Tim van der Steen Nieuws 15 mei 2019, 16:09

Leestijd: 2 minuten

Het kabinet moet het dak repareren nu de zon schijnt

De Algemene Rekenkamer nam de uitgaven van het kabinet onder de loep. Die mochten wat hen betreft best wat vrijgeviger zijn.

Op de derde woensdag van mei is het ‘Gehaktdag’ voor de Tweede Kamer. Door de overdaad aan ‘dagen van’ zou je deze peildatum bijna over het hoofd zien. Sinds 2000 is dit wel de dag dat de Tweede Kamer verantwoording aflegt voor de uitgaven van het afgelopen jaar. De Algemene Rekenkamer neemt alles onder de loep. Klopt er iets niet? Dan maken zij er in hun rapport gehakt van.

De Verantwoordingsdag moest de status krijgen van Prinsjesdag, die allure heeft het nooit gekregen. Waar op Prinsjesdag de plannen voor het aankomend jaar uit het gouden koffertje tevoorschijn komen, verschijnt op de derde woensdag van mei het rapport.

Zichtbare resultaten bleven uit

De Algemene Rekenkamer, een onafhankelijk overheidsorgaan, roept de regering op om „het dak te repareren nu de zon schijnt, niet als het regent.” Ten tijde van crisis is flink bezuinigd. Die sobere jaren met de hand op de knip zijn absoluut voorbij. Verantwoord bezuinigen maakte plaats voor „verantwoord extra geld besteden.”

Het kabinet kreeg hiervoor van het parlement in 2018 vijf miljard extra, daar gaven zij er uiteindelijk maar vier van uit. Dat geld krijgen ze niet zomaar natuurlijk, daarvoor moeten de ministers bestedingsplannen aanleveren. Het lijkt er dus op dat ze zuiniger waren dan vooraf bedoeld. De Algemene Rekenkamer concludeert verder dat „zichtbare resultaten vrijwel uitbleven.”

Tijdrovend proces

Sommige investeringen kosten tijd. Als bijvoorbeeld wordt besloten dat een nieuw bevoorradingsschip moet worden aangeschaft, duurt het zes jaar voordat die boot daadwerkelijk in het water ligt. Aanbesteding is een tijdrovend en ingewikkeld proces, daar is deskundig personeel voor nodig, mensen met de juiste kwalificaties.

Dat brengt ons bij een ander probleem: er is te weinig personeel om het geld aan uit te geven. Zo is er een tekort aan leraren, agenten, ouderenverzorgers, gevangenisbewaarders, verplegers, commando’s, ingenieurs, IT-specialisten en inkopers.

Daar ligt volgens de Algemene Rekenkamer een grote uitdaging. Bij sommige beroepsgroepen, zoals politie en defensie, stappen bovendien meer mensen uit dan in. De Rekenkamer vraagt zich af of daar het benodigde personeel überhaupt kan worden gevonden. Door tekort aan mankracht en trage processen kwamen plannen dus niet tot wasdom en bleef het geld in kas. Zonde, want als meer mensen aan het werk zijn is dat juist goed voor de economie.

Infrastructuur

Infrastructuur is een ander probleem, zowel fysiek als digitaal. De staat van de ICT bij de overheid blijft een zorgenkindje, dat was ook de afgelopen jaren het geval. Verder is jarenlang onderhoud uitgesteld aan bruggen, sluizen en wegen ter waarde van 414 miljoen. Achterstallig onderhoud kan op lange termijn juist leiden tot hogere kosten. Nu had het kabinet 543 miljoen beschikbaar voor nieuwe infrastructuur. Omdat er voorbereidingstijd nodig is slaagden zij er niet in dat geld uit te geven. Dat is nu doorgeschoven naar 2020 en 2021.