Iris Hermans Nieuws 6 sep 2019, 11:30

Leestijd: 4 minuten

De Wereldwinkel blaast 50 fairtrade kaarsjes uit

De Wereldwinkel bestaat 50 jaar. Een ‘typische winkel’ vol verhalen en wereldverbeteraars van toen. In Amsterdam vind je boeddha tot baboesjka en een allerhande aan fairtrade cadeautjes.

Tijden veranderen

Zeg je Wereldwinkel, dan is de kans groot dat meteen visioenen van ingewikkelde houten poppenbeeldjes en creaties van kralen en/of veren voorbijschieten. Of het net-niet cadeautje van je net-niet ex-schoonmoeder. Tijden veranderen. ,We hebben nog wel vaak een stoffig imago”, beaamt Lida van der Voorst. Ze staat in de eigentijdse vestiging op de Amsterdamse Ceintuurbaan die, evenals alle andere filialen, gerund wordt door vrijwilligers. Waaronder ook Jan, die net een kleine lekkage heeft verholpen en inventief een ventilator heeft geplaatst, zodat de muur kan drogen. ,,De enige betaalde kracht is onze schoonmaker!” lacht hij. ,,Wil je trouwens koffie? Die is heel goed hier”, belooft de vriendelijke pensionado. Fairtrade inderdaad, ,,een van de eerste producten hier in de winkel en nog altijd komen vaste klanten speciaal voor onze koffie.”

Sinaasappels met een smaakje

Hij kwam ‘erbij’ dankzij zijn vrouw, zo’n 35 jaar geleden alweer. ,,Weet je nog hoe we in de bres sprongen voor die Zuid-Afrikaanse sinaasappelen?” haalt hij herinneringen op met collega Lida. Ja, dat weet ze ook nog wel ,,het waren apartheidssinaasappels, besmeurd door slavernij, we maakten pamfletten en deelden ze uit.” Wereldverbeteraars waren ze, strijdlustig en altijd paraat op de barricades te springen. En dat deed ze dan ook regelmatig -,,mooie tijden…”-, net als veel andere vrijwilligers. ,,De Wereldwinkel was in die tijd een echte beweging met mensen die er net zo in stonden als jij, en nog steeds is het een vereniging waar alle leden hun stem hebben.”

Ze begon bij een Wereldwinkelkraam op de markt van Alphen aan de Rijn, ,,we verkochten eigenlijk alleen maar koffie en rietsuiker en discussieerden met voorbijgangers over de wereld” en decennia later doet ze de PR voor deze Amsterdamse vestiging. Van Eerbeek tot Oostburg en Appingedam, maar ook in Delft, Rotterdam en Den Haag: je vindt de winkel in uithoek en grote stad, al kunnen ze onderling sterk verschillen wat betreft inrichting en aanbod, weet ook Van der Voorst. ,,Ik zal geen locaties noemen, maar ik ken er een paar die echt nog dat oude imago eer aan doen.” Etalages vol met groezelige snuisterijen, heel dicht op elkaar. Handgemaakt ergens in een Afrikaans land in ontwikkeling, dat dan weer wel.

Ergens wel jammer, ,,hierdoor denken veel mensen dat alle winkels zo zijn en wij proberen juist te vernieuwen en een winkel te creëren waar voor elk wat wils is.” Met verve, blijkt wanneer ze een rondje ‘Amsterdamse collectie’ toont, en handgemaakt in een Afrikaans land ook heel erg mooi kan zijn. ,,Kijk, dit zijn de powervrouwen voor echte powervrouwen”, wijst ze naar bronzen beeldjes vol vrouwelijke vormen uit Zimbabwe. Het mannelijke beeldje ernaast lijkt wat op Mandela, ,,het moet een Zulu-man voorstellen, maar waar die voor staat weet ik niet.” De foodcollectie is wel wat kleiner geworden door de ‘verAppiealisering’ van faitrade, ,,supermarkten kunnen het altijd goedkoper aanbieden dan wij, maar wij hebben wel limited editition-smaken Tony Chocolonely die zij niét hebben!”

Verjaardag

Om haar nek een ketting van een levensboom en met een knipoog ,,typisch Wereldwinkel”. Volgend jaar bestaat deze vestiging 40 jaar, ,,we gaan het op allerlei manieren vieren” en hun achterban is trouw. Veel vaste klanten die net als zij ‘iets ideëels’ hebben. ,,Ze komen langs, slaan cadeautjes in en praten nog even wat.” Of de man uit Amsterdam Noord die elke week de metro pakt, de halte is praktisch voor de deur, en langskomt voor 36 zakjes Fairtrade koffiecupjes. Maar er komen ook toeristen, ,,en ook jongeren weten ons steeds meer te vinden voor cadeautjes, we hebben best leuke spullen, hoor”, promoot ze met een lach. De geluksbrengertjes en reisboeddha’s zijn erg populair onder millennials en ook de duurzame designvazen en waterflessen zijn geliefd. Nieuw zijn de stoffen boterhamzakjes met print die je kunt afwassen en een mobiel prullenbakje dat je overal kunt neerzetten, ,,ideaal voor in het park.”

Ze pakt een dromenvanger vast, versierd met kralen en veren. ,,Dit is nou ook typisch Wereldwinkel, en deze waren er volgens mij 50 jaar geleden al.” Ze strijkt over een lotuskaars, te koop in allerlei pastelkleuren. Niet per se haar smaak, ,,maar nog steeds een bestseller.” Toch is het niet altijd gemakkelijk overeind te blijven in een stad waar wekelijks nieuwe boetiekjes en pop-ups uit de grond blijven schieten, besluit ze. ,,We hebben weinig budget, maar we doen ons best om de winkel op de kaart te zetten. Er komen nog steeds buurtgenoten binnen die verbaasd vragen: zit de Wereldwinkel hier al lang?”

Wereldwinkelweetjes

– Op 21 augustus 1969 opende Wereldwinkel Breukelen en was hiermee de eerste

– producten als rietsuiker en koffie worden nog steeds verkocht

– rond 2000 waren meer dan 400 wereldwinkels in Nederland

– wereldwinkels zijn er wereldwijd, van Japan tot USA zijn er meer dan 4.000

– nu: 242 wereldwinkels in ons land

– 1 maart 2019 opende Wereldwinkel Zwolle en is hiermee de jongste