Iris Hermans Nieuws 11 jul 2019, 17:35

Leestijd: 3 minuten

Rembrandt nog altijd on fire: Operatie Nachtwacht

Van Rijn. Je zou soms bíjna vergeten hoe hij van achteren heet, want het is vooral zijn voornaam die dit jaar de klok slaat en als een rode penseelstreek door 2019 a.k.a Rembrandt-jaar loopt.

Glazen huis

De Hollandse Meester leeft als nooit tevoren, zo blijkt ook weer uit de vele nieuwsgierigen die op deze doordeweekse ochtend voor De Nachtwacht stilstaan. Of eigenlijk voor het glazen huis, waarin sinds deze week team Operatie Nachtwacht een jaar lang Rembrandts opus magnum onderzoekt. Interactie is er in de vorm van vriendelijke hoofdknikjes en het zwaaien naar de onderzoekers in het glazen huis, die op hun beurt vriendelijk terug zwaaien.

,,Het is net dierentuin kijken”, glimlacht een beveiligster. ,,Al die mensen die met open monden de glazen ruimte in kijken.” In tegenstelling tot veel van haar collega’s staat zij wel graag ‘op wacht’ bij De Nachtwacht. ,,Het leeft hier echt, mensen komen naar je toe met allerlei vragen.” Vooral ‘is dit de echte?’ (,,ja”) en ‘was er ooit echt een aanslag op De Nachtwacht?’ (,,twee keer zelfs, in 1990 met zoutzuur, in 2014 met een mes”).

Mascotte

Een kinderklasjes zit op de grond en een 24-tal kleine oortjes luistert aandachtig naar de grootse verhalen over De Nachtwacht. Een museummedewerker wijst het engelachtige meisje slash hun leeftijdsgenootje aan op De Nachtwacht -,,dat was de mascotte van de schutters, ze droeg een dode kip bij zich”-, terwijl de leerkracht een gedecideerd ‘geen foto’s maken!’-gebaar maakt naar een stel toeristen dat vertederd naar de kinderen kijkt en de telefoon al in de aanslag heeft.

Eerst onderzoek, dan behandelen

Het is net als in het ziekenhuis: eerst een onderzoek, daarna (eventueel) behandelen. Onderzoekster Katrien Keune is hoofd Science van het Rijksmuseum en ze is even uit het glazen huis, dat dit jaar als haar tweede huis voelt, gelopen. Vol verve praat ze over het schilderij en het onderzoeksjaar dat voor haar en de 24 andere onderzoekers ligt. ,,Na dit jaar weten we precies wat de staat van het schilderij is en wat er gerestaureerd kan worden.” Timing is alles. ,,We kunnen nu gebruik maken van de nieuwste cutting edge-technieken en zo veel meer ontdekken dan bijvoorbeeld vijf jaar geleden.”

Ze heeft er erg veel zin in, en dat is nog een understatement, ,,het is zo bijzonder om met zo’n multidisciplinair team vol experts op alle gebieden zoiets onder de loep te nemen.” Of de macro-XRF scanner, waarmee het enorme schilderij millimeter voor millimeter wordt gescand. Een soort bodyscan, maar dan voor een schilderij. ,,Om De Nachtwacht volledig in beeld te brengen, zijn 56 scans nodig”, legt ze uit, ,,en één scan duurt 24 uur.” Nachtwerk dus, met De Nachtwacht. Het schilderij is voor het onderzoek uit het frame gehaald. Een bijzondere ervaring voor de bezoekers, noemt ze het, ,,het komt zonder lijst veel intenser binnen.”

Kroon

Vele schilderijen gingen al voor, maar De Nachtwacht is toch wel iets bijzonders, beaamt de enthousiaste onderzoekster die als klein meisje al wist dat ze ‘iets met kunst en wetenschap’ wilde worden. ,,Een kroon op je werk, ik ben zo nieuwsgierig naar wat we allemaal tegen gaan komen. Elke keer dat ik er naar kijk, zie ik weer wat anders. De Nachtwacht verveelt nooit.”