Marianne Thieme: politica, juriste, maar bovenal dierenactiviste
Zondag werd bekend dat Marianne Thieme, het gezicht van de Partij voor de Dieren, op 8 oktober de Tweede Kamer zal verlaten. Wie was zij en wat heeft ze betekend voor PvdD?
4472 dagen duurde het, de tijd van Thieme in de Tweede Kamer. Op 8 oktober is het voor haar tijd om een stapje terug te doen. Wat ze dan gaat doen en waarom ze precies uit de Kamer stapt? Dat is nog onduidelijk. Woensdag pas, in een interview met De Groene Amsterdammer, waar haar partner columnist is, zal ze dat bekend maken.
In 2002 wordt de Partij voor de Dieren opgericht door Ton Dekker, Lieke Keller en Thieme zelf. Sinds de begindagen is ze er dus bij. Eerst als grondlegger, toen als lijsttrekker en uiteindelijk, als de partij in 2006 de Kamer ingestemd wordt, als fractievoorzitter. In 2003 waagde de partij ook al een poging, maar toen werden er net niet genoeg zetels behaald. Toen het eenmaal wel lukte, in 2006, met twee zetels, was Nederland ook meteen het eerste land met zo’n partij in het parlement.
Het ging Thieme en haar partijgenoten er vooral om dat er meer aandacht kwam voor dierenwelzijn en -rechten. Elke bijdrage die de activiste in de Tweede Kamer leverde, eindigde ze dan ook steevast met „voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie”. En die mening houdt ze vast. „Weet dat ik me voluit voor onze gezamenlijke idealen zal blijven inzetten, zij het buiten het parlement.” Ze vertrekt dus wel uit de Kamer, maar niet uit de partij.
Kleine, maar belangrijke successen
Thieme kon rekenen op complimenten van andere leden van de Tweede Kamer nadat ze haar vertrek aankondigde. Rutte heeft „groot respect voor wat zij heeft bereikt” en Gert-Jan Segers van de ChristenUnie respecteerde „de manier waarop ze ons steeds uitdaagde goed voor de schepping te zorgen". CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma vindt het „knap hoe Marianne Thieme haar partij op de kaart heeft gezet”.
En die lof krijgt Thieme niet voor niets. In 2006 was PvdD dan wel een kleine partij (nu nog, met 4 zetels), maar mensen over de hele wereld raakten geïnspireerd door de winst van de partij. Er werden meer dierenpartijen opgericht en er kwam meer aandacht voor het soort politiek dat Thieme bedrijft. Inmiddels zijn er wereldwijd achttien partijen zoals de Partij van de Dieren.
Veel van de moties die Partij van de Dieren indiende in de Tweede Kamer, werden afgewezen. Toch is Thiemes politieke loopbaan niet zonder successen. Veel van de behaalde overwinningen zijn klein, sommige zelfs onzichtbaar, maar toch betreffen het belangrijke zaken. Zo werd er bijvoorbeeld, op initiatief van de partij, cameratoezicht in slachthuizen ingevoerd. Ook wil de Tweede Kamer dat er minder dierproeven worden uitgevoerd in Europa, zijn paardenkoetsen niet meer welkom op de Dam in Amsterdam en is de import van jachttrofeeën in Nederland verboden.
Actief buiten de Kamer
Een mogelijke reden voor het vertrek van Thieme, is dat ze de afgelopen jaren meer buiten de Kamer werkzaam was dan erbinnen. In de beginjaren van de Partij voor de Dieren was Thieme ook al bezig met meerdere dierenrechtenorganisaties. Zo was ze van 2001 tot 2004 werkzaam bij de stichting Bont voor Dieren en was ze van 2004 tot 2006 directeur van stichting Wakker Dier.
Maar in de meer recentere jaren kwamen er andere projecten de hoek omkijken. Thieme hield zich bezig met het maken van boeken en films. Ze schreef vijf boeken: De eeuw van het dier. (2004), Het gelijk van de dieren, het geluk van de mensen (2009), Meer! (2013), De kanarie in de kolenmijn (2016) en Groeiend Verzet. (2019). Ook was ze bij het maken van meerdere films betrokken. Zowel de boeken als de films hebben een activistisch thema, gecentreerd rond dierenwelzijn, -rechten en milieuvriendelijkheid.
Partij voor de Dieren werd opgericht met een duidelijk hoofddoel: aandacht vragen voor dierenwelzijn en -rechten. En de overwinningen die de partij – onder leiding van Thieme – geboekt heeft, bewijzen toch wel dat dat in ieder geval is gelukt.
Esther Ouwehand: de nieuwe fractievoorzitter van de PvdD
Nu Marianne Thieme niet meer als gezicht van de Partij voor de Dieren zal fungeren, is er een nieuwe leider nodig. De nummer twee van de partij, Esther Ouwehand, zal in ieder geval de komende tijd die schoenen vullen. En daar heeft ze al ervaring mee: toen Thieme vorig jaar ziek was en tijdens haar zwangerschapsverlof, nam Ouwehand tijdelijk ook het stokje over. Nu dus misschien permanent, alhoewel Thieme zelf zei dat ze juist nu plaats maakte zodat er nog anderhalf jaar aan haar opvolging gewerkt kan worden: „Het is een goed moment om het stokje over te dragen zodat er de komende anderhalf jaar, tot de volgende verkiezingen, kan worden gewerkt aan mijn opvolging.”
Net als Thieme zit Ouwehand sinds 2006 in de Tweede Kamer, en ook zij was sinds 2002 al betrokken bij de partij. In 2004 werd ze coördinator van het partijbureau, in 2006 belandde ze als tweede op de lijst in de Kamer. Sindsdien heeft ze vrijwel de gehele tijd in de Tweede Kamer gezeten, met een kleine ziekteperiode als uitzondering.
Ze voelt zich meer activist dan politica, en is vooral de politiek ingegaan omdat ze vindt dat dieren zo goed als genegeerd worden in het parlement, zo zegt ze zelf. „Dierenwelzijn, natuur en milieu verdienen het om aandacht te krijgen in de Tweede Kamer.” Ook buiten de Kamer zet Ouwehand zich in voor dierenrechten, zo is ze vaak te vinden als gastspreker op congressen, evenementen en demonstraties.