Ingelise de Vries Nieuws 16 mei 2019, 09:49

Leestijd: 3 minuten

De prikklok keert weer terug: handig of gedoe?

De prikklok wordt in Europa weer verplicht. Werkgevers in de Europese Unie moeten de uren van werknemers gaan registreren. Klinkt als een hoop gedoe om niets, of is het toch wel handig? Vijf vragen over de uitspraak van het Europees Hof van Justitie die naar aanleiding van een rechtszaak heeft besloten dat uren beter moeten worden geregistreerd.

Hoe zit het eigenlijk met de overuren in Nederland?

Dat verschilt heel erg per sector. Bij hogere functies zie je vaker dat er een vast aantal uur is afgesproken maar er in de praktijk veel meer – of juist minder – wordt gewerkt. Binnen bijvoorbeeld de advocatuur gaat het erom dat het werk gedaan wordt, ongeacht het aantal uren. Kijk je naar de bouw, dan is het juist wel weer noodzakelijk dat de uren worden bijgehouden en het werk wordt gedaan binnen de afgesproken tijden. Ook moet je in sommige sectoren rekening houden met reistijd.

Werken we in Nederland ook zoveel over zonder betaald te worden?

Ook dat is per sector verschillend. Kijk je weer naar de advocatuur, het bankwezen of de top van een groot bedrijf, dan is het normaal dat je niet acht uur per dag werkt maar juist meer. Terwijl de ‘ambtenaren-tijden’ niet helemaal uit de lucht komen vallen: daar zie je veel vaker dat medewerkers bij sociale zaken of de afdeling vergunningen bijna nooit overwerken maar zich echt houden aan de klassieke kantoortijden.

Hoe goed is het te doen om de uren bij te houden?

Een prikklok werkt natuurlijk bij de meeste banen niet meer zoals vroeger in de fabriek. Toch is het idee niet heel gek. Het kan nu echter wel allemaal digitaal, door middel van een druppel om een pand binnen te komen of een vingerafdruk. Ook kan er met software bij worden gehouden wanneer jij in een beveiligde omgeving bent ingelogd, en dus in principe aan het werk bent. Dat geldt natuurlijk wel echt voor de kantoorbanen, voor sommige sectoren zal wat anders moeten worden verzonnen.

Gelukkig hóeft het niet digitaal van het Europees Hof van Justitie. Je werkgever mag je uren dus ook gewoon bijhouden met pen en papier. Of in een Excel-sheet natuurlijk.

Is het maken van overuren per definitie iets slechts?

Dat hoeft het niet te zijn. Wel moet het zo zijn dat jij het overwerk dat je moet doen, aan moet kunnen. We zien dat veel mensen een hoge werkdruk ervaren en dat de burnoutklachten ook niet zeldzaam zijn. Het is daarom niet verkeerd om nauwkeurig je uren bij te houden. Zo kun je makkelijker aangeven dat het nodig is om op de rem te trappen omdat je teveel stress of werkdruk ervaart. Je kunt op die manier duidelijker aangeven dat je (te) veel werkt.

Toch hoeft veel overwerk niet verkeerd te zijn. Als zowel de werknemer als de werkgever geen negatieve effecten ervaren, is er niet zoveel aan de hand. Werk je veel over? Zorg dan wel goed voor je eigen lichaam en geest. Sport regelmatig, eet gevarieerd (en laat je groenten vooral niet staan) en zorg dat je na je werkdag ook écht kunt ontspannen.

Wat moet je doen als je veel overuren maakt, maar die niet uitbetaald krijgt?

Check eerst je CAO en contract hoe het precies zit met het uitbetalen van je overuren. Het kan zijn dat je je overuren in tijd terugkrijgt of dat er meer betaald wordt voor de extra uren. Is er niets afgesproken? Dan krijg je je normale salaris. Werkgevers moeten dan wel een redelijk verzoek doen en rekening houden met de belangen van jou als werknemer. Overuren uitbetalen kan alleen opgeëist worden als de werkgever de werknemer heeft verplicht om extra te werken. Wie vrijwillig eerder of later begint, doet dat dus écht in eigen zijn tijd.