Tim van der Steen Nieuws 25 apr 2019, 04:00

Leestijd: 4 minuten

Politie ziet voordelen in gebruik bodycam

Bodycams bij agenten blijken een succes, daarom heeft de politie nu besloten tweeduizend exemplaren aan te schaffen. Zowel burgers als agenten gedragen zich beter wanneer zij weten dat hun gedrag wordt vastgelegd. Toch is het filmen met een bodycam door de politie niet in iedere situatie wenselijk, heeft een test uitgewezen.

De afgelopen jaren is uitvoerig geëxperimenteerd met bodycams door Nederlandse agenten. Politiemannen en -vrouwen dragen deze camera’s op de borst en kunnen hiermee filmen tijdens hun werkzaamheden. De aanwezigheid van agenten heeft vaak al een de-escalerend effect, maar als zij een bodycam dragen is de kans dat er iets gebeurt nóg kleiner. Zij hebben door de apparaten minder vaak te maken met agressie en voelen zich ook veiliger tijdens hun werk.

Openbare orde

Zeker bij openbare ordediensten is het handig volgens Ramon Meijerink. Hij is hoofdagent in Tilburg en heeft de apparaten regelmatig uitgeprobeerd. Denk dan aan diensten in de horeca of bijvoorbeeld een bijeenkomst van een motorclub. „Het is dan voor de andere partij duidelijk dat er beelden zijn, maar ook voor mijzelf. Dit voorkomt onnodige discussie.”

Zo herinnert Meijerink zich een aanhouding met verzet. „Die vrouw ging vreselijk tekeer, dol van drank en drugs. We zetten haar in de arrestantenbus, dat ging allemaal goed. Eenmaal aangekomen bij het bureau gaf een collega duidelijk aan dat er gefilmd werd. Nadat we haar in de cel hadden gezet rende zij vol tegen de deur op, precies toen mijn collega deze sloot.”

Afgebroken tand

De volgende dag stelde zij de agent aansprakelijk voor een afgebroken tand. In dit geval is het incident vastgelegd dus was die discussie snel voorbij, zonder bodycam had dit een veel ingewikkeldere zaak kunnen worden.

Persoonlijk zou hij er geen bezwaar tegen hebben om altijd een camera te dragen. „Alles wordt toch al gefilmd door omstanders, maar zo’n filmpje begint vaak pas halverwege de situatie. Een bodycam toont een incident echt van A tot Z.”

Verhelderende informatie

Niet alleen bij vechtpartijen kan het een goed middel zijn. Bijvoorbeeld bij zelfdoding of mensen die op een vreemde manier overlijden kan een filmpje waardevolle informatie geven over gemaakte keuzes. De afhandeling is hierbij heel belangrijk. Gemaakte beelden kunnen verhelderende informatie geven over de aangetroffen situatie wanneer een rechercheur met de familie in gesprek gaat.

Toch zijn de apparaten niet in iedere situatie wenselijk. Zo vinden motorclubs het niet fijn als je in hun clubhuis filmt. In een huiselijk geweldsituatie geldt dit ook. Slachtoffers, verdachten of getuigen komen niet graag in beeld. Meijerink: „Vaak gaat het ook om mensen die wel informatie met je willen delen, maar dit niet herleidbaar willen hebben naar henzelf. Hierbij kan ik mij voorstellen dat de bevoegdheid bij de agenten ligt om de camera aan of uit te zetten.”

Neutrale scheidsrechter

Die bevoegdheden zijn volgens Sander Flight te vrijblijvend. Hij onderzocht het gebruik van de bodycams in Am- sterdam. „Dit is vragen om ellende”, zegt hij tegen NOS. „Je moet zorgen dat het apparaat wordt gezien als neutrale scheidsrechter. Dat betekent dat de vrijwilligheid en vrijblijvendheid van de politie er af moet.”

Wat hem betreft moeten alle agenten die op 112-meldingen reageren een bodycam dragen. Er zijn wel duidelijke regels nodig: wanneer wordt er wel of niet gefilmd en in welke situaties is het de vrije keus voor de agent.

Vertrouwen in agent

Wat Ramon Meijerink betreft blijft die keuze wel bij de agenten. „Wij moeten ook weleens naar de wc, door click & play kan je zelf kiezen wanneer het apparaat aan of uit gaat. Ik kan natuurlijk niet voor alle collega’s spreken, maar we zijn allemaal getraind in het gebruik van onze middelen.”

We vertrouwen agenten ook met pepperspray en een vuurwapen. Daarbij heeft Meijerink gemerkt dat de meeste collega’s met bodycams de burger ook melden wanneer zij worden gefilmd. Die zien dus het apparaat en krijgen ook de begeleidende tekst. Alles inkaderen werkt ook niet volgens de agent, er moet een marge blijven waarbinnen zij hun werk kunnen doen.

Je bent gefilmd, en dan?

Op openbaar toegankelijke plaatsen mag je gewoon gefilmd worden door een agent met bodycam. Hoe de politie met vastgelegde informatie omgaat is vastgelegd in de Wet politiegegevens (Wpg). De camera hoeft niet altijd aan te staan, dit mag wel.

Na het filmen worden alle beelden automatisch opgeslagen en 28 dagen bewaard. Tenzij wordt aangegeven dat er bruikbare informatie is vastgelegd dan worden de beelden na deze wettelijke bewaartermijn automatisch weer gewist. Ben je gefilmd? Dan kan je deze beelden opvragen bij de politie. Hiervoor kunnen burgers een schriftelijk verzoek indienen.