Iris Hermans Nieuws 11 jul 2019, 09:25

Leestijd: 3 minuten

Hier mag je alles aanraken, óók De Nachtwacht

In dit Rembrandtjaar wordt van alles rondom de schilder georganiseerd. In RAI is Discover Rembrandt, waar al zijn werken bij elkaar hangen. Ook die gestolen zijn…

Levensecht

,,Je mag hier gewoon aan het Joodse Bruidje zitten!” Erik Hermida geeft het goede voorbeeld en strijkt over de reproductie die in 3D is geprint. Het kostte wat (20.000 euro), maar dan heb je ook wel wat. ,,Je voelt gewoon precies hoe Rembrandt de verf op het schilderij heeft geschilderd.” Hermida is organisator van Discover Rembrandt, de expo in RAI waar tot 1 september alle 350 werken van de schildermeester bij elkaar hangen. Reproducties, maar wel levensechte en het is kijken, kijken én aanraken, ,,als je dat in musea doet, heb je meteen de beveiliging achter je aan.”

Ook de beschadigde, verborgen en zelfs gestolen werken zijn hier te zien. Zo verdween De storm op het meer van Galilea in 1990 uit een museum in Boston en is tot op de dag van vandaag spoorloos. ,,Maar hier hangt-ie!” Niet de echte dus, ,,maar dankzij een foto hebben we het schilderij kunnen afdrukken.” Wie zou hem toch ergens verstopt hebben, mijmert Hermida, die ook elk jaar de KunstRAI organiseert. ,,Niet dat iemand er ook maar iets aan heeft, want je kunt hem niet veilen en ophangen lijkt me ook niet zo slim.” Waarschijnlijk een erg solitaire schurk, knipoogt hij, ,,zo’n type als Dr. No ofzo.”

Plassertje

De collectie is verzameld door Rembrandt-expert Ernst van de Wetering die voor de expo in Rembrandts 400ste geboortejaar in 2006 met zijn camera de hele wereld rond reisde, van de Engelse koningin tot de Rockefellers en het Louvre. Alle werken zijn nu, dertien jaar later, opnieuw afgedrukt volgens de nieuwste reproductietechnieken, waardoor ze nog beter dan in 2006 uit de verf komen. Iets wat twee bezoekers ‘aan den oge’ ervaren bij De roof van Ganymedes, waarop te zien is hoe een jongetje wordt ontvoerd door oppergod Zeus, afgebeeld als boze roofvogel. ,,Hij plast gewoon!” Met hun vingers volgen ze de glinsterende straal uit zijn plassertje. ,,Zou ik ook doen als ik hem was, heb je dat beest gezien?!”

Societyschilder

Een rondje expo en je verdwaalt gewoon tussen de vele werken van de Hollandse Meester, want dat Rembrandt on firewas in zijn tijd, blijkt wel uit zijn indrukwekkende oeuvre. Op de kaartjes ernaast staat telkens waar het echte schilderij nu hangt. National Gallery Londen, Mauritshuis, privécollectie, Staatliche Kunstlungen Dresden, Hermitage St. Petersburg… ,,Het mooie van deze expo is dat alles hier gewoon bij elkaar hangt, je krijgt zo een heel compleet beeld van de tijdsgeest van toen.”

Een voorbeeld is de molensteenkraag, dat enorme witte ronde ding waarvan je spontaan kriebel in je nek krijgt bij de aanblik ervan. De modehype, overgevlogen uit Spanje, was een tijdje ‘in’ vanaf de tweede helft van de 16eeeuw, getuige de vele portretten van notabelen uit die tijd. ,,Rembrandt was een echte societyschilder.” De organisator kijkt naar zijn zestiende-eeuwse veelal stadsgenoten-met-kraag, ,,het lijken net losse hoofdjes op een koffiekopje.”

Lieveling

De Nachtwacht is hier in zijn totaliteit -van de echte is een stuk afgehaald- van heel dichtbij te bewonderen en je ziet hier details die je anders over het hoofd zou zien. Hij wijst drie minuscule kruisjes aan, op het pak van de hoofdschutter. ,,Kijk, de drie kruizen van Amsterdam.”

Zijn eigen lieveling is Bartholomeüs en hij toont het portret van een man die zo je (rijke) oom zou kunnen zijn. ,,Komt door zijn heel normale korte kapsel, heel anders dan de lange haren met veren of baretten uit die tijd.” Ook Marten en Oopjen zijn favoriet. Hij poseert even voor een foto precies in het midden en steekt zijn handen uit naar de geschilderde handen van het tweetal. Een soort van dubbele high five die verleden en heden met elkaar verbindt. High ten Mart en Oop, ,,Dat moet je echt niet in een museum proberen!”