Sarah Sitanala Nieuws 7 mrt 2019, 05:01

Leestijd: 2 minuten

EU schrapt belastingparadijzen van zwarte lijst

De Europese Unie gaat naar alle waarschijnlijkheid negen landen van de zwarte lijst schrappen. Op die lijst staan de landen waar de EU en individuele lidstaten maatregelen tegen mogen nemen. Dat blijkt uit onderzoek van Oxfam Novib.

Het zou gaan om de grootste en meest schadelijke belastingparadijzen ter wereld. De EU-ministers van Financiën zullen naar verwachting dinsdag de Bahama’s, Bermuda, de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden, Guernsey, Hong Kong, Isle of Man, Jersey en Panama verwijderen van de zwarte lijst.

Overeenstemming over inhoud

Esmé Berkhout, belastingexpert bij Oxfam Novib, legt uit dat het verwijderen van landen van de zwarte lijst in principe een goede zaak is. „Het betekent namelijk dat landen gehoor hebben gegeven aan de hen opgelegde maatregelen, waardoor zij nu wel aan de gestelde voorwaarden zullen voldoen. Alhoewel het in deze gevallen wel discutabel te noemen is.”

Want in plaats van een krachtige aanpak van belastingparadijzen, gaat de EU de paradijzen nu legitimeren. „Er wordt gezegd dat er niets mis is met de landen die wel een belastingparadijs zijn", zegt Berkhout. „Oxfam Novib brengt daartegenin dat de belastingparadijzen in deze landen wel degelijk schadelijk te noemen zijn.”

Volgens Gerard Meussen, hoogleraar belastingrecht aan de Radboud Universiteit, beslissen de lidstaten gezamenlijk over de inhoud van de zwarte lijst. „De criteria voor het plaatsen van een land op de zwarte lijst van de Europese Unie zijn alleen niet echt duidelijk en worden bovendien bepaald door de moeilijke besluitvormingsprocedure binnen de EU.”

Arm en rijk

Meussen benadrukt het belang van het komen tot overeenstemming wat betreft de inhoud van de lijst, juist om speculaties te voorkomen. Volgens Berkhout lijkt het er in dit geval namelijk op alsof de EU de landen om de verkeerde redenen gaat schrappen. „Zoals het ernaar uitziet zijn de lidstaten het niet eens geworden over de criteria. Waarschijnlijk omdat anders het eigen belastingstelsel daar ook onder zou vallen.”

Volgens Oxfam Novib maken belastingparadijzen belastingontwijking op industriële schaal mogelijk. „Ze beroven rijke én arme landen van miljarden euro’s die nodig zijn voor het verbeteren van bijvoorbeeld onderwijs en gezondheidszorg. Vooral vrouwen en meisjes betalen de prijs wanneer deze basisvoorzieningen niet op orde zijn. De EU moet de belangen van mensen boven die van belastingparadijzen en multinationals stellen als ze armoede en de groeiende kloof tussen arm en rijk wil bestrijden.”

Ook Nederland

Uit het onderzoek kwam ook het vermoeden naar voren dat met het schrappen van bovenstaande negen landen nog slechts 15 landen op de zwarte lijst overblijven. „Gevolg is dat hele grote paradijzen de dans ontspringen”, aldus Berkhout.

De EU past haar eigen criteria niet toe op EU-lidstaten, maar alleen op derde landen. Om deze redenen ontkomen belastingparadijzen binnen de EU, waaronder Nederland, aan plaatsing op de zwarte lijst. Indien deze criteria wel toegepast zouden worden, dan zouden naast Nederland ook Cyprus, Ierland, Luxemburg en Malta op de lijst staan.