Lisa Vermeij Nieuws 25 jun 2019, 19:59

Leestijd: 3 minuten

‘Softwarefout oorzaak van lange 112-storing’

Twee dagen na de landelijke telefoniestoring is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe het kan dat alarmnummer 112 maandag urenlang onbereikbaar was. In 2012 was het noodnummer ook al een tijd onbereikbaar. Toenmalig minister Opstelten (Justitie en Veiligheid) beloofde destijds dat zoiets nooit meer zou mogen gebeuren. Toch kampte het systeem nu opnieuw met een storing. Verschillende politici willen opheldering over de oorzaak van de KPN-storing en hoe deze tot chaos kon leiden.

Nood

„112 blijft te allen tijden de levenslijn van onze samenleving”, aldus SP-kamerlid Ronald van Raak tijdens het overleg gisteren. „In 2012 is ons een back-up beloofd van 112. Hoe kan het dat een back-up van een levenslijn niet werkt? En waarom waren er geen andere providers die KPN ten tijde van nood konden overnemen?”

„De eerste analyses laten zien dat in de back-ups iets niet is goed gegaan”, zegt Grapperhaus. Hij moest gisteren verantwoording afleggen in het vragenuurtje. Een softwarefout is de vermoedelijke oorzaak van de storing die maandag urenlang alarmnummer 112 platlegde. Door die fout in het zogeheten routeringsplatform, dat alle inkomende telefoongesprekken doorstuurt naar hun bestemming, werkte het telefoonnet niet.

‘Onvoorstelbaar’

De minister zegt dat het nu aan KPN is om te onderzoeken wat er fout is gegaan. Hij voegt eraan toe dat de uitkomsten van dat onderzoek zullen worden gecontroleerd. Wel is duidelijk dat de drie back-upsystemen geen van allen hebben gewerkt, wat Grapperhaus „onverklaarbaar en onvoorstelbaar” noemt. Onder meer de SP en D66 dringen erop aan dat het Rijk naast KPN nog een provider in de arm neemt. Mocht er nogmaals sprake zijn van een storing, dan moet er een andere provider zijn die de noodlijn kan faciliteren.

Naast de storing is er vanuit de politiek ook nog onvrede over de chaos die de storing met zich meebracht. De politie en de andere diensten hebben volgens Grapperhaus het draaiboek voor zulke gevallen goed gevolgd. Maar de Kamer blijkt daarover minder te spreken zijn.

Volgens GroenLinks’er Kathalijne Buitenweg ging het crisismanagement „faliekant mis", haar PvdA-collega Attje Kuiken noemt het „belabberd" en Chris van Dam van regeringspartij CDA „was er niet kapot van".

Oorzaken

Volgens Serge Gijrath, hoogleraar Telecommunicatierecht aan de Universiteit Leiden, zijn er ten minste twee mogelijke oorzaken voor de storing. „Het probleem zou kunnen liggen in IT-supportsystemen van het telecombedrijf. Een tweede optie is dat de storing zich voordeed op andere netwerkniveaus dan KPN; het 112-verkeer gaat ook over openbare telecomnetwerken.” Joost Farweck, lid van de raad van bestuur van KPN, liet maandagavond bij Nieuwsuur weten dat de storing in het telefoonverkeer in ieder geval niet het gevolg was van een hack.

In de huidige Europese telecomwetgeving is vastgelegd dat het noodnummer te allen tijden bereikbaar moet zijn. Gijrath: „Het systeem heeft gefaald, maar we weten nog niet waarom. Om een volgende storing zo goed mogelijk te voorkomen, is het sowieso aan te raden de verschillende beveiligingsniveaus aan te passen en deze met de andere providers strakker te coördineren.”

Zorgen

KPN zegt het incident zeer te betreuren en is zich bewust van de zorgen vanuit de samenleving, politiek, bestuur en klanten. Het telecombedrijf kondigt een onderzoek aan door een onafhankelijke externe partij, die ook aanbevelingen moet doen voor hoe het bedrijf zijn systemen kan verbeteren. Ook gaat het telecombedrijf samen met de overheid de storing evalueren.

Alle storingen op een stokje

Niet alleen KPN kampte met problemen, ook de NS had maandag last van een storing. En nog geen 24 uur nadat 112 eruit lag, werd er opnieuw een belangrijk netwerk getroffen. Zo was er dinsdagochtend een grote storing bij Albert Heijn, waardoor de kassa’s niet meer werkten. Vooralsnog lijkt het erop dat deze storingen niets met elkaar te maken hebben. Wel kon de NS moeilijker communiceren door de landelijke storing.