Liveblog: forse winst FvD en GroenLinks in exitpolls
De eerste exitpolls van de verkiezingen voor de provinciale staten laten een flinke afrekening zien voor de coalitiepartijen. Ipsos maakte als eerste de slotpeiling van de provincie Zuid-Holland bekend. De grote winnaars in deze provincie zijn Forum voor Democratie en GroenLinks.
Ook in Noord-Brabant en Gelderland doen deze partijen het volgens deze cijfers goed, maar moeten de VVD nog wel voor zich dulden. De grootste verliezer van deze verkiezingen lijkt de PVV te worden. Ook D66, SP en CDA zitten in de hoek waar de klappen vallen, zij leveren tegen de vijf procentpunt in.
Exit-polls zijn geen uitslagen maar peilingen van onderzoeksbureaus met een foutenmarge van een zetel. In de loop van de avond worden de definitieve uitslagen bekendgemaakt. Dit bericht wordt aangevuld.
Update 00.05
Een lyrische Thierry Baudet spreekt tijdens zijn overwinningsspeech meerdere keren over een uil van Minerva die haar vleugels uitslaat. In zijn speech die vol zit met verwijzingen naar de klassieke oudheid en bevlogen metaforen.
Hij veegt de vloer aan met het klimaatbeleid, de elite, het partijkartel, immigratie, de Europese Unie en moderne architectuur. Volgens hem heeft de indoctrinatie van de ‘linkse media en het linkse onderwijs’ niet kunnen voorkomen dat hij zegevierde.
Update 23.56
Met 89 procent van de stemmen geteld, is de voorlopige uitslag uit Amsterdam binnen. Hier is GroenLinks de grootste geworden met een percentage van 23 procent van de stemmen. D66 is hier niet langer de grootste. Dit beeld is ook terug te zien in Groningen waar GroenLinks iets meer dan 19 procent haalt.
Leeuwarden, de andere grote stad in het noorden, is voor de partij van Lodewijk Asscher. De sociaaldemocraten worden met ruim 18 procent de grootste. Ook hier doet FvD het goed met iets meer dan 13 procent van de steun.
Update 23.32
De eerste grotere gemeenten druppelen binnen: in Hilversum blijft de VVD nipt de grootste met ruim zestien procent van de stemmen. GroenLinks wordt tweede met ruim een procentpunt minder en de derde plek is voor de partij van Thierry Baudet met iets meer dan twaalf procent.
Update 23.24
Premier Mark Rutte spreekt zijn partij toe en wil vooral op zoek gaan naar een breder draagvlak voor zijn beleid. Hij is verheugd met de voorspelde overwinning. Toch zal hij op zoek moeten naar steun in de Eerste Kamer aangezien de coalitie zijn meerderheid hier kwijt is.
De VVD zal op zoek moeten gaan naar nieuwe samenwerkingen om kabinetsbeleid te steunen. Volgens de prognoses daalt het aantal zetels van de coalitiepartijen van 38 naar 31. Een meerderheid kan onder meer bewerkstelligd worden door samen te werken met GroenLinks of Forum van Democratie, de winnaars van vanavond.
Update 23.20
GroenLinks doet het erg goed in de Randstad, in Amsterdam gaat naar schatting een kwart van de stemmen naar de partij van Jesse Klaver. Ook in Hilversum is er sprake van een grote winst.
Bij Forum voor Democratie is het feest losgebarsten, partijleider Thierry Baudet twitterde een duim omhoog om zijn visie op de overwinning ook op sociale media kenbaar te maken.
Update 22.50
Ondanks een licht verlies lijkt de schade voor de VVD mee te vallen er heerst een gelaten en opgeluchte sfeer bij de liberalen. De regeringspartij blijft volgens de exit-polls de grootste in de Eerste Kamer. Partijleider Klaas Dijkhoff is blij met het resultaat en zegt dat zij in elk geval niemand hoeven te feliciteren met de eindoverwinning. Hij bedankte zijn partijgenoten voor hun inzet, verspreid over het hele land.
De VVD had 13 zetels in de Senaat en zal volgens de laatste exitpolls eentje inleveren. Het verschil met de nummer twee, Forum voor Democratie, is op dit moment twee zetels.
Update 22.47
Onder de aanhang van het Forum voor Democratie heerst een opperbeste stemming. „Wat een dag. Morgen worden jullie wakker. Een nieuwe lente, een nieuw geluid. Dan loop je trots over straat", zegt een lyrische Theo Hiddema. „We hebben gewonnen puur op de inhoud. Altijd nadruk op onze speerpunten. Daarover konden zij ons ondervragen. Wij zijn puur beoordeeld en becommentarieerd op onze standpunten."
Fractievoorzitter Annabel Nanninga van FVD in Amsterdam dankte alle partijleden voor hun vertrouwen. „Wij hebben het verhaal verteld, maar u heeft het verhaal gemaakt. Wij gaan Nederland verbeteren", sloot zij haar toespraak af. Later komt Baudet nog aan het woord. Nanninga staat op de derde plek voor de Eerste Kamer.
Update 22.38
Geert Wilders spreekt van „een beperkt verlies". De partij gaat in de eerste exitpoll voor de Eerste Kamer van negen naar zes zetels. Volgens de PVV’er komt dat verlies deels door het succes van FVD, dat van niets naar tien zetels stijgt.
Hij feliciteerde zijn concurrent op de rechterflank FVD-leider Thierry Baudet met dit resultaat. ,,Een dikke pluim." FVD laat volgens hem een geluid horen dat lijkt op dat van de PVV. Is de PVV passé? De Limburger denkt van niet en ziet hoop voor de toekomst. „Ik heb alles al meegemaakt. Politiek is een zaak van vallen en opstaan."
Update 22.33
Sybrand Buma spreekt zijn achterban toe en stelt dat zijn partij de peilingen verslagen heeft. Er was rekening gehouden met verlies, maar het lijkt volgens de exit-polls mee te vallen voor de christendemocraten. Ook D66-leider Rob Jetten spreekt niet van een grote nederlaag en ziet hoop op een goed resultaat bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, deze verkiezing vindt plaats op donderdag 23 mei.
Update 22.10
D66 stevent af op een pijnlijke nederlaag, waar al rekening mee gehouden werd. Toch lijkt na de eerste exitpolls bij de demoraten opluchting de boventoon te voeren. Veel leden hielden rekening met een nog zwaarder verlies, denkt campagneleider en Tweede Kamerlid Jan Paternotte.
„Je zag de laatste tijd dat best een stevig verlies voorspeld was", aldus Paternotte. „Als dat dan meevalt, zijn mensen tevreden."
Update 22.06
DENK houdt na de exitpolls in de eerste drie provincies hoop op een entree in de Eerste Kamer. De partij lijkt voorlopig alleen zetels te halen in Zuid-Holland, „maar daar ben ik tevreden mee", zegt voorman Tunahan Kuzu. De partij heeft wel een goede uitslag in de Randstedelijke provincies nodig om uitzicht te houden op een zetel in de Eerste Kamer.
Update 21.58
Exit-poll van de provincie Groningen: SP verliest maar blijft de grootste. GroenLinks wint het meeste, VVD en D66 zijn de grootste verliezers.
Eerste exitpoll van verkiezingen voor Provinciale Staten door @AHAonderzoek . Daarbij blijft de SP de grootste partij met 6 zetels, GroenLinks en de PvdA halen beiden 5 zetels. Forum voor Democratie zou nieuw binnenkomen met 4 zetels. Ook 50PLUS is nieuw met 2 zetels. #psgr2019 pic.twitter.com/QbJX7EVULc
— Provincie Groningen (@provgroningen) March 20, 2019
Update 21.56
Maurice de Hond voorspelt in zijn landelijke exit-poll een nek-aan-nekrace tussen VVD en FvD
Exitpoll in samenwerking met Dennis Brouwer voor #EK2019 – #PS2019
Kijk naar https://t.co/BmGV5ROpFY voor overgangen en achtergronden. En het blijft heel spannend tot het eind wat de finale uitslag gaat worden. pic.twitter.com/cvcjsQPnhB— Maurice de Hond (@mauricedehond) March 20, 2019
Update 21.44
CDA en VVD worden naar verwachting de grootsten in Gelderland met beide 8 zetels, op dit moment is het too close to call om een duidelijke winnaar aan te wijzen. FvD is ook hier, zij halen 12,5 procent van de stemmen volgens de Ipsos exit polls. D66 en SP verliezen beide drie zetels en zijn de grootste verliezers.
Update 21.42
In Utrecht zijn bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten veel meer mensen gaan stemmen dan de vorige keer. De opkomst lag op 60,6 procent. In 2015 was dat nog 48,8 procent.
Update 21.34
De gemeente Schiermonnikoog heeft woensdag om 21.22 uur als eerste de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen doorgegeven aan de Verkiezingsdienst van het ANP. De opkomst was 69 procent, vier jaar geleden was dat nog 56,7 procent.
De PvdA is er de grootste partij geworden. De partij kreeg 18,2 procent van de stemmen. De VVD werd de tweede partij met 13,1 procent. Forum voor Democratie (FVD) kreeg 11,6 procent van de kiezers achter zich.