Redactie Metro Nieuws 30 sep 2019, 10:00

Leestijd: 4 minuten

Mediation in de toekomst grotere rol in maatschappij

In Nederland wordt steeds vaker gebruik gemaakt van mediation om geschillen op te lossen.

Vanaf 2017 gingen de cijfers hard: bijna 3000 rechtszaken werden toen doorverwezen naar een mediator, volgens cijfers van de Nederlandse Rechtspraak. Dit gebeurde omdat er voorspeld werd dat dergelijke zaken grote kans hadden om opgelost te worden door eerst met elkaar in gesprek te gaan. Dit bleek een groot succes. Uit hetzelfde onderzoek van de Rechtspraak blijkt dat meer dan de helft van mediationtrajecten, namelijk 60 procent, gezamenlijk tot een oplossing komt. Daarom vindt de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) dat er in de toekomst een grotere rol voor mediation moet zijn in de maatschappij.

Scheiding aanvragen door mediator

Op dit moment is het namelijk nog steeds zo dat een officiële scheiding via de rechter moet worden ingediend. Natuurlijk kun je wanneer je een mediator hebt ingeschakeld samen tot een goede oplossing komen wanneer er sprake is van een echtscheiding. De daadwerkelijke aanvraag van een scheiding gaat echter (nog) niet via een mediator, maar moet worden gedaan via een advocaat die door echtparen samen met de mediator is aangesteld. De advocaat kan namelijk de gemaakte afspraken vast laten leggen bij de rechter.

Anno 2019 heb je dus nog steeds een advocaat nodig in het geval van scheidingszaken, dit is dus verplicht. Precies op dat punt heeft de KNB kritiek. De organisatie vindt dat een gekwalificeerde mediator ook een dergelijk verzoek zou moeten kunnen indienen bij de rechtbank. Dat betekent dat je in de toekomst niet een mediator én een advocaat nodig hebt, maar dat een mediator voldoende is om een scheiding te leiden en aan te vragen. Dit kan ook voor andere geschillen gelden die kunnen worden opgelost met een mediator. Mediation is namelijk niet alleen in te schakelen in het geval van een echtscheiding, maar kan ook bij familie- of bedrijfsproblemen.

Voordelen van mediation

Het KNB vindt het belangrijk dat er stappen worden ondernomen omtrent dit onderwerp, met name op het gebied van echtscheidingen. Mediation via een professional zoals Merlijn Groep kent namelijk uiteindelijk geen verliezers. Twee of meerdere partijen lossen conflicten op door bemiddeling, de letterlijke vertaling van ‘mediation’. Hierbij staan zij naast elkaar in plaats van tegenover elkaar, zoals bij een advocaat vaak het geval is. De mediator is hierbij de derde onafhankelijke partij die advies kan geven en kan helpen bij het maken van afspraken. Hebben jullie bijvoorbeeld kinderen of is er sprake van partneralimentatie? Dan is het prettig dat een onafhankelijke expert jullie kan helpen bij het stellen van bepaalde afspraken.

Er zijn nog meer voordelen van mediation te vinden. Zo hebben jullie vaak veel sneller een oplossing dan wanneer je het samen of via de rechter uitvecht. Ook staat een neutrale aanpak centraal, waarbij de nadruk ligt op positief bemiddelen. De kans is veel groter dat je na het maken van afspraken door een mediator samen door één deur kan en niet écht vechtend uit elkaar gaat. Natuurlijk bepaalt u samen met uw (ex-)partner wel wat er afgesproken wordt. Hierbij heeft u altijd de garantie op geheimhouding; voordat jullie beginnen met mediation moeten beide partijen een overeenkomst tekenen waarin alles dat tijdens mediationgesprekken wordt gedeeld geheim blijft. Dit is zelfs voor de rechter niet toegankelijk. Omdat mediation maatwerk is en per situatie wordt behandeld leidt het vaker wel dan niet tot goede afspraken.

Toekomstperspectief

Hierbij is het wel goed om te weten dat mediation altijd pas plaats kan vinden wanneer beide partijen vrijwillig willen meewerken. Niemand kan en mag gedwongen worden om mee te werken aan mediation. Dat betekent dat beide partijen bewust hebben gekozen om op een positieve manier een oplossing te zoeken voor hun problemen. Mede daardoor heeft mediation vaak grote successen. Sommige mensen besluiten zelfs om een nog makkelijkere weg te kiezen door met behulp van mediation online een echtscheiding aan te vragen. Bizar maar waar: echtscheidingen worden in Nederland steeds vaker online aangevraagd.

Aanbevelingen

Door de kritiek en diverse aanvragen van de KNB omtrent mediation is het ministerie op dit moment aan de slag met de eventuele verandering van de taken van een mediator. De Mediatorsfederatie Nederland (MfN) heeft al in januari van dit jaar verschillende aanbevelingen gedaan om tot goede afspraken en zelfs tot een mogelijk wetsvoorstel te komen. Samen met andere belangrijke partijen zoals de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG), de Raad voor Rechtsbijstand en enkele verzekeraars is er in ieder geval afgesproken dat het ministerie in het najaar van 2019 met een antwoord komt op deze aanvraag.