Sarah Sitanala Nieuws 29 mrt 2019, 13:59

Leestijd: 3 minuten

Zorgen over toenemende spanningen in Nederland

Het klimaat, de economie, de huizenmarkt, het zijn slechts een aantal kwesties die ons bezighouden. Waar we eerst nog konden openstaan voor elkaars opvattingen, blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) dat we in Nederland steeds minder begrip hebben voor de mening van anderen.

Dit lijkt haaks te staan op de cijfers die het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) donderdag naar buiten bracht. Daar valt namelijk uit op te maken dat het merendeel van de Nederlandse volwassenen tevreden is met zijn of haar leven. Volgens de cijfers van het onderzoeksbureau is bijna 6 op de 10 Nederlanders optimistisch over hoe het in het algemeen in Nederland gaat.

Nederlanders zijn gelukkige mensen

Volgens Paul Dekker, woordvoerder van het SCP is dit verschil te verklaren omdat de cijfers van het CBS inmiddels al zijn verouderd. „De cijfers die het CBS laat zien gaan voornamelijk over begin 2018, terwijl wij ons op de fase daarna richten.” Is het dan zo dat de algemene tevredenheid in Nederland zo snel achteruit is gegaan? „Over het algemeen zijn wij Nederlanders gelukkige mensen. Dat verandert nauwelijks, zelfs niet in tijden van crisis. Maar in het begin van 2018 waren we wel heel ongebruikelijk optimistisch.”

De oorzaak hiervan is volgens Dekker onder meer te vinden in de positieve economie, en een nieuw kabinet gekozen in maart 2017. „Nieuwe mensen in de Tweede Kamer leidt altijd tot een positievere stemming. Er wordt gedacht: ‘wie weet gaat het nu anders, beter’. Het duurt echter nooit lang voordat dit gevoel langzaam weer wegzakt.”

Hoewel er aan het begin van 2018 dus nog zeer positief werd gedacht over de economie, namen de zorgen halverwege het jaar steeds meer toe. Men is bang dat er weer een economische crisis voor de deur staat. Zo gaf dit kwartaal 78 procent van de Nederlanders de economie een voldoende, tegenover 85 procent vorig jaar. 58 procent denkt dat Nederland de verkeerde op gaat, terwijl dat vorig jaar nog 48 procent was.

Afgenomen koopkracht

Mensen maken zich vooral zorgen om de koopkracht die lijkt af te nemen. „Er bestaan met name zorgen over de oudere mensen die het niet breed hebben”, zegt Dekker. Tel daar de energiekosten bij op, de ontplofte huizenmarkt en de eventuele kosten die het klimaatakkoord met zich meebrengt, en de zorgen zijn compleet. Zo zorgde met name de opmerking van Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet voor flink wat stress. De politicus beweerde dat de klimaatambities Nederland 1000 miljard euro zou gaan kosten.

Het meest opvallende resultaat uit het onderzoek is de toegenomen polarisatie. „Er is een groeiende groep mensen die van mening verschillen over belangrijke maatschappelijke zaken. Denk aan zwarte piet, het klimaat, de opvang van vluchtelingen, en over het algemeen de multiculture samenleving waarin we steeds meer moeite ondervinden om samen te leven met mensen met een andere achtergrond.”

De rol van de media

In de ogen van de mensen is het vooral de media die hier een grote rol in spelen. Zeven op de tien Nederlanders vinden dat het internet en sociale media tegenstellingen tussen mensen vergroten. „De toon op social media wordt harder. En daar komt bij dat mensen alleen nog maar het nieuws meekrijgen dat op hun eigen social media-kanalen voorbij komt.”

Desondanks staan we niet vijandiger tegenover andersdenkenden in vergelijking met de jaren zeventig. In 2018 was 16 procent van de mensen het eens met de stelling ‘Er zijn mensen die ik ben gaan haten om de standpunten die zij innemen’, tegenover 13 procent in 2012 en 19 procent in 1970.