Iris Hermans Nieuws 20 mrt 2019, 07:15

Leestijd: 5 minuten

Brandweer en Handcrew handen vol aan hete zomer 2018

Brandweer had de handen in 2018 vol aan buitenbranden. Twentse Adriaan Ter Huurne is inmiddels een natuurbrandexpert. Hij leerde de bluskunst in Californië en richtte de Handcrew op.

Loos alarm

Het was een hete zomer, die zomer van 2018, iets wat ook de brandweer gemerkt heeft, zo blijkt uit cijfers van CBS van woensdag. Er kwamen 188 duizend brandmeldingen binnen -twee procent meer dan in 2017- waarvan 76 duizend bij de brandweer zelf. De rest bleek meestal loos alarm en eindigde al in de meldkamer, zonder dat er maar een blusser aan te pas kwam.

Door de hitte waren er veel meer buitenbranden dan voorgaande jaren: 3800 bermbranden en 1024 natuurbranden (denk aan bos, veen, heide, riet, duin) terwijl het er in 2017 ‘maar’ 2246 en 539 waren.

Bluskunst

Het was me de zomer wel, blikt Hoofd Officier van Dienst van regio Twente Adriaan ter Huurne terug. Zo liep in Dalfsen iemand rond die drie keer ‘de boel in brand stak’, en met ‘de boel’ bedoelt hij bos, stond in Twente vier hectare van het drassige Hondenven in lichterlaaie en was er de brand in het Drentse Wateren met veertig hectare heide in de hens, „toch wel de meest memorabele brand van vorige zomer.” Het blussen nam twee dagen in beslag en zwoegend op de heide, had hij wel even een flashback naar zijn stages in Californië, waar het ‘echte werk’ bijna wekelijkse kost was.

Hij ontdekte en leerde daar de techniek en tactieken van de zogenaamde handcrews -„een hele mooie en leerzame tijd”- en richtte weer terug in Nederland Handcrew Overijssel op, het eerste en tot nu toe enige natuurbrand-specialistenteam van Nederland. Ja, daar is hij best trots op, knikt hij bescheiden, maar vooral heel erg op ‘zijn mannen en vrouwen’. ,,Het is zweten, zwoegen, buffelen. Er hard met zijn allen voor gaan en als andere collega’s dan laten merken dat ze blij zijn dat we er zijn, geeft dat een heel goed gevoel.”

Grote klappen

Ze worden nog niet altijd gevraagd, maar als iemand een natuurbrand kan blussen, is het Ter Huurne en zijn Handcrew met brandweermannen en -vrouwen uit regio’s Twente en IJsselland. Ze worden in meerdere regio’s ingezet. Met een speciale container vol met speciale gereedschappen vertrekken ze richting de brand en gaan te voet en bewapend met handgereedschap en waterrugzakken om zich heen verder en komen zo veel dichterbij dan reguliere wagens. De natuurbrandspecialist praat vol vuur over zijn Handcrew. „We kunnen grotere klappen uitdelen. Het brengt wel extra gevaren met zich mee, we worden niet beschermd door de wagen, maar een flinke bosbrand is voor ons interessanter en uitdagender dan een bermbrandje, hoe gek dat misschien ook klinkt.” Ook als hij zou mogen kiezen tussen een veenbrand en een brand in een oude fabriekshal, weet de Twentenaar die houdt van het gevoel van adrenaline door zijn lichaam, het wel. Die eerste natuurlijk, „Natuurbranden zijn onvoorspelbaar, het kan letterlijk alle kanten opgaan. Hoe krijg ik de brand in de tang? waarbij je allerlei scenario’s bedenkt en als het dan lukt met zijn allen, geeft dat zo’n kick.”

Helpende hand

De bijna apocalyptische bosbranden in Californië van afgelopen herfst zijn hem zeker niet in de koude kleren gaan zitten. Het liefst wilde hij in het vliegtuig springen en zijn brandweerkompanen daar de helpende hand bieden. Het raakte hem en hij heeft veel contact met ze gehad, via de app en social media dan, „je kunt ze niet even bellen als ze volop in de strijd zitten.”

Hoe een natuurbrand in ons land ontstaat? Onder andere door de droogte dus, en verder gaat het vaak om ‘menselijk handelen’. Maar dat is breed, licht de brandweerman die vanaf zijn dertiende precies wist wat hij wilde worden, toe. Het kan zowel een pyromaan als een onoplettend persoon zijn. „Mensen die vergeten het kampvuur goed te doven of de motor laten draaien in het droge gras.”

Ook hij heeft gemerkt dat het aantal natuurbranden vorig jaar is toegenomen, maar het viel hem nog mee, verklapt hij. „Ik heb me er over verbaasd dat het er niet nog meer waren, het was hier zo droog. We hoeven heus geen angstbeelden van Californië te krijgen, maar het kan wel nog erger dan vorige zomer.” Tot nu toe is 2019 in elk geval rustig, zo besluit hij. „Vooral heel erg nat” en hij wrijft zijn handen alvast verheugd warm, „we kijken uit naar wat 2019 ons brengen gaat…

Iets langere uitruktijd

In de maanden juni en juli van vorig jaar waren er veel natuurbranden, verklaart voorzitter Stephan Wevers van Brandweer Nederland. ,,We zijn daarvoor twee keer zoveel ingezet dan de jaren ervoor. De inzetten waren lang en inspannend. Bij branden in de natuur rukt de brandweer standaard met meerdere eenheden uit, om zo een snelle uitbreiding te voorkomen. Ondanks de vakantieperiode waren er steeds voldoende collega’s – zowel vrijwilligers als beroepskrachten – snel beschikbaar ondanks het feit dat deze branden niet om de hoek van de kazerne liggen, maar vaak in afgelegen gebied.”

Vergeleken met vorig jaar, deed de brandweer er gemiddeld 12 seconden langer over om bij hun bestemming te komen, zeven minuten en 54 seconden om precies te zijn. ,,Dat is te verklaren doordat de rijtijd naar een afgelegen natuurgebied langer is dan in stedelijk gebied. Vanuit 960 kazernes zijn we gemiddeld in minder dan acht minuten ter plaatse, een groot compliment voor onze collega’s.” Wevers vindt het goed om te zien dat dit nog steeds binnen de normtijden is. ,,Sneller gaat niet. Ondanks toegenomen verkeersdrukte zijn deze cijfers al jaren stabiel en we behoren hiermee tot een van de snelste brandweerorganisatie van Europa."