Cerise van Vliet Nieuws 21 jun 2019, 10:33

Leestijd: 3 minuten

Wat is er nu aan de hand tussen de VS en Iran?

Donald Trump, wanneer is hij niet in het nieuws zou je bijna zeggen. De laatste dagen verschijnt zijn naam weer overal, want de spanningen tussen Amerika en Iran lopen op. Maar wat is er op dit moment precies aan de hand? We stellen vijf vragen aan Amerikakenner Victor Vlam:

1. Wat gebeurt er op dit moment tussen Amerika en Iran?

„Iran heeft de afgelopen weken een aantal keer geprovoceerd. Olietankers in de straat van Hormuz zijn aangevallen (een zeestraat bij Iran, route voor aanvoer van olie naar het Westen, red.) en een Amerikaanse drone is naar beneden gehaald. De drone was onbemand, maar heeft de VS wel 130 miljoen gekost, dus zij zijn daar niet zo blij mee. Daarnaast heeft Iran aangekondigd zich niet meer te houden aan de Iran-deal, waarin staat dat ze beperkt uranium mogen produceren. Dat is cruciaal, want met die productie komt het land dichter bij het produceren van een nucleair wapen. Die drie dingen samen maken de VS zenuwachtig en daardoor overwoog of overweegt Trump een kleinschalige aanval. De opdracht daarvoor was al gegeven, de boten lagen al in positie, maar Trump blies het af.”

2. Heeft Trump zich dan bedacht, of is dit juist een strategie?

„Dat weten we niet precies, hij kan zijn veranderd van mening. Misschien wil hij een escalatie die uiteindelijk leidt tot een grootschalige oorlog voorkomen, maar het kan ook om strategische redenen gaan. Het kan zelfs zo praktisch geweest zijn, dat het weer bijvoorbeeld niet mee zat. Het lijkt er echter op dat Trump is veranderd van mening, want de operatie was al aardig op koers.”

3. Gaat dit uitmonden in een oorlog?

„Dat hoeft niet per se, maar deze situatie brengt dat wel dichterbij. Het is een escalatiecyclus. Doet de een dit, dan doet de ander dat. het gaat over en weer. Toch denk ik dat Trump niet uit is op oorlog in het Midden-Oosten. Hij is juist gekozen, omdat hij meer aandacht heeft voor het binnenland. Tegelijkertijd is hij wel omringd door adviseurs die zeggen ‘je moet wel sterk zijn en Iran een duidelijk signaal geven’ zoals zijn veiligheidsadviseur John Bolton. Ik zie dat niet direct gebeuren, ook al zal Iran waarschijnlijk verder provoceren. Voor Trump wordt het pas echt moeilijk om aan de zijlijn te blijven staan, als Iran iets doet waarbij een Amerikaan om het leven komt.”

4. Wat deed die neergehaalde drone daar eigenlijk?

„Die was de boel daar in de gaten aan het houden. De VS zeggen dat de drone boven internationale wateren vloog. Iran is natuurlijk de vijand van Amerika, omdat ze veel leed veroorzaken in het Midden-Oosten met hun terroristische legers. Die willen ze in de gaten houden. Iran zegt echter dat de drone niet in het internationale luchtruim vloog, maar boven hun gebied en dat ze hem daarom neerschoten. Wie de waarheid spreekt weten we niet, waarschijnlijk was het net de grens.”

5. Heeft deze situatie gevolgen voor Nederland?

„Op de korte termijn niet. Misschien komt er vanuit Amerika een kleinschalige aanval op Iran en blijft het daarbij. Het gevolg daarvan voor Nederland kan zijn dat de olieprijs iets stijgt, omdat het moeilijk wordt olie vanuit die regio te importeren als Iran de zeestraat blokkeert. Tegenwoordig zijn we echter niet meer afhankelijk van de olie uit dat gebied, dus het zal voor Nederland niet veel consequenties hebben.”