Cerise van Vliet Nieuws 20 jun 2019, 16:55

Leestijd: 4 minuten

‘Als ik was ingeënt, had ik nu misschien geen HPV’

Het is een virus dat bijna iedereen krijgt, maar weinig mensen kennen: het humaan papillomavirus, oftewel HPV. Tachtig tot negentig procent van de mensen krijgen ooit in hun leven een HPV-infectie. Vrouwen worden er vanaf hun dertiende voor ingeënt via het Rijksvaccinatieprogramma, jongens niet.

Dat moet veranderen, vindt niet alleen de Gezondheidsraad, maar ook de 22-jarige Ryan. „Als ik was ingeënt als kind, had ik nu waarschijnlijk geen HPV gehad en de daarbij komende vervelende gevolgen”, zegt hij.

De Gezondheidsraad vindt dat ook jongens via het vaccinatieprogramma van de overheid moeten worden beschermd tegen het virus. Niet alleen om het risico op kankersoorten die kunnen ontstaan door HPV bij mannen te bestrijden, maar ook om het algemene risico dat iemand de infectie oploopt te verkleinen. HPV wordt overgedragen door seks, maar is geen soa. Het is namelijk geen aandoening, maar een virus.

Bijna altijd ruimt je lichaam dat virus zelf op, binnen een jaar of twee jaar en merk je er helemaal niks meer van, schrijft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Helaas is dat niet altijd zo. Van HPV bestaan veel verschillende typen en sommige zijn gevaarlijk. Neem bijvoorbeeld type 16 en 18. Die zijn verantwoordelijk voor maar liefst zeventig procent van alle gevallen van baarmoederhalskanker.

HPV bij mannen

Naast baarmoederhalskanker kan HPV, als het niet door het lichaam zelf wordt opgeruimd, ook zorgen voor kanker in de mond of keelholte, maar ook aan de schaamlippen, anus en penis. Die laatste varianten zijn minder bekend, want HPV bij mannen lijkt een ondergeschoven kindje. Ryan (22) uit Breda, die liever niet met zijn volledige naam in de krant wil, weet er alles van.

„Ik kwam er ongeveer twee jaar geleden achter dat ik HPV heb”, vertelt hij. „Nadat ik met een schimmelinfectie naar de huisarts ging. Hiervoor kreeg ik medicijnen en de schimmel verdween. Alleen bleven er wat plekjes zitten, een soort wratjes.” Toen hij voor de plekjes terugging naar zijn huisarts werd zijn voorgevoel bevestigd: hij had genitale wratten, veroorzaakt door HPV.

„De dokter vertelde me dat ik dit virus heb opgelopen tijdens seks maar dat het lang en misschien wel nooit zichtbaar zou worden. Dat verklaart waarom zoveel mensen ermee rond lopen zonder het te weten. Ook ik had in de zes maanden voor mijn diagnose al geen seks meer gehad en niks gemerkt. Alleen als je weerstand laag is krijg je eventueel last van het virus.”

Bij Ryan was dat zo. De plekjes die waren ontstaan zouden goed te behandelen zijn, maar het tegendeel bleek waar. Een vervelend traject volgde en eindigde in een operatie. „Nu twee maanden na de operatie gaat alles weer zoals het hoort, er staan wel wat kleine littekens op mijn penis, maar die neem je voor lief. Nadat ik pas geleden op controle ben geweest bij de uroloog was alles goed. Alleen zodra de plekjes terug komen moest ik gelijk terug naar de dokter, omdat dit kanker kan veroorzaken.”

Kanker of niet?

Of de vorm van HPV die Ryan nu voor altijd bij zich draagt uitgroeit tot kanker, kunnen de artsen niet zeggen. Van de infectie bestaan namelijk heel veel verschillende typen. „Er zijn heel veel types en er is zo weinig over bekend dat ze het behandelen als één en het zelfde”, zegt hij daarover. Dat hij niet weet of zijn HPV ooit kanker wordt en dat hij nu drager is van het virus, vindt hij best zwaar.

„HPV is iets waar mensen en vooral mannen zich voor zullen schamen. Ik heb sinds de diagnose het bed niet meer gedeeld. Je bent verplicht je partner op de hoogte te stellen van wat je hebt, maar eerlijk: als ik vertel dat ik HPV heb, heb jij er dan nog zin in?” De HPV blijft voor de rest van Ryan’s leven in zijn lichaam sluipen, een medicijn is er (nog) niet. Het virus zal echter niet altijd actief zijn. Alleen als het virus de kop opsteekt, kan de twintiger anderen besmetten.

Dat besmetten kan ook mét condoom. De kans is wel kleiner. Om te voorkomen dat het virus zich nog verder verspreid, vindt Ryan inenten van mannen een heel goed idee. „Ik vind dat we dat al eerder hadden moeten doen. Het is alleen al een stukje schaamte dat je voor je kind in zijn toekomst kan wegnemen door hem te laten vaccineren. Je kan goed leven met HPV, maar het heeft wel vervelende effecten op je sociale leven en psychisch kun je er ook erg mee zitten.”

Rooskleurig

Ondanks het sluimerende virus in zijn lijf, is de toekomst volgens Ryan rooskleurig. „HPV maakt me niet onvruchtbaar, dus er lopen in de toekomst hoop ik nog wel wat kleintjes van mij rond”, zegt hij lachend. „Dat is mijn grootste wens.”

Momenteel kunnen jongens de vaccinatie tegen HPV wel buiten het Rijksvaccinatieprogramma om – op eigen kosten – krijgen bij de huisarts, maar mogelijkheden en risico’s zijn niet zo bekend. Volgens het RIVM sterven per jaar 190 mannen aan de gevolgen van HPV. Zij vinden het dan ook een goed idee om zowel meisjes als jongens te vaccineren tegen het virus.