Redactie Metro Nieuws 14 okt 2019, 12:11

Leestijd: 3 minuten

EU-landen stoppen met leveren wapens aan Turkije

De 28 EU-landen leveren voorlopig geen wapens meer aan Turkije die in Syrië kunnen worden ingezet. Daarover hebben de ministers van Buitenlandse Zaken een akkoord bereikt in Luxemburg, melden diplomaten. De 28 lidstaten spreken bovendien hun veroordeling uit over de Turkse militaire operatie Noord-Syrië.

Een aantal EU-landen, waaronder Nederland, Duitsland en Frankrijk, hadden hun wapenleveranties al opgeschort zolang Ankara zijn offensief niet stopzet. De landen roepen Turkije opnieuw op dat „onmiddellijk" te doen. De inval vormt een ernstige ondermijning van de regionale stabiliteit en veiligheid, staat in een goedgekeurde conceptverklaring.

Steeds meer burgers zijn het slachtoffer en moeten hun huis verlaten en de operatie hindert humanitaire hulpverlening, aldus de EU. Bovendien is succes bij vredesbesprekingen „veel moeilijker" geworden en is de winst die op terreurgroep IS is geboekt ondermijnd.

Wapenembargo

Tot een juridisch waterdicht wapenembargo kwam het niet, mede omdat de uitwerking daarvan tijdrovend is. „Maar hiermee wordt hetzelfde resultaat bereikt", klonk het in Luxemburg. Van tevoren werd niet verwacht dat de EU de operatie unaniem zou veroordelen. Vooral het Verenigd Koninkrijk en enkele Oost-Europese landen hadden zich daar volgens diplomaten tegen verzet, maar gingen toch overstag.

De EU-ministers zetten ook een nieuwe stap tegen de Turkse illegale booractiviteiten in zee nabij Cyprus. Zij vroegen EU-buitenlandchef Federica Mogherini verder te gaan met het uitwerken van sancties voor personen en organisaties die hier verantwoordelijk voor zijn.

‘Heel vervelend’

De Turkse president Erdogan zal het ‘heel vervelend’ vinden dat de 28 EU-landen de Turkse militaire operatie in Noord-Syrië veroordelen en hun wapenleveranties aan Ankara opschorten. Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok zei dat nadat „de hele EU het standpunt heeft ingenomen dat Nederland vorige week al innam."

„Een enorme stap vooruit dat de hele EU dit vindt. De Europese Unie heeft nog nooit een NAVO-land veroordeeld. Een heel duidelijk signaal, ik ben blij dat het gelukt is", zei Blok.

Vorige week steunden maar enkele landen het Nederlandse standpunt, aldus Blok, die er de afgelopen dagen veel tijd en energie in heeft gestoken. De ‘verschrikkelijke beelden’ uit het conflictgebied hebben volgens hem de laatste landen een zetje gegeven. Turkije is volgens hem zeer gesteld op de relatie met deze landen. Het gaat volgens diplomaten onder meer om het Verenigd Koninkrijk.

Sancties niet uitgesloten

De minister sluit verdere sancties nog steeds niets uit. Als optie noemde hij het niet langer uitbetalen van miljarden aan pre-toetredingssteun aan de kandidaat-EU-lidstaat. „Voor de toekomst moet dat openblijven als dat nodig is. Ik hoop het niet."

Nu komen troepen van het verschrikkelijke bewind van de Syrische president Assad ook weer het gebied in, vervolgde Blok. „Dat is voor de mensen daar absoluut geen verbetering. Die Turkse invasie leidt tot meer geweld en meer spanningen."

Maatregelen

In de Tweede Kamer werd meteen verontrust gereageerd, toen bekend werd dat Turkije Syrië had binnengevallen. Partijen van coalitie en oppositie pleitten voor maatregelen tegen Turkije.

Regeringspartij CDA noemt de invasie ongehoord, maar niet onverwacht. „Het aangekondigde vertrek van de Verenigde Staten geeft ruimte aan de expansiedrift van Turkije", reageert CDA-Kamerlid Martijn van Helvert. Volgens hem heeft de Europese Unie diplomatieke en economische kracht áls lidstaten eensgezind zijn. „Al deze middelen om Turkije terug te dwingen moeten worden ingezet", vindt hij.

Ook coalitiepartner D66 ziet dat zo. „Niet onverwacht, wel zeer zorgelijk. Nu is het aan de EU om Turkije met alle diplomatieke middelen én met sancties tot andere gedachten te bewegen", aldus D66’er Sjoerd Sjoerdsma.