Tim van der Steen Nieuws 12 sep 2019, 03:59

Leestijd: 3 minuten

Elektrisch vliegen voorlopig dappere droom

Als het aan VVD en D66 ligt wordt Nederland koploper in de elektrische luchtvaart. Ambitieuze plannen maar de haalbaarheid valt te bezien, de kans op boeken zonder vliegschaamte lijkt dus voorlopig nihil.

„Elektrisch vliegen is de toekomst. De ontwikkelingen gaan heel snel”, zei Jan Paternotte (D66) tegen Radio 1. Hij denkt dan ook dat er binnen een paar jaar echt lijndiensten kunnen worden gevuld met elektrische toestellen als er maar op innovatie wordt ingezet. De coalitiepartij vroeg samen met VVD aan minister Cora van Nieuwenhuizen (infrastructuur) een aantal maatregelen te nemen om de elektrische luchtvaart een impuls te geven.

Kansloos

Is elektrisch vliegen haalbaar? Ja en nee, zegt Joris Melkert. De luchtvaartdeskundige aan de Technische Universiteit Delft is enthousiast dat elektrische luchtvaart op de kaart staat maar tempert wel de verwachtingen. „Je kunt nu al een elektrisch toestel kopen, maar dan vlieg je een uurtje met twee personen. Voor de kleine luchtvaart, alles minder dan twintig stoelen, is het echt haalbaar en de toekomst. Ik verwacht over vijf á tien jaar de eerste commerciële vluchten op kleine schaal. Grote passagiersvliegtuigen op accu’s zijn volstrekt kansloos.”

Het grote struikelblok is gewicht. Om te vliegen is een bepaalde hoeveelheid energie nodig, die wordt meegenomen in de vorm van kerosine. Voor de energie van een kilo kerosine is vijftig kilo accu nodig, dat loopt dus volledig uit de hand. Daarmee lijkt een doorbraak nodig zoals Elon Musk die bracht op het gebied van elektrisch autorijden, al hoeven we daar volgens Melkert ook niet op te wachten. Het Israëlische bedrijf Eviation presenteerde recent een prototype van Alice, een elektrisch vliegtuig dat negen passagiers moet kunnen vervoeren, maar de eerste vlucht van dat toestel laat nog wel even op zich wachten.

Ruimte voor innovatie

Dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor innovatie, denk aan waterstof om de energie te vervoeren die elektromotoren aandrijft. Als accu’s het niet halen kan ook worden gekeken naar hybride opties, dan wordt het volgens de luchtvaartdeskundige al haalbaarder. „Dat is als je denkt aan duurzaamheid wat je gaat zien; hybride oplossingen, waterstof en duurzame biokerosine.”

Zelfs als de techniek er is duurt het nog jaren om een vliegtuig te ontwikkelen en te certificeren. „Luchtvaart is enorm ingewikkeld en veilig geworden. Voordat een nieuwe ontwikkeling wordt goedgekeurd en geïmplementeerd duurt dat lang. Een eenvoudige doorontwikkeling binnen de luchtvaart duurt al snel tien jaar, echte innovatie nog veel langer. De nieuwe Airbus A380 dubbeldekker was zo’n vijftien jaar in ontwikkeling en dat kostte ook pak ‘m beet vijftien miljard.”

Win-win situatie

Om de positie van koploper te pakken is mankracht en geld nodig, heel veel geld. Illustratief is de situatie in Duitsland, een land dat stukken groter is dan Nederland en waar ook meer wordt gevlogen. Melkert: „De Duitsers heffen vliegbelasting, dat levert jaarlijks ongeveer een miljard op. Merkel heeft gezegd: we houden de belasting maar steken die in ontwikkeling van de luchtvaart. Ook in Nederland wordt een vliegtaks overwogen vanaf 2020, die zou ongeveer 200 miljoen opleveren. Zoals de plannen er nu liggen verdwijnt die in de staatskas. Zonde, want het had een win-win situatie kunnen zijn.”