Klimaatstaken: geen stakingsrecht? Ja, echt!
Voor de klimaatstakingen in Den Haag heb je geen recht op een vrije dag. Hoe zit dat eigenlijk met het stakingsrecht?
Niet alleen scholieren willen zich in zetten om het milieu redden, ook werkende Nederlanders willen meedoen. Vrijdag is er een wereldwijde klimaatstaking, in verschillende landen zullen mensen de straten opgaan. In Nederland is Den Haag de plek voor het protest. Helaas valt de staking niet onder het stakingsrecht. Stakers zullen dus vrij moeten vragen bij hun werkgever, willen ze niet in de problemen komen
Hoe werkt staken
In Nederland hebben we het recht om te staken. Staken is makkelijk gezegd stoppen met werken op wat voor een manier dan ook, zegt FNV-woordvoerder Jose Kager. „Staken doen wij meestal nadat een juridisch proces is voltooid. Bijvoorbeeld wanneer we onderhandelen over cao’s met een werkgever en er niet uit kunnen komen. Als er dan al een paar onderhandelrondes zijn geweest en we niet op een lijn zitten, hebben we een staking als ultiem middel.”
In staking gaan, kan ook niet zomaar, er gaan meerdere processen aan vooraf. „Eerst gaan we in overleg en houden we een peiling onder onze vakbondsleden”, zegt Kager. „Drie kwart van hen moet het eens zijn met de staking. Als we die meerderheid hebben, laten we dit de werkgever op tijd weten en delen wij hem mee wat onze eisen zijn. Dan heeft de werkgever nog de tijd om op ons aanbod in te gaan. Pas als deze eisen niet worden ingewilligd, gaan wij over op staken.”
Vergoeding
Vakbondsleden die meedoen aan een staking georganiseerd door een bond kunnen altijd rekenen op een zogenoemde stakingsuitkering zodat het staken hen geen geld kost. „ Als docenten vrijdag hun werk neerleggen gaat dan buiten ons om”, zegt Kager. „Scholieren noemen het protest een staking omdat ze niet naar school gaan.”
Omdat het geen zaak is tussen werknemer en werkgever is de klimaatstaking dus geen ‘echte’ staking, maar meer een protest. De deelnemers hebben geen stakingsrecht en maken ook geen aansprak op een stakingsvergoeding.
Hoeveel mensen er bij het protest van vrijdag aanwezig zullen zijn, is lastig in te schatten. Bij eerdere acties in Nederland deze week waren al enkele duizenden protesteerders aanwezig, de verwachtingen zijn hoog bij de organisatoren. Tevens houden meerdere maatschappelijke organisaties vrijdag hun deuren dicht en ook scholen geven leerlingen vrij om bij de staking aanwezig te zijn.