Iris Hermans Nieuws 13 sep 2019, 10:50

Leestijd: 3 minuten

Russische elite bling-bling in Amsterdam: ‘bonbondoosje vol juwelen’

Tienduizenden edelstenen liggen nu te shinen in de Hermitage.   

Alsof je een bonbondoosje opent, gevuld met robijnen, saffieren en diamanten ‘en alle edelstenen die er maar bestaan, van agaat tot zirkoon’. Bijna om op te eten zo mooi en de oeh’s en aah’s waren tijdens de perspreview (de opening is zaterdag 14 september) van ‘Juwelen!’ dan ook niet van de lucht, vertelt Marlies Kleiterp, Hoofd Tentoonstellingen van De Hermitage.

Schatkamer

Niet alleen vanwege de collectie adembenemende Russische elite ‘bling-bling’ van tsarina tot keizerin, tot 1917, ,,Maar ook door de hele entourage eromheen, De Hermitage is nu een grote schatkamer vol smaragdgroene lampen, de beeldigste baljurken en keizerlijke kostuums, echte juweeltjes.” Naast dus de 300 juwelen die vanuit de Hermitage in St. Petersburg naar Amsterdam zijn vervoerd. Of dat in delen is gebeurd, net zoals het Nederlands Elftal tijdens belangrijke wedstrijden, of dat alles in een keer ‘op reis’ is gegaan, kan ze vanwege contractuele afspraken niets over zeggen, evenmin over de waarde en verzekeringen, ,,maar vertrouw er maar op dat alles heel safe is gegaan!”

Briljant!

Haar eigen favoriet is meteen ook een van de pronkstukken van de tentoonstelling. De broche van de Russische keizerin Elisabeth die regeerde van 1741–1762. Het is een juwelenboeketje van hofedelsmid Jérémie Pauzié en bevat veruit de meeste edelstenen van alle gepresenteerde juwelen. ,,Als je daar met je ogen induikt, sta je versteld van de kleurencombinaties en van het vakmanschap. Echt briljant!” Of zelfs 400 briljanten, 450 roosgeslepen diamanten en gele saffieren, robijnen en smaragden. Een andere lieveling is het haarstukje met de vogeltjes, dat ‘slechts’ uit diamanten en parels bestaat. ,,Bij de lichtste beweging trilt, beweegt en danst het vogeltje, prachtig om te zien.”

View this post on Instagram

A post shared by H'ART Museum (@hart.museum)

Dubbele bodems

Diamonds are a girl’s best friend, beaamt ze met een glimlach, ,,dus vrouwen zullen zeker vooraan staan bij deze tentoonstelling, maar ook voor mannen is het leuk om te ontdekken wat de high society-heren van toen allemaal bij zich droegen.” Snuifdoosjes, sabels en manchetknopen ‘over de top’ versierd, ,,ze hadden toen ook snuifdoosjes met dubbele bodems, waarin geheime liefdesbriefjes zaten, of een erotische tekening.”

Ruim twee eeuwen Russische hof- en high society cultuur, mét een Nederlands tintje in de vorm van de armbanden van koningin Anna Pavlovna (Paulowna), ,,daar stamt onze koning nog van af.” Op 22 augustus 1816 zette ze voet op Nederlandse bodem, net getrouwd met de Nederlandse erfprins Willem (de latere koning Willem II) van wie ze hoogstwaarschijnlijk de armbanden cadeau kreeg. Een bevat in elk geval een geëmailleerd portret van hem, de andere tonen hun initialen en zijn bezet met turkooisjes, van een steensoort die symbool staat voor een gelukkig en lang huwelijksleven.

Toen de Russische Revolutie in 1917 losbarstte en vele Russische upperclassers werden vermoord of het land ontvluchtten, zijn heel veel juwelen verloren gegaan. ,,Veel is toen doorverkocht, uit elkaar gehaald of omgesmolten, maar er is ook veel bewaard gebleven. Mensen namen het mee tijdens hun vlucht, of verstopten het goed. Schitterend om hun juwelen hier nu te kunnen bewonderen.”

‘Juwelen! Schitteren aan het Russische hof’ is te zien vanaf zaterdag 14 september 2019 tot en met zondag 15 maart 2020

View this post on Instagram

A post shared by H'ART Museum (@hart.museum)