Waarom een compliment je blij maakt (en geven ook)
‘Goed stuk’, ‘mooie outfit’, ‘duidelijke presentatie’. Complimenten geven doen we te weinig, terwijl het zowel de ontvanger als de gever een blij en gelukkig gevoel geeft. Maar hoe komt dat eigenlijk? En hoe geef (én ontvang) je een compliment? Zo moeilijk is het niet, zeggen experts.
Complimentendag
Wat op 1 maart 2003 begon als ‘gewoon een leuk idee’, is inmiddels een wereldwijd begrip: de complimentendag (of, buiten onze landgrenzen, world compliment day). Bedenker: de Nederlandse waarderingsexpert Hans Poortvliet, een complimentenuitdeler pur sang. „Als ik iets zie dat me bevalt, dan zeg ik het direct. Want het grootste compliment dat je iemand kunt geven is aandacht.”
Poortvliet had zeventien jaar geleden niet de intentie de dag jaarlijks terug te laten keren. „Ik dacht: misschien is een keer of drie leuk. Kunnen we het daarna weer afschaffen, omdat iedereen elkaar voldoende complimenten geeft”, zegt hij. „Maar helaas moet ik constateren dat het niet het geval is en de dag misschien wel belangrijker is dan ooit. Want hoeveel aandacht geven we elkaar nu nog in deze vluchtige maatschappij? Een like op de knop is écht iets anders dan gemeend compliment.”
Motiverend
Dat de mens opbloeit bij een compliment, komt omdat een compliment het beloningscircuit in ons brein activeert, zegt hersenonderzoeker en hoogleraar Victor Lamme. „Een compliment heeft hetzelfde effect als wanneer we iets lekkers eten, een prijs winnen of seks hebben. We zijn sociale dieren, die gevoelig zijn voor de beloningen die van anderen ontvangen.”
Een compliment kan zelfs motiverender werken dan meer salaris. „We zijn gevoeliger voor sociale beloningen dan voor geld. Zo kan een compliment, maar ook een hogere functietitel zonder dat daar meer geld mee wordt verdiend, motiverender werken dan salarisverhoging.”
Daarnaast werkt het ook andersom, benadrukt hij. „Als je een compliment geeft, beloon je jezelf. Het werkt hetzelfde als wanneer je een cadeau geeft of geld aan een goed doel. En het aardige van een compliment is dat het gratis is.”
Diepgang
Maar hoe geef je dan een goed compliment? In ieder geval moet het geen los compliment tussendoor zijn waar geen diepgang in zit, zegt sociotherapeut en lichaamstaalexpert Frank van Marwijk. Samen met Poortvliet schreef hij Het Groot Complimentenboek. „En het moet ook geen compliment zijn omdat je iets wilt van een ander.”
Voor een goed compliment, zegt Van Marwijk, moet je je verdiepen in de ander. „Zeg dus niet dat ‘alles’ fantastisch was, maar pik er iets uit dat zo fantastisch was. Daaruit blijkt echte belangstelling.”
In het aannemen van een compliment kunnen we vervolgens nog wel het een en ander leren, zegt hij. „Een compliment voor een mooie blouse wimpelen we vaak af met dat-ie niet zo duur was of we geven noodgedwongen de ander ook meteen een compliment. Terwijl een simpel ‘dank je wel’ genoeg is.”
Alle dagen
Waarom moet er speciaal een dag voor zijn de complimenten, vraagt neurowetenschapper Victor Lamme zich wel af. „Complimenten geven is toch iets wat je alle dagen moet doen?”, zegt hij. Oprichter Hans Poortvliet is het daar helemaal mee eens. „Ik hoor het vaak. Maar zie deze dag als een geheugensteuntje, om het vervolgens de rest van het jaar vol te houden.”