Amarins de Boer Nieuws 18 mrt 2019, 10:23

Leestijd: 2 minuten

Zoveel beroepsgroepen staken, hoe komt dat?

Maandag is er een landelijke actiedag voor een beter pensioen. Onder meer in de schoonmaak, bouw, havens en het openbaar vervoer legt het personeel het werk neer. Een stakingsactie is iets waar we de laatste tijd niet gek meer van op kijken. Van leerkrachten tot agenten en van persfotografen tot buschauffeurs organiseerden de afgelopen tijd acties. Wat is dat toch met al die stakingen?

Vrijdag staakten voor het eerst in de geschiedenis docenten uit het hele onderwijs. Ruim 40.000 leraren, van basisschoolleerkrachten tot universitaire docenten, verzamelden zich op het Malieveld in Den Haag.

Harder actievoeren

Maandag is er een grote actiedag, georganiseerd door vakbonden FNV, CNV en VCP. De bonden eisen een bevriezing van de AOW-leeftijd van 66 jaar, indexatie van de pensioenen en pensioenmogelijkheden voor zelfstandigen en uitzendkrachten verruimen.

Eind november liepen de onderhandelingen over pensioenen vast. De hoogte van de AOW-leeftijd was een van de grootste struikelblokken. „De onderhandelingen zijn niet voor niets vastgelopen”, zegt FNV-onderhandelaar Tuur Elzinga. „Zolang het kabinet niet over de brug komt met harde toezeggingen en structureel geld, zullen wij steeds harder actievoeren.”

Winst stijgt, loon niet (altijd)

Waar komen al die stakingen vandaan? Als het economisch beter gaat, zijn er meer stakingen, zegt Sjaak van der Velden, gepromoveerd op het onderwerp Nederlandse stakingsgeschiedenis. „Als mensen weten dat de winsten van bedrijven stijgen, terwijl de lonen stabiel blijven of amper stijgen, is staken een roep om aan te geven dat de grens is bereikt.”

Maar zoveel stakingen in zo’n korte tijd, is wel uitzonderlijk, zegt de vakbondshistoricus. „Je ziet dat er steeds meer gestaakt wordt in sectoren waar staken normaal gesproken niet zo vaak voorkomt, zoals in het onderwijs en bij de politie. Dat heeft vooral te maken met de vakbewegingen. Ze willen nu delen in de economie.”

Behalve in de sectoren waar het gaat om kleine bedrijfjes, zoals in de horeca, (daar zijn de verhoudingen anders en gaat de baas vaker mee met de wensen van het personeel), komt staken overal voor, weet Van der Velden. Of staken effectief is, kun je achteraf pas zeggen. „Maar met staken kun je wel laten zien dat de maat vol is. Daarbij gaat het gaat ook maar om één dag, dus gaat vooral om de symboliek.”

En de stakingen zijn vaak ook wel begrijpelijk, zegt Van der Velden. In het geval van vandaag: „Al die jaren is er gezegd dat je met je 65ste met pensioen mag, en nu loopt het al snel op naar 67 jaar. Als praten niet werkt, dan moet je je vuist laten zien.”