Jelmer Visser Nieuws 16 mei 2019, 05:00

Leestijd: 6 minuten

Kan Duncan blind op de bookies vertrouwen?

‘Duncan Laurence favoriet bij de bookmakers, de ‘kans’ dat hij wint is 30 procent’, dat klinkt natuurlijk allemaal fantastisch. Zeker met de halve finale van dinsdag achter de rug lijken de winkansen voor Nederland hoger en hoger te worden.

In de aanloop naar het Eurovisie Songfestival staren we ons stuk op lijstjes van wedkantoren. Zij zullen het wel weten toch? Lang niet altijd, zo blijkt.

Bookies onder de loep

Voor het Songfestivalmagazine deed ik al onderzoek naar de betrouwbaarheid van de bookies per jaar en de mate waarin zij de uiteindelijke winnaar goed voorspelden. Hiervoor is een imposante dataset samengesteld van tien jaar aan songfestivalvoorspellingen die zijn gekoppeld aan de daadwerkelijke resultaten. Hiervoor zijn de gegevens van Eurovisionworld door de jaren heen als leidraad genomen, op deze site is een samengestelde lijst te zien van de gemiddelde scores van 16 meest toonaangevende wedkantoren wereldwijd.

De bookmakers hebben er met hun voorspelling van de winnaar vaak naast gezeten; bij vijf van de tien edities werd de winnaar vlak voor de finale correct voorspeld. En dat is niet bijster accuraat, zeker niet als je bedenkt hoe serieus deze bookies genomen worden.

Moeten we ze dan volledig negeren? Ook niet. Hun voorspellingen zitten vaak in de buurt, maar lang niet altijd. In de meeste gevallen eindigt de favoriet van de wedkantoren wel in de top 3, dit gebeurde alleen in 2011 niet toen Frankrijk als winnaar getipt werd, maar uiteindelijk eindigde op een zeer teleurstellende vijftiende plaats. Hieronder is te zien hoe dit per jaar ging met tussen haakjes de daadwerkelijke eindpositie tijdens de finale.

Onderschatting en overschatting

De verschillen tussen de nauwkeurigheid van de wedkantoren per jaar wisselen sterk; vorig jaar was bijvoorbeeld niet heel sterk. Netta was maandenlang favoriet voor de eindzege, maar werd vlak voor de finale toch voorbij gestreefd door Cyprus. Oostenrijk werd verrassend derde, terwijl de wedkantoren van een summiere twintigste plek uitgingen. Als je de lijstjes en resultaten van de Songfestivals van 2012 tot en met 2018 onder de loep neemt, zijn niet alleen de verschillen per jaar groot maar ook de verschillen per land. Het ene land wordt structureel overschat, het andere land lijkt telkens onderschat te worden.

Hoe komt het dat Groot-Brittannië elk jaar tegenvalt? Omdat ze niet hele goede inzendingen hebben is een deel van het probleem, maar het heeft ook te maken met verwachtingen. Groot-Britannië is samen met Ierland een uitschieter, de Britse eilanden zijn in de periode 2012 tot en met 2018 elk jaar veel te hoog ingeschat door de bookmakers. En dit scheelt een hoop; 12 posities. En dat is op een deelnemersveld van 26 liedjes in de finale best een groot verschil. Andere landen die met overschatting te maken hebben zijn Malta, Finland, Spanje en Griekenland.

Een tegengesteld effect zie je aan de andere kant van de lijst. Albanië is het land dat laagste wordt ingeschat; zij eindigen juist 11 posities hoger in de finale dan de bookmakers voorspellen. Ook Noord-Macedonië, Moldavië, Wit-Rusland en Polen worden gemiddeld vier tot zeven plekken ‘te laag’ voorspeld.

Nauwkeurigheid en Nederland

Omdat de moyennes van onderschatting en onderschatting elkaar opheffen (20 plekken te hoog in 2013 en 20 plekken te laag in 2014 is gemiddeld nul), is op de kaart te zien in welke mate de daadwerkelijke resultaten afwijken van de bookmakerslijstjes vlak voor de finale. Hierin wordt dus geen onderscheid gemaakt tussen een te hoge of een te lage inschatting.

Hoe zien deze scores eruit voor Nederland? Vrij goed, zo blijkt. Bookmakers zijn niet erg goed in het voorspellen van de landen die eerder genoemd werden, maar Nederland lijken ze behoorlijk accuraat in te schatten. In de afgelopen zeven edities waarin Nederland vijfmaal de finale haalde, zaten ze er nooit meer dan twee posities naast. Dit maakt Nederland het land dat de bookmakers het meest nauwkeurig voorspellen van allemaal; gemiddeld zitten ze er slechts een plek naast. Goed nieuws voor de kansen van Duncan, maar deze ene positie verschil zou dit jaar natuurlijk een bittere teleurstelling zijn.

In 2013 voorspelden ze een achtste plek voor Anouk en ze werd negende, het jaar erop eindigden de Common Linnets tweede terwijl ze op de derde plaats stonden bij de bookies. Og3ne in 2016 eindigde, precies zoals voorspeld, elfde. En ook vorig jaar was het in de buurt Waylon werd 18e terwijl de wedkantoren hem op een negentiende plaats hadden ingeschat.

Er is overigens een land dat net zo nauwkeurig wordt ingeschat als Nederland en dat is Zweden; de grootste concurrent van dit jaar. België, Israel en Frankrijk wijken ook aanzienlijk minder af dan gemiddeld. Oekraïne doet dit jaar weliswaar niet mee, maar behoorde in andere jaren ook tot de landen die een kleine afwijking met de realiteit vertoonde.

Alles draait om geld

Wedkantoren zijn geen liefdadigheidsinstellingen met een glazen bol die ons de meest accurate voorspellingen bieden, het zijn bedrijven die zoveel mogelijk geld willen verdienen. Bovendien zijn de mensen die geld inzetten op het Songfestival ook geen dwarsdoorsnede van de Europese televisiekijker of vakjury. In bepaalde landen wordt meer gegokt dan in andere landen en vanuit een emotionele chauvinistische overweging zetten deze mensen meer geld in op hun eigen land.

Dit verklaart ook direct de overschatting van landen als Groot-Brittannië en Ierland. Geld inzetten op sport (zoals paardenrennen en voetbal) wordt hier veel meer gedaan dan in andere landen. Deze twee landen staan wereldwijd op de derde en vierde plek als het gaat om jaarlijkse gokverliezen per hoofd van de bevolking. Ook andere landen met een rijke goktraditie zoals Finland en Malta passen in dit patroon.

De vreemde eend in de bijt hierin is Australië, dit zijn de grootste gokkers van de planeet maar op een of andere manier zie je dit niet terug in deze lijst. Dit kan allerlei oorzaken hebben; Australië doet nog niet zo lang mee aan het Songfestival of misschien geven Australiërs hun geld liever uit in het casino.

Aan de andere kant van de medaille zie je vooral Slavische landen terug met een laag inkomen. Albanië, Moldavië en Wit-Rusland behoren tot de landen die het meest onderschat worden. Afgelopen dinsdag ‘verraste’ Wit-Rusland bijvoorbeeld door zich te plaatsen voor de finale. Op de bookmakerlijstjes bungelde deze inzending echter ergens in de onderste regionen. België, Portugal en Hongarije stonden een stuk hoger, maar haalden het niet. En dit is niet de eerste keer dat Wit-Rusland ‘onverwacht’ doorgaat.

Gaat Nederland het Songfestival winnen? De kans is in veertig jaar niet zo groot geweest en we stijgen na de halve finale van dinsdag weer bij de bookmakers voor wat het waard is. Maar of je je geld erop moet inzetten, blijft natuurlijk een gok.