Een master na je hbo-studie is niet altijd mogelijk
Doorstromen naar een master is niet altijd vanzelfsprekend. Zo zijn één op de drie wo-masters niet toegankelijk voor hbo-afgestudeerden. Dat blijkt uit een rapport van de Inspectie van het Onderwijs dat maandag gepubliceerd is.
De sector gezondheidszorg is het minst toegankelijk voor hbo-gediplomeerden. Hetzelfde geldt voor opleidingen met een kleine instroom zoals Applied Mathematics of Theologie en opleidingen met een capaciteitsbeperking zoals Psychologie of Forensic Science.
Een wettelijke plicht
Universiteiten hebben de wettelijke plicht om schakeltrajecten aan te bieden zodat studenten met een hbo-diploma of een wo-bachelor uit een andere studierichting kunnen doorstromen naar een gewenste masteropleiding. „Het is te bizar voor woorden dat universiteiten deze studenten simpelweg niet de kans geven om door te studeren. Sterker nog, dat universiteiten hun wettelijke verplichting om in deze doorstroom te voorzien ontwijken”, zegt Carline van Breugel, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).
Universiteiten bieden volgens het rapport geen schakeltrajecten aan, omdat ze van mening zijn dat het niveau van de hbo-bachelor niet toereikend is of dat er geen verwante hbo-bachelor opleiding bestaat. Van Breugel: „De ruimte die de wet biedt wordt misbruikt door instellingen. Hierdoor wordt de hbo-bachelor onterecht ondergewaardeerd en worden deze studenten uitgesloten.”
Opleidingen met een kleine instroom en opleidingen met een capaciteitsbeperking zijn het minst toegankelijk voor hbo-gediplomeerden, aldus rapport van de Inspectie. Zo heeft slechts 50 procent van de reguliere masteropleidingen met een fixus een mogelijkheid voor hbo’ers om in te stromen. „Het is oneerlijk dat universiteiten hbo-afgestudeerden uitsluiten van deelname, puur omdat zij een andere route hebben genomen”, zegt Van Breugel.
Dit overkwam ook studente Mirre Korenromp (23). Tijdens haar studie Toegepaste Psychologie kwam ze erachter dat ze graag wilde doorstuderen, maar dat ze voor de pre-master niet werd toegelaten. „Uiteindelijk koos ik ervoor om een tweede bachelor te gaan doen”, vertelt Korenromp. Terwijl ze haar hbo-scriptie schreef, volgde ze de eerste vakken op de universiteit. „Hierdoor ben ik wel drie jaar langer bezig met studeren.”
Verschillen tussen universiteiten
Er blijken daarnaast grote verschillen tussen instellingen. Waar sommige universiteiten studenten voor een masteropleiding weigeren, laten anderen het voor dezelfde opleiding wél toe. „Het is hoog tijd dat universiteiten afspraken gaan maken over de toegang tot masters. Studenten met hetzelfde diploma moeten bij verschillende universiteiten dezelfde kansen hebben”, zegt Tom van den Brink, voorzitter Interstedelijk Studenten Overleg.
Ook worden instroomvereisten vaak niet duidelijk genoeg omschreven en geven websites een onvolledig beeld van de mogelijkheid tot schakelen. Van den Brink: „Studenten moeten altijd weten waar ze aan toe zijn, dat dit niet zo is, is de instellingen aan te rekenen.”
Wet aanscherpen
Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, laat in de beleidsreactie van het rapport weten dat de twee artikelen in de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW), met betrekking tot schakelprogramma’s, geëxpliciteerd worden. Hiermee moet voor studenten duidelijk worden wat hun rechten zijn en voor instellingen duidelijk wat hun verplichten zijn ten overstaan van studenten met betrekking tot het aanbieden van schakelprogramma’s. Van Engelshoven verwacht het wetsvoorstel begin volgend jaar aan de Tweede Kamer voor te leggen.