Tim van der Steen Nieuws 1 mrt 2019, 11:00

Leestijd: 5 minuten

Steeds jonger gehoorschade

Bij ruim 14 procent van de kinderen kinderen zijn de oren al kapot voordat zij naar de middelbare school gaan. Nog voor het geweld van schoolfeesten, concerten en festivals losbarst hebben zij reeds blijvende gehoorschade. Daarom is VeiligheidNL nu een campagne gestart. „De resultaten zijn echt schrikbarend.”

Eén op de 7 kinderen van 9 tot 11 jaar heeft al gehoorschade. Dit bleek afgelopen juni uit onderzoek van het Erasmus MC. Er bleek een correlatie tussen gehoorschade en het gebruik van koptelefoons en oortjes. „Die resultaten waren schokkend,” zegt Saskia Kloet. Zij is programmamanager bij VeiligheidNL en startte een vervolgonderzoek.

Piep is de pijn van je oor

Hieruit werd snel duidelijk dat ouders geen idee hebben hoe hard hun kinderen het volume hebben staan van muziek, games en filmpjes en hoe ver de gevolgen daarvan strekken. „Als je na het luisteren een piep of gesuis in je oor hebt, dan is dat direct een teken dat er een beschadiging is,” zegt Jan van der Borden. Hij is KNO-arts bij het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam en zit al 30 jaar in het vak.

De piep die je hoort, dat is eigenlijk de pijn in het slakkenhuis, de binnenkant van je oor. Van der Borden: „Vergelijk het met een brandwond aan je hand. Als dat pijn doet denk je ‘auw, dat moet ik niet meer doen.’ De piep in je oor is hetzelfde, alleen er zijn geen medicijnen of reparaties om het beter te maken.” Ook al trekt de piep soms weg, diep in je oor geneest het nooit helemaal en de schade bouwt zich op.

Idioot taboe

Dit heeft Jonaihra Sprock ook gemerkt: „ik luister al vanaf mijn twaalfde veel naar muziek en vanaf een jaar of zestien ging ik stappen. Na afloop had ik vaak een piep in mijn oor, maar die trok altijd weg. Tot ik vorig jaar na oud en nieuw na een paar dagen merkte dat de piep er nog steeds zat. Bij gehoortesten is ook in mijn oren gekeken, daar werd direct duidelijk dat de trilhaartjes beschadigd zijn.”

Bij Jonaihra zijn de knallen van het vuurwerk de laatste druppel geweest. Ze is nu 22 en zal de rest van haar leven het gesuis horen. Minder wordt het nooit, wel doet zij wat mogelijk is om het niet erger te laten worden. „Bij het stappen draag ik nu altijd oordoppen. Mijn vrienden dragen ook gehoorbescherming sinds zij van mijn situatie weten. Voorheen deden zij dit nooit, er rustte een soort taboe op omdat het er stom uit zou zien. Dat is echt te idioot voor woorden.”

KNO-arts Van der Borden en zijn collega’s merken ook dat hun patiënten steeds jonger zijn geworden door de jaren heen. „Het is heel belangrijk dat de jeugd nu geluidshygiëne wordt bijgebracht. Zet dit gerust in het rijtje van alcohol, nicotine en seks: Weet wat je doet, dan gaat het goed.”

Rapper Idaly boegbeeld van campagne

Het onderzoek van VeiligheidNL wijst uit dat ouders geen idee hebben hoe hard hun kroost het geluid van muziek, games en filmpjes heeft staan. Het is misschien lekker rustig in huis als je hen vraagt met oortjes of een koptelefoon te luisteren, maar die zijn vaak van slechte kwaliteit of worden veel te hard gezet. Om de jonge doelgroep te bereiken zijn de handen ineengeslagen met de populaire rapper Idaly.

„Als je moeder tegen je zegt dat het slim is om het geluid zachter te zetten is het misschien niet stoer, hopelijk is het wel oké als ik het zeg en luisteren ze wel naar mij," zegt Idaly. „Ik ben zelf muzikant, ik kan mij niet voorstellen hoe het is om geen muziek te kunnen luisteren.”

Gezondheid boven alles

Ook bij optredens en in clubs merkt hij dat gehoorbescherming steeds breder geaccepteerd wordt. „Zeker bij het uitgaan staat de muziek vaak erg hard, maar ik zie steeds meer mensen die oordoppen dragen. Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat met goede doppen de kwaliteit van de muziek ook niet verloren gaat. Het imago van gehoorbescherming wordt beter, dat is ook belangrijk. Maar zelfs als mensen het niet cool zouden vinden moet je je daar niets van aantrekken. Je gezondheid gaat boven alles, ook die van je oren.”

Twee versies nieuwe clip

Om de campagne extra kracht bij te zetten brengt Idaly van zijn nieuwste videoclip twee versies uit. “De eerste is de normale clip, zoals hij ook op Spotify en Youtube verschijnt.

De tweede versie is aangepast, daarin hoor je extreem veel omgevingsgeluid. Dat is wat je hoort als je oortjes of een koptelefoon van lage kwaliteit gebruikt of die slecht afsluiten. Doordat je veel andere geluiden hoort zet je al snel het geluid veel te hard om het goed te horen. Daardoor krijg je dus problemen en gaat je gehoor kapot.”

Ouders zijn zich niet bewust van de gevaren

Uit onderzoek van het Erasmus MC dat ruim 14 procent van de kinderen van 9 tot 11 jaar al blijvende gehoorschade hebben opgelopen. VeiligheidNL was zo geschokt door deze resultaten dat zij een onderzoek startten. Uit een peiling onder ruim duizend ouders bleek dat zij niet voldoende bewust zijn van de gevaren.

De resultaten:

• 94% van de kinderen van 10 tot 15 gebruikt oortjes of koptelefoons
• Bijna de helft daarvan dagelijks
• 87% van de kinderen gebruikt thuis oortjes/koptelefoon waarvan
• 17% op verzoek van ouders
• Ouders schatten dat hun kroost 8 uur naar filmpjes kijkt, 7 uur muziek luistert en 7 uur gamet
• Kwart ouders weet niet hoe hard het volume staat
• Kwart ouders zegt dat volume hoger staat dan 60% van maximum

Zo voorkom je gehoorschade

• Zet de volumebegrenzer van de muziekspeler aan. Deze zorgt dat het geluid niet boven de 85 decibel uitkomt. Zit deze functie er niet op? Zet dan het volume op maximaal tweederde van het maximum.
• Zorg voor een goede koptelefoon of oortjes. Een afsluitende koptelefoon die over de oren valt is het beste. Zo zitten deze minder dicht op het trommelvlies en het omgevingsgeluid wordt afgesloten waardoor je het volume minder hoog hoeft te zetten om de muziek goed te kunnen horen.
• Maak afspraken over hoe lang achter elkaar je kind muziek mag luisteren of gamen met een koptelefoon op. Een richtlijn hierbij is bijvoorbeeld maximaal 30 minuten achter elkaar. Neem na deze tijd een zogenoemde oorpauze.