Erik Jonk Nieuws 7 mei 2019, 16:30

Leestijd: 3 minuten

‘Zinloos geweld is nu vaak maar een getal’

Joes Kloppenburg was in 1996 een van de eerste bekende slachtoffers van zinloos geweld. De 21-jarige Jesse Bleekemolen maakte er een indringende documentaire over.

„Kappen nou!”, klinkt het op zaterdag 17 augustus 1996 in de Amsterdamse Voetboogstraat. Het zijn midden in de nacht woorden van Joes Kloppenburg (26). Hij is nog even lekker uit geweest, om maandag te beginnen bij een nieuwe werkgever. De gebeurtenissen in hartje centrum zijn bizar. Ene Richard L. schopt zonder enige reden een zwerver tegen de grond. Passant Yiannis kan het niet aanzien en neemt het voor de arme zwerver op. Hij krijgt echter zelf zulke harde schoppen van L., dat hij direct uitgeschakeld is (en uiteindelijk als kersverse vader twee jaar lang moet herstellen). Joes Kloppenburg kan het op zijn beurt niet aanzien en roept het genoemde ‘kappen nou!’. L. draait volledig door en zorgt ervoor dat het de laatste woorden van Kloppenburg zijn.

Wat rest: een Joes Kloppenburgbrug over de Amsterdamse Singel omdat hij het gezicht van zinloos geweld werd en een grote groep nabestaanden die met de vreselijke gebeurtenis hebben moeten leren leven. „Wij hebben levenslang”, zou zijn vader Jan Kloppenburg later zeggen.

‘Joes is vermoord’

Maar ruim 22 jaar later is er meer, namelijk de documentaire Levenslang (nu op Videoland te zien). Met in de hoofdrollen vader Jan, Yiannis voor wie Joes het opnam en Joes’ beste vriend. Laatstgenoemde begrijpt nog altijd niet waarom Richard L. veroordeeld werd voor poging doodslag (8 jaar cel, zonder tbs) in plaats van moord. „In mijn ogen is Joes vermoord.” Het hoogtepunt van Levenslang is de allereerste en bijzondere ontmoeting tussen Jan en Yiannis. Een vader die zijn kind verloor en een slachtoffer, zonder wiens actie Joes Kloppenburg vermoedelijk nog had geleefd. Dat laatste neemt helemaal niemand Yiannis kwalijk, maar je zult maar met dat idee rondlopen.

Niet geboren

Regisseur Jesse Bleekemolen is 21 jaar. Hij was nog niet geboren toen Joes Kloppenburg het leven liet. Toch kwam hij bij het onderwerp voor zijn docu uit. Bleekemolen: „ In 2016 was ik al met zinloos geweld bezig, toen regisseerde en produceerde ik de film Fataal. Uit het succes van de film vloeide een scholencampagne die nog steeds loopt. Leerlingen bekijken de film samen met een gastspreker, iemand die in aanraking is gekomen met zinloos geweld. We zochten nieuwe sprekers en kwamen toen in aanraking met Jan, de vader van Joes. Jan is echter 82 jaar, met hem kunnen we niet álle scholen af. Ik bedacht me dat er op de bewuste avond meerdere slachtoffers zijn gevallen en ging daarom op zoek naar iemand met het verhaal vanuit een ander perspectief. Toen kwam ik uit bij Yiannis, de man voor wie Joes op kwam. Terwijl ik met Yiannis en Jan in gesprek was, bleek dat zij elkaar nog nooit hadden ontmoet. De ontmoeting heb ik gefilmd om te gebruiken als lesmateriaal op de scholen. Ik kreeg er zoveel reacties op, dat werd besloten om een hele documentaire over Joes en de nabestaanden te maken. Zo is Levenslang ontstaan.”

Bleekemolen had weinig moeite om de twee voor de camera te krijgen. Jarenlang hebben zij het niet gewild, maar nu staan ze volledig open om hun verhaal te vertellen. „Toen het gebeurde had Yiannis net een opgroeiende baby. Hij heeft lang een enorm schuldgevoel gehad. Hij kwam destijds op voor zijn normen en waarden, maar Joes moest dat met de dood bekopen. Hij heeft het nu een plekje kunnen geven.”

Volstrekt abnormaal

Naast andere filmprojecten is Bleekemolen nu al drie jaar met zinloos geweld bezig. „Ik vind het interessant. Joes was een van de eerste slachtoffers met een gezicht, maar tegenwoordig is zinloos geweld vaak maar een getal. Het lijkt wel een soort van geaccepteerd, terwijl ik het volstrekt abnormaal vind. Met mijn films kan ik zinloos geweld niet de wereld uit helpen, maar ik wil heel graag laten zien hoeveel impact het heeft. Niet alleen voor het slachtoffer, maar voor de hele omgeving. Door één gebeurtenis kijken mensen voortaan altijd even achterom. Zij hebben er voor altijd last van. Daarom blijf ik ook met Levenslang langs de scholen gaan.”