Iris Hermans Nieuws 9 mei 2019, 08:41

Leestijd: 5 minuten

BAM! Ons broodje kaas is nu erfgoed

De broodje kaas cultuur is vanaf nu opgenomen in het Netwerk van immaterieel erfgoed en dat wordt gevierd met broodje kaasdiner en expositie De Kunst van Brood. Nieuwe missie: op de UNESCO-lijst, ,,net als pizza.”

Favoriet

Wie is er niet groot mee geworden? De boterham met kaas is nog altijd geliefd, van de basisschool in de broodtrommel tot in het verzorgingstehuis onder de stolp, en vraag je iemand die al lang in het buitenland zit -of tijdens Expeditie Robinson- waar hij/zij nou het meeste zin in heeft, is de boterham met kaas altijd een van de Hollandse favorieten.

View this post on Instagram

A post shared by Barbara van der Wiel (@peintquotidien)

Vanaf nu is het broodje kaas, of completer gezegd: de broodje kaas cultuur toegetreden tot het Netwerk van het immaterieel erfgoed, dankzij We Love Baking, het platform voor bakliefhebbers waar Alice den Boer (29) voorzitter van is, en Max Pater (29), creatieve telg uit de BBROOD-familie.

Lekkernij

We ontmoeten elkaar in de Starbucks, nét na het ontbijt, dat voor allebei uit yoghurt bestond. Voor de lunch staat wel een ‘bmk’tje’ op het menu: Max gaat voor spelt, Alice voor zuurdesem, iets wat ze al deed als klein meisje. „Mijn opa was vrijwillig molenaar en bakte altijd zuurdesembrood. Als ik daar was, kreeg ik een boterham met kaas bij de koffie, het was altijd de grootste verwennerij.” Toen ze jaren later de PABO deed en ze van haar moeder -die het weer van opa had geleerd- de fijne deegkneedkneepjes leerde, wist ze het ineens: ik word bakker! Het roer ging om, waarna ze op haar 25ste ook nog besloot productontwikkelaar te worden en startte in 2016 met We Love Baking, dat kortgezegd brood onder de aandacht wil brengen.

Tegenhanger

Dat de boterham met kaas nog geen immaterieel erfgoed was, zoals snert, het worstenbroodje en de eierbal, verbaasde en triggerde hen, net zoals de huidige complexe #foodporn voedseltrend, waar de boterham met kaas een mooie tegenhanger voor vormt. „Zoiets Hollands en simpel als het broodje kaas waar iedereen wel een herinnering aan heeft, moet gewoon erfgoed worden, dachten we.” Pater diende namens We Love Baking het voorstel in bij het Netwerk en niet veel later was daar de verlossende mail -„nee, geen verzegelde brief…”- dat de broodje kaas cultuur -hoe we ermee omgaan en wat het voor ons betekent- was goedgekeurd en opgenomen wordt in het Netwerk.

Expositie

Supergoed nieuws natuurlijk, knikken ze blij, „het voelt als erkenning.” Én reden voor een feestje in de vorm van een broodje kaas-diner vanavond, gemaakt door sterrenchef Jermain de Rozario en wereldkampioen broodbakken Peter Bienefelt en de expositie De Kunst van Brood, die tot en met 12 mei gratis te bezoeken is in Het Sieraad in Amsterdam . Het tweetal durft te dromen, „we gaan voor het broodje kaas op de UNESCO-lijst, net als pizza.”

Pater, een van de oprichters van het creatief bureau waar brood niet geheel toevallig in de naam zit, Tosti Creative, houdt ook zeker van brood, ,,maar ik vind het zo mooi hoe Alice echt helemaal lijp is van brood.” Ze begint te lachen. Guilty. Ze nam zelfs een keer het deeg mee naar de kroeg omdat ze wel een biertje wilde drinken, maar het deeg nog wel een kneding nodig had.

‘Bijna sensueel’ noemt ze het gevoel van het fluweelachtige deeg in je handen en er gaat niets boven de geur van versgebakken brood voor haar -en voor vele anderen-. Ook van het geluid van brood wordt ze gelukkig, van het malen van graankorrels tot het eten, ,,en als brood nét uit de oven komt, tinkelt de kost, dus als je een hele stapel hebt, lijkt het alsof de broden zingen.” Een geluidkunstenares heeft niet alleen het broodnodige, maar echt álles opgenomen, ,,je kunt het luisteren bij de expositie.”

View this post on Instagram

A post shared by DE KUNST VAN BROOD (@de_kunst_van_brood)

Vanzelfsprekend

Brood werd best even ‘zwart gemaakt en verketterd’ toen de yoghurt, granola’s en pancakes hun intrede deden, verzucht Den Boer die graag ‘s lands eerste broodsommelier wil worden. ,,Pijnlijk was dat wel, omdat de waarde van het brood niet meer werd gezien.” Nu is er weer volle bak positieve aandacht voor, zeker ook dankzij de volkoren- en zuurdesembeweging. En de kaas? Tja, halen ze hun schouders op, „we zitten natuurlijk meer aan de broodkant, maar kaas is nog altijd het favoriete broodbeleg van Nederlanders, dus doe erop wat je lekker vindt.” Doen zij zelf ook, elke dag eigenlijk wel, ,,voor ons is de boterham met kaas vanzelfsprekend.”

Gevarieerde lijst

Broodje kaascultuur is de nieuwste aanwinst van het Netwerk van het immaterieel erfgoed, dat een cultuuruiting en levend en dynamisch erfgoed inhoudt.

Het Netwerk kun je zien als een etalage waarin erfgoedgemeenschappen zich voor kunnen aanmelden. Dat initiatief komt vanuit de gemeenschappen zelf. Het doel van het Netwerk is het zichtbaar maken van wat zich over de volle breedte aan immaterieel erfgoed in Nederland voordoet en onderlinge samenwerking en uitwisseling bevorderen.

Om als erkend immaterieel erfgoed aangemerkt te worden, dient de erfgoedgemeenschap de procedure te volgen om tot de inventaris immaterieel erfgoed te worden bijgeschreven.

Een van die voorwaarden is dat er een erfgoed zorgplan wordt geschreven waarin wordt omschreven hoe de broodje kaascultuur voor de komende jaren wordt geborgd. Ook hierin heeft het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland een helder overzicht met voorwaarden opgesteld waaraan voldoen moet worden.

De lijst is gevarieerd, zo staan ook het skûtjesilen, het Bloemecorso Leersum, Oeteldonks Carnaval, de Gabbercultuur, Sesamstraat kijken en 4 en 5 mei erop. Wil je ook iets aandragen? Kijk op hun website voor meer informatie.