Amarins de Boer Nieuws 25 mrt 2019, 07:00

Leestijd: 4 minuten

Sinan: ‘In één dag valt de klas én het land uiteen’

Documentairemaker Sinan Can (41) wil met het nieuwe programma Sinan zoekt de klas van Elias laten zien dat niet alle vluchtelingen gelukzoekers zijn. Aan de hand van een klassenfoto van Elias gaat hij op zoek naar de 42 klasgenoten van de gevluchte Elias. „Ik hoop dat mensen na het zien van het tweeluik hun toon over vluchtelingen verzachten.”

Elias (17) is elf als hij samen met zijn ouders en zusjes vlucht uit Aleppo. De situatie in Syrië was onhoudbaar geworden. Eén van de weinige dingen die Elias meenam, is een klassenfoto. Die is gemaakt op de dag dat de eerste bom valt in de stad.

Het gaat om een klassenfoto waar alles bij elkaar komt, zegt documentairemaker Sinan Can, die dankzij zijn deelname aan Wie is de Mol? nog bekender is geworden. „Er zit oorlog in, maar ook afscheid en ontbering. ’s Ochtends gaan de kinderen nietsvermoedend naar school. Diezelfde dag valt zowel de klas als het land uiteen.”

Spannend

Elias vlucht samen met zijn ouders en zusjes uit Syrië naar buurland Libanon. Maar al snel wordt duidelijk dat daar geen toekomst is voor de familie. Inmiddels woont Elias twee jaar in Enschede en zit hij in de tweede klas van de havo. Hij praat goed Nederlands en heeft het hier naar zijn zin. „Ik vind het fijn om hier een toekomst op te bouwen”, lacht Elias.

Elias vond het een eer toen hij werd gevraagd of hij wilde meewerken aan het programma. „Met één oud-klasgenoot had ik nog goed contact. Hij is gevlucht naar Australië. Van de rest had ik geen idee.”

„En dat was best spannend”, valt Can hem bij. „Stel, we zouden niemand vinden… En dan had ik dat aan jou moeten vertellen”, zegt hij terwijl hij Elias aankijkt. Maar een geslaagd project werd het wel: van de 42 kinderen zijn er 32 gelokaliseerd. Van hen wonen de meeste kinderen nog in Syrië. „Van tien kinderen hebben we helaas geen enkel spoor kunnen vinden. We weten van hen niet of ze nog in leven zijn.”

Ook Elias is blij dat hij van 32 oud-klasgenoten weet waar ze zijn. „We hebben nu een appgroep met onze oude klas.”

Om de hoek

Van één klasgenootje waren zowel Can als Elias het meest verbaasd. Vina, die Elias zeven jaar geleden voor het laatst had gezien, woont óók in Nederland. „Het is heel bizar dat de paden zich zeven jaar geleden scheiden en elkaar nu, 3000 kilometer verderop, weer kruisen”, zegt Can. „Vina woont in Twello, nog geen 65 kilometer bij Elias vandaan. En Vina’s oom woont in Enschede, dus Elias en zij hadden elkaar bij wijze van spreken op straat kunnen tegenkomen.” Ook Elias was verrast. „Ik wist het écht niet”, zegt hij lachend.

Het is niet de eerste keer dat Can een documentaire maakt in een conflictgebied. „Het gebied en de mensen fascineren me. Dat komt natuurlijk ook door mijn ouders die allebei uit Turkije komen. Ik hoop dat mensen door het zien van zulke documentaires iets meer begrijpen van de wereld en van de inwoners. Want we hebben niet altijd een goed beeld van deze gebieden. We weten niet waarom mensen soms vluchten. Als je in het puin van Aleppo staat, zie je dat een fatsoenlijk mens daar niks kan opbouwen.”

Elias knikt. Die vooroordelen die mensen soms hebben, herkent hij. „Er zijn veel mensen die het niet leuk vinden dat vluchtelingen hierheen komen. Bijvoorbeeld omdat er dan één vluchteling is die iets illegaals heeft gedaan. Maar dan is het oneerlijk dat andere vluchtelingen daarvoor moeten betalen.”

De houding van Elias en andere klasgenoten heeft grote indruk gemaakt op Can. „De veerkracht van de jongeren is zo mooi om te zien. Het zijn allemaal mensen die niet opgeven en er iets van willen maken. Ik hoop dat mensen onbevangen gaan kijken en hun mening gaan bijstellen. De toon van het debat is te hard en soms ook oneerlijk.”

Meer kijkers dankzij Wie is de Mol?

Sinan Can wordt na zijn deelname aan Wie is de Mol? vaker herkend op straat. „Vooral bij het jeugdige publiek ben ik bekender”, zegt hij. Can hoopt dat het gaat bijdragen aan de kijkcijfers vanavond. „Vooral voor tieners die een Syrische klasgenoot hebben, en niet weten wat de achtergronden zijn, zou dit heel goed zijn.”

Can kreeg veel reacties over zijn luiheid in Wie is de Mol?. Hij leverde zelfs zijn eigen hashtag #watgaatsinandoen op. Can kan er wel om lachen. „Het was allemaal tactiek.”

De tweeluik Sinan zoekt de klas van Elias is vanavond en volgende week maandagavond om 22.15 uur te zien bij BNNVARA op NPO 1.