Erik Jonk Nieuws 11 sep 2019, 16:01

Leestijd: 4 minuten

Veel bijval jeugdstraf-petitie moeders vermoorde meisjes

Moeders vermoorde tieners Romy en Savannah krijgen veel bijval om petitie na optreden bij Beau van Erven Dorens.

Een interview in talkshow Beau over de petitie ‘Verhoog jeugdstraffen’, heeft de moeders van de vermoorde Savannah Dekker en Romy Nieuwburg veel bijval opgeleverd. Het optreden leverde binnen een halve dag bijna tienduizend nieuwe ondertekeningen op. Ondanks dat de website Petities.nl dinsdagavond laat tijdelijk overbelast was, stond de teller woensdag in de loop van de dag op bijna 83.000 steunbetuigingen.

De twee tieners uit Hoevelaken en Bunschoten waren in 2017 in dezelfde periode en niet ver van elkaar vandaan vermist en werden beiden levenloos gevonden. Veel Nederlanders hielpen zoeken. De meisjes, beiden 14 jaar, bleken vermoord door twee verschillende jongen (14 en 17).

Maximale jeugdstraffen

De daders vielen gezien hun leeftijden onder het jeugdstrafrecht. De jongste kon maximaal een jaar jeugddetentie krijgen, de oudste twee jaar. Dit kregen zij ook, aangevuld met jeugd-tbs (wat officieel PIJ heet, Plaatsing in een Jeugdinrichting).

De ouders kregen twee jaar geleden van Slachtofferhulp al snel te horen dat zij rekening moesten houden met deze straffen. „Bereid je er maar op voor”, zei Savannahs moeder Monique Dekker op de bank van Beau van Erven Dorens. „Het wordt maximaal twee jaar. Je blijft dan hopen en bidden dat de dader ook tbs krijgt. Dat hij behandeld wordt, want dat heeft hij heel erg nodig. Maar dat hij in ieder geval blijft vastzitten.”

De moeders begrijpen dat een zwaardere straf er in hun geval niet in zat. Dat zij erachter kwamen dat dezelfde straf zou zijn uitgesproken als hun dochters ‘slechts’ waren verkracht, dat was voor de ouders onverteerbaar. Zij besloten deze zomer tot de petitie ‘Verhoog Jeugdstraffen’. Ouders hebben levenslang, een straf van een of twee jaar is een lachertje, is op de petitie te lezen.

‘Rechter moet gradaties kunnen aanbrengen’

Marion Nieuwburg, moeder van Romy: „De petitie is er niet omdat wij minderjarige daders tien jaar in de cel willen hebben. We weten dat dat niet kan met kinderen. We vragen twee tot vijf jaar cel, zodat een rechter gradaties kan aanbrengen naar de aard van het delict.” De moeder van Nick Bood, een 16-jarige Assendelfter die net als Romy en Savannah in 2017 door een leeftijdsgenoot werd vermoord, sloot zich bij Monique Dekker en Marion Nieuwburg aan. De drie bieden de petitie met handtekeningen op 25 september aan aan minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker. Die dag wordt staat jeugdstrafrecht op de agenda van de Tweede Kamer. Dekker heeft in een Kamerbrief al laten weten dat hij niet denkt aan langere celstraffen voor jonge verdachten.

‘Geen voorstander langere straffen’

Peter van der Laan, hoogleraar reclassering aan de VU in Amsterdam, houdt sinds de jaren negentig moordzaken bij waarbij jongeren betrokken zijn. Van der Laan is geen voorstander van langere straffen in het jeugdstrafrecht en vindt juist dat dat al 25 jaar goed werkt. „Laat ik vooropstellen dat ik de frustratie van ouders en nabestaanden en zelfs in z’n algemeenheid goed begrijp. Ouders en nabestaanden komen er in het jeugdstrafrecht bekaaid af, dat ga ik niet goed praten. Er wordt niet gekeken naar hun genoegdoening, maar naar de persoon en achtergronden van de jeugdverdachte en de omstandigheden waarbij hij of zij tot een daad kwam. Genoegdoening vind ik overigens een lastig begrip. Wanneer heb je dat? Als een dader twee keer langer moet zitten, heb je dan ook twee keer zoveel genoegdoening?”

Tiener nog in ontwikkeling

Wat de hoogleraar en het jeugdstrafrecht betreft kun je het gedrag van een jongere niet op dezelfde manier aanrekenen als een volwassene. „Fysiek, neurobiologisch en psychisch is een tiener nog in ontwikkeling. Daarom kan maximaal een jaar cel voor 12- tot 15-jarigen en maximaal twee jaar voor 16- en 17-jarigen gegeven. Vervolgens wordt er passend gereageerd met een PIJ-maatregel, zoals we jeugd-tbs noemen. Centraal daarbij staan ‘herhaling voorkomen’, ‘bijsturen’ en ‘heropvoeden’. Het eerste traject duurt drie jaar en gebeurt in een gesloten inrichting. De PIJ-maatregel kan nog twee keer met twee jaar worden verlengd en eventueel daarna worden omgezet in volwassenen-tbs. Naar mijn weten is dat laatste nooit gebeurd. Met jonge daders heb je nog mogelijkheden, dat is in de praktijk bewezen. Dus wat mij betreft is het verlengen van detentie geen effectief antwoord. Dat kan zelfs contraproductief werken.”