, kan het ingewikkeld zijn om ouders te betrekken in de lastige periodes in het leven van de adolescent.

Anna Knobbout (19) is schrijfster van Little Spy Eye, een gedichtenbundel die het stigma van jongeren met een depressie doorbreekt. Zij is van mening dat jongeren tegenover hun ouders vaker uit de kast zouden moeten komen over hun mentale gesteldheid. Om dit standpunt te ondersteunen, sprak ze met drie adolescenten over hun ervaringen.

Lisa (19), aankomend mbo-student

Wanneer is je depressie begonnen?

In 2014, toen is mijn beste vriend is overleden. Ik werd steeds somberder. Ik zei het niet, omdat ik een persoon ben die alles graag zelf probeert. Als het dan écht niet lukt, dan vraag ik pas om hulp. Ik had telkens het idee dat ik geen hulp nodig had.

Wanneer ben je uit de kast gekomen?

In oktober 2016. Toen dacht ik ‘nu heb ik wel echt hulp nodig’, dus vertelde ik het. Die dag was ik ziek thuisgebleven. Toen mijn moeder thuiskwam heb ik gezegd: ‘Mam, ik kan het echt niet meer aan. Ik heb hulp nodig.’ Het was doodeng. Je wil het eigenlijk niet tegen je ouders zeggen, want het zijn wel de mensen die je ‘gemaakt’ hebben en je wil dan juist gewoon vrolijk overkomen. Tegelijkertijd is het heel goed om het te zeggen en open te zijn.

Ga je nu vaak naar haar toe als je je echt slecht voelt?

Als ik het echt niet weet, dan ga ik naar mijn moeder. We hebben nu een soort safe-systeem. Stuur ik de drol-emoji, dan weten ze dat het niet goed gaat en komen ze meteen naar me toe. Op m’n kamerdeur heb ik ook een soort moodboard, waarop ik aangeef hoe het met me gaat. Ik ben heel blij dat we er zo open over kunnen zijn. Mijn moeder is echt één van mijn beste vriendinnen. In het begin was het nog steeds moeilijk om het er over te hebben, aangezien dat eerst nooit gebeurde. Dat is een grote overgang, maar veranderd in de loop van de jaren, het is ook een kwestie van leren. Ik vertel mijn ouders negen van de tien keer hoe het gegaan is bij mijn psycholoog. Gelukkig is het ook oké om het er niet over te hebben.

Isabeau (25), werkend

Wanneer is je depressie begonnen?

Toen ik een jaartje of 16, 17 was en hield op toen ik 23 jaar was.

Ben je uit de kast gekomen met je depressie?

Ja, maar dat was nogal complex. Ik had er zelf niet echt de woorden voor om het uit te leggen, dus ik zei steeds dat ik ziek en/of moe was. Dan meldde mijn moeder me ziek op school. Later ben ik gestopt met studeren. Ik denk dat het voor ons allebei niet duidelijk was dat het een depressie was. Toen ik eenmaal therapie had, kreeg ik wel woorden voor mijn gevoelens, zoals angst of verdriet, en dat maakt het vele malen makkelijker om het aan te geven. Ik denk dat de generatie van mijn ouders ook gewoon weinig tot geen kennis heeft van mentale ziektes. En daardoor had ik er ook geen idee van.

Ga je nu vaak naar je ouders toe als je je slecht voelt?

Nu zeker! Daar kan ik lekker in bad gaan liggen, verzorgd worden en hoef ik veel minder na te denken over dingen.

Jan (20), wo-student

Wanneer is je depressie begonnen?

Het is begonnen toen ik 13 jaar oud was en in periodes keerde het terug.

Ben je uit de kast gekomen met je depressie?

Eerst heb ik het verteld aan mijn vrienden, omdat dat makkelijker was. In 2017 vertelde ik het pas aan mijn moeder. Zij moest huilen en ik had veel gedronken. Mijn moeder had al lang door dat iets niet lekker ging. Ik vertelde het eigenlijk per ongeluk, maar ik ben wel blij dat ik het gedaan heb. Op het moment zelf niet, want toen had ze gelijk medelijden: ze vond me gewoon zielig. Ik vond dat ze me met rust moest laten. Na verloop van tijd dat het beter met mij ging, was ik blijer dat ik het gedeeld had. Ik heb het mijn vader nooit verteld, omdat wij niet erg close zijn. Ik ben bang voor onbegrip en van zijn kant heb ik er ook minder behoefte aan. Als mijn ouders niet gescheiden waren, dan had mijn moeder het waarschijnlijk aan mijn vader verteld. Nu praten ze nauwelijks, dus al helemaal niet over dit soort dingen.

Ga je nu vaak naar je moeder toe als je je echt slecht voelt?

Zo nu en dan praten mijn moeder er over. Ik zoek haar niet specifiek op.

Als ze het spontaan vraagt, dan kap ik het meestal af en dan veranderen we van onderwerp. Dat vind ik eigenlijk ook prima.