Kasper Hermans Nieuws 25 sep 2019, 13:29

Leestijd: 4 minuten

Impeachment: mogelijk maatregel zonder gevolgen

De Democraten zijn de impeachmentprocedure gestart. Toch lijkt het effectief afzetten van Trump onwaarschijnlijk.

„De impeachmentprocedure wordt officieel in gang gezet.” Dat maakte Nancy Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, dinsdag kenbaar. Veel felle tegenstanders van de Amerikaanse president Donald Trump juichen bij dit idee, het is iets waar ze al sinds het begin van zijn presidentschap naar uitkijken. Alleen waarom kan je je afvragen?

Het uitvoeren van impeachment leidt immers niet per definitie tot het afzetten van de president. Wat Pelosi aankondigde was niets meer dan dat er een officieel onderzoek wordt gestart naar of er een gegronde reden is om Trump af te zetten. Als het antwoord daarop ‘ja’ is, zal het Huis van Afgevaardigden een stemming houden, waarbij meer dan de helft voor impeachment moet stemmen. Lukt dat – dat is goed mogelijk, want de Democraten hebben daar de meerderheid – dan heb je impeachment.

Zitting Senaat

Maar willen de Democraten Trump daadwerkelijk uit het Oval Office krijgen, dan moeten de vervolgstappen ook slagen. Er zal een officiële zitting volgen in de Senaat, waarbij Trump de kans krijgt om zich te verdedigen. In de Senaat zullen dan minimaal 67 van de honderd senatoren voor afzetting moeten stemmen. Dat is een flinke opgave. Zeker als je bedenkt dat de Republikeinen momenteel een meerderheid in de Senaat hebben. De Democraten zullen dus minimaal twintig Republikeinse senatoren moeten overhalen om voor afzetting te stemmen. Iets dat eigenlijk niemand ziet gebeuren.

In het verleden is er tweemaal een impeachment van een president geweest. Andrew Johnson en Bill Clinton overleefden echter beiden hun zitting in de Senaat. Bovendien raakt het niet per definitie iemand zijn populariteit. Clinton werd rondom zijn impeachment populairder dan ooit, wat leidde tot een paar gevoelige tikken in het Congres voor de Republikeinen. Het is een van de belangrijkste redenen dat Pelosi al die tijd niet aan impeachment wilde beginnen. „Men denkt dat als wij impeachen Trump in een keer verdwijnt. Zo simpel is het niet”, zei ze enkele maanden geleden nog. Dinsdag was haar taal ineens strijdvaardig. „De president moet verantwoordelijk worden gehouden voor zijn acties. Niemand staat boven de wet.”

Ommekeer

Vanwaar deze ommekeer? Pelosi lijkt gevallen te zijn voor de eindeloos aanhoudende druk van het progressieve blok binnen de Democraten onder leiding van Alexandria Ocasio-Cortez. Zij strijdt met diverse partijgenoten al geruime tijd tegen Trump. Eind vorige week kwam via een klokkenluider (whistleblower) naar buiten dat Trump met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft gebeld en hem vroeg om onderzoek te doen naar mogelijke corruptie van de zoon van zijn waarschijnlijke uitdager bij de komende presidentsverkiezingen: Joe Biden. Hij zou daarbij bovendien gedreigd hebben om de geldkraan naar Oekraïne dicht te draaien, indien hier geen gehoor aan gegeven wordt. Dit komt neer op een poging om met hulp vanuit het buitenland de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden door belastinggeld in te zetten. Een dergelijke actie is in strijd met de beloften die presidenten bij hun inauguratie doen. Trump zei zelf dat tijdens het gesprek met Zelensky de naam van Biden de revue gepasseerd is, maar niet in deze context. Ook beloofde hij dat hij binnenkort het transcript van het gesprek zal prijsgeven.

De grote vraag blijft echter wat de Democraten kunnen en ook willen bereiken met het impeachmentproces. Want zonder steun van de Senaat verandert er helemaal niets. Zelfs met impeachment vanuit het Huis van Afgevaardigden kan Trump volgend jaar gewoon opnieuw gekozen worden als president. De Democraten lijken bovendien ook niet echt uit op werkelijke impeachment. Dat zou namelijk betekenen dat Mike Pence de nieuwe president wordt. Hij is op veel gebieden nog een stuk conservatiever dan Trump. Dat vooruitzicht zou juist een nachtmerrie moeten zijn voor Democraten en het progressieve blok van Cortez.

Tactische move

Het grote doel van de Democraten is waarschijnlijk niets anders dan de komende verkiezingen. Het onderzoek dat nu gestart is naar Trump kan zo maanden duren, er geldt geen bepaalde tijdspanne. Gezien de talrijke vermeende incidenten uit de voorbije jaren is er enorm veel te onderzoeken, dus het kan een tactische move zijn om de stemming van het Huis van Afgevaardigden pas vlak voor de verkiezingen op 3 november 2020 te laten plaatsvinden. Op die manier is er geen tijd meer voor de zitting van de Senaat en is het plakkaat van IMPEACHMENT dat wat op de dag van de verkiezingen aan Trump kleeft.