Amarins de Boer Nieuws 20 mrt 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

‘Geluk moet geen doel op zich worden’

Vandaag is het de Internationale Dag van het Geluk. Iedereen wil gelukkig zijn, maar wat is dat en hoe word je het? Die vragen houden gedragswetenschapper Eva Kruijs ook bezig, en ze heeft er antwoord op. „Geluk moet geen doel op zich worden.”

De drang naar geluk is groot. De boekhandels liggen vol met zelfhulpboeken, want allemaal zijn we op zoek naar die ene vraag: hoe word ik gelukkig? We leven in een van de rijkste landen ter wereld, maar tegelijkertijd neemt de stress in onze dagelijkse leven toe. Waar gaat het mis?

Er wordt te veel van ons gevraagd op alle levensgebieden, zegt Eva Kruijs. Ze is gedragswetenschapper en schreef het boek Jouw gids naar geluk, dat vandaag uitkomt. „Dat er zoveel kansen zijn, is enerzijds een goede ontwikkeling, maar tegelijkertijd is ook een valkuil: we willen te veel. En dat kunnen we niet zo goed aan.”

Overbodige ruis

Bij jezelf blijven, voldoende rust nemen, stilstaan bij wat jij wil in plaats van meegaan met de stroom: het zijn een aantal voorbeelden die zorgen voor geluk, zegt Kruijs. Maar wat is geluk dan? Kruijs: „Iets wat er altijd is, maar wat je niet altijd ziet, hoort of merkt.” Alhoewel je daar wel je best voor kunt doen. Haar advies: sluit overbodige ruis af. Ofwel: randzaken waar we ons druk over maken, zoals een opmerking van een vervelende collega of een ellenlange file. „Zoiets klinkt simpel, maar kan ons geluk wel beïnvloeden.”

Hoe het komt dat een lange file of vervelende opmerking ons geluk op een negatieve manier beïnvloedt? Volgens de gedragswetenschapper komt het doordat we als kind niet hebben geleerd om met het leven om te gaan. „In het onderwijssysteem leren we vooral te leren. Maar je zou ook moeten leren leven. Waar sta je voor? Wat is geluk? Als kind leer je nu dat het goed is om zo hoog mogelijk te scoren. En die toets maak je ook nog eens alleen, en niet in een team. Ook wordt van jongs af aan gevraagd wat je later wilt worden. Dat impliceert dat je pas succes hebt als je iets bent. Met als gevolg dat succes iets wordt waar je naar gaat streven.”

Fascinerend

Terwijl succes niet automatisch leidt tot geluk, weten we inmiddels uit onderzoeken. Andersom werkt het wel. Maar hoe doe je dat dan: geluk vinden? Kruijs beschrijft in haar boek zeven stappen. Eén van haar stappen is je mindset veranderen. En dat kan heel simpel, benadrukt ze: „Verander het woord ‘rot’, ‘lomp’ of wat je ook maar over iemand denkt in ‘fascinerend’. Zo zorg je ervoor dat de negatieve lading verdwijnt.” Een andere mindset-tip: vraag jezelf tijdens een onprettige situatie af of het belangrijk is om je er druk over te maken? „Zo nee, leg er geen focus op. Is het wel belangrijk, vraag jezelf dan af of je er invloed op hebt. Indien nee: laat het gaan.”

Maar geluk is niet altijd vanzelfsprekend. Neem de gebeurtenis van maandagochtend in Utrecht. Ruimte voor rouw moet er dan ook zeker zijn, zegt Kruijs. „Stop ongeluk in je leven nooit weg. Accepteer dat je niet altijd gelukkig kunt zijn. Je hebt het nodig om je vervolgens weer gelukkig te voelen.”

Het belangrijkst is, zegt Kruijs, dat streven naar geluk geen doel wordt. „Als geluk het doel zou zijn, zou het stoppen op het moment dat je het hebt bereikt. Het stopt nooit, het is een manier van leven.”

Drie andere tips

Hoe gelukkig je je voelt, is grotendeels genetisch bepaald. Toch zijn er genoeg manieren om gelukkiger te worden. Een paar tips van gedragswetenschapper en schrijfster Eva Kruijs, auteur van het boek Jouw gids naar geluk:

1. Laat iets liefs nooit onbenoemd. We vinden het soms moeilijk om complimentjes te geven, maar je kan en moet lieve dingen altijd uitspreken. Ieder moment wordt daar leuker van.
2. Misschien ken je de metafoor van de pot met de grote en stenen van Stephen Covey wel. Grote stenen staan voor wat je belangrijk vindt in je leven, zoals familie en vrienden. Kleine dingen zijn de organisatorische dingen eromheen. Als je de pot vol stopt met kleine stenen, passen de grote stenen er niet meer bij. Als je begint met de grote stenen, dan past de rest er wel bij. Wat zijn jouw grote en kleine stenen?
3. Pak een stapel tijdschriften en maak je eigen moodboard. Scheur alles wat je belangrijk in het leven vindt, uit. Plak het op en geef het een prominente plek in huis, zodat je er iedere keer weer aan herinnerd wordt.