Zo ga je als vriend of familie om met een slachtoffer
Niet alleen slachtoffers kunnen binnenkort terecht op de website van Fonds Slachtofferhulp, ook voor naasten zijn er straks tips te vinden. Het fonds hoopt dat naasten slachtoffers straks beter kunnen helpen.
Het online platform Slachtofferwijzer wordt uitgebreid met tips en handvatten voor naasten van slachtoffers van een misdrijf, ongeval of ramp. Zo hoopt het fonds dat familie en vrienden hun naasten beter kunnen steunen. „Vorig jaar kwam naar voren dat van 1,7 miljoen Nederlandse slachtoffers, 30 tot 40 procent behoefte heeft aan sociale steun maar dat niet krijgt”, zegt Nicky Bredemeijer, persvoorlichter van het fonds. „Tegelijk kwam uit een ander onderzoek naar voren dat naasten slachtoffers ook graag willen helpen, maar vaak niet weten hoe. Ze denken dat ze er goed aan doen iemand door te verwijzen naar een professional, maar er is soms meer nodig.”
Goedbedoelde adviezen
Hoe mensen reageren, verschilt enorm. „Er zijn verschillende redenen dat mensen niet weten wat ze moeten doen. Dat is ook sterk afhankelijk van het soort slachtoffer. Vaak worden er goedbedoelde adviezen gegeven, we willen dan ook absoluut niet vingerwijzen. Veel mensen vinden het alleen ingewikkeld om met dit soort dingen om te gaan.” Dat terwijl de behoefte wel groot is. „Goede steun draagt ook echt bij aan het herstel.”
Lindsay werd drie jaar geleden slachtoffer van verkrachting en heeft ervaren hoe belangrijk die steun is. „Vooral de vraag ‘wat heb je nodig’ vond ik heel belangrijk”, vertelt ze. „Dat mensen niet gaan oordelen maar gewoon vragen wat ze voor je kunnen doen, waar heb je behoefte aan? Luisteren is ook belangrijk. Laat iemand maar tien keer hetzelfde verhaal vertellen, blijkbaar is het nodig.”
Blijf praten
Ze benadrukt ook dat je als naasten met elkaar moet blijven praten. „Dingen kunnen je aangrijpen. Mijn vrienden hadden bijvoorbeeld een appgroep waarin ze hun zorgen over mij konden delen.” Maar wees open tegen het slachtoffer met wie je wat deelt. „Ik wist van deze appgroep. Het zou wel gek zijn geweest als anderen mijn verhaal ineens zouden weten zonder dat ik het ze verteld had. Stem dus wel af met het slachtoffer met wie je wat deelt.”
Het slachtoffer beschuldigen
De belangrijkste tips die Bredemeijer kan meegeven, zijn het luisterende oor en het niet oordelen. „Bij eigenlijk elk slachtoffer komen deze tips terug. Maar het kan ook gaan om over hoe je een slachtoffer kunt helpen met aangifte doen. Daarnaast willen we begrip creëren voor het feit dat het ene slachtoffer een jaar nodig heeft om iets te verwerken, terwijl de ander veel korter nodig heeft. Opmerkingen als ‘ben je er nou nog niet overheen?’ werken niet echt steunend, maar het gebeurt wel in de praktijk.”
Ook Lindsay kreeg te maken met oordelen van anderen. „Dat was het ergste dat gebeurde. Ook vanuit mijn naasten kwam victim blaming. Dat staat je herstel echt in de weg. Ik probeerde heel erg te accepteren dat het niet mijn schuld is geweest. Als mensen zeggen van wel, dan helpt dat niet bepaald.”