Uber versus de ‘oude’ taxi: wie is spekkoper?
De deel- of platformeconomie is booming. Was een Airbnb boeken, een Uber bestellen of een Swapfiets huren een paar jaar geleden nog iets voor een select groepje early adopters, tegenwoordig heeft iedereen de diensten met één druk op de app binnen handbereik. Metro sprak voor een drieluik met mensen die voor zo’n platform rijden en met concurrenten die voor de ‘oude’ economie werken. Vandaag: Uber-chauffeur Pim Polman en TCA-taxichauffeur Ed Diepgrond.
‘Amsterdam pest ons de stad uit’
Ed Diepgrond zit al 32 jaar op de taxi. Hij heeft in die drie decennia veel zien veranderen – het meeste niet ten goede.
„Kom maar naar de centrale”, zegt de 53-jarige Diepgrond als gevraagd wordt waar het beste schikt als locatie voor het interview. „Dan kost het me niet te veel tijd en kan ik die paar centen die er nog te verdienen zijn pakken.” Hoewel Diepgrond een goedlachse, vrolijke man is, zet deze opmerking de toon voor het gesprek over zijn beroep.
Wat dreef je om in 1986 als taxichauffeur aan de slag te gaan?
„Mijn familie reed al taxi, zo rolde ik erin. Er waren toen 635 vergunningen waarmee we heel Amsterdam moesten bedienen. Dat was lekker druk.”
Hoe heeft u het werk door de jaren heen zien veranderen?
„De eerste grote verandering kwam met de taxi-oorlog vanaf 2000, toen de taximarkt geliberaliseerd werd. Chauffeurs van elders kwamen náár Amsterdam omdat daar geld te halen zou zijn. Ze kenden de weg niet, verdwaalden en gingen omrijden. Dat kan echt niet.”
En toen was er Uber.
„Dat was de tweede grote verandering, met nog grotere gevolgen. Er zijn nu meer taxi’s dan ooit in Amsterdam. Je ziet chauffeurs met teenslippers en een korte broek die de weg en het vak niet kennen, terwijl een echte taxichauffeur – de oude garde zeg maar – de snelste weg naar elke straat in de stad kent. Veel Uber-chauffeurs komen van buiten Amsterdam en rijden alleen maar via de app. Doordat ze steeds op hun schermpje aan het koekeloeren zijn, rijden ze ontzettend veel schade.”
Is dit oneerlijke concurrentie richting jou?
„Uber wordt geen strobreed in de weg gelegd. Ze rijden vaak met illegale daklichten en pikken mensen op straat op die hen voor een taxi aanzien. Dat mag helemaal niet, maar er wordt maar weinig gehandhaafd. Onze meterprijs vastgesteld door de landelijke overheid, waardoor geen eerlijke marktwerking ontstaat – zeker niet als Uber zelf andere tarieven mag hanteren.
Mensen denken vaak dat Uber goedkoper is, maar dat is niet per se het geval. Als het druk is op zaterdagavond of op feestdagen gooien ze daar de tarieven omhoog. Bij ons is dat niet eens toegestaan.”
En de gemeente dan?
„De gemeente pest ons juist de stad uit, omdat er in hun ogen te veel taxi’s zijn. Er zijn steeds minder trambanen waar ik over mag, waardoor ik moet omrijden en voor zakkenvuller wordt uitgemaakt. Ook worden steeds meer woonwijken met paaltjes afgesloten, maar is daar vervolgens wel een hotel. Dan moet ik me aanmelden bij die paal terwijl de meter loopt, dat is waanzinnig. Het beleid van de gemeente heeft ervoor gezorgd dat er nu zoveel taxi’s zijn en dat ritten zo duur zijn geworden, daar heb ik niet voor gekozen. In andere landen wordt actie ondernomen tegen Uber, maar hier gebeurt helemaal niets.”
Wat zou er moeten gebeuren?
„Het zou een idee zijn het ondernemersdiploma weer in te voeren, maar daar gaat Den Haag over. Verder moet de gemeente zorgen voor handhaving en het de taxi’s niet zo moeilijk maken."
Spreekt het beroep van taxichauffeur nog jongeren aan?
„Volgens mij steeds minder. Vroeger wist je dat je een inkomen had en verdeelde je de ritten met collega’s. Nu sta ik soms twee uur op een standplaats. Vroeger kende je je collega’s, nu ben je elkaars concurrent.”
‘Uber is slim in de markt gesprongen’
Toen Pim Polman als vijftigplusser op zoek moest naar nieuw werk zaten werkgevers vanwege zijn leeftijd niet om hem te springen. Overgekwalificeerd, past niet in het profiel, oftewel: te oud. Een lid van zijn jeu des boulesvereniging raadde hem aan eens bij Uber aan te kloppen, waar hij bijna twee jaar geleden aan de slag ging.
Hoe kwam je tot deze late carrièreswitch naar Uber-chauffeur?
„Als je een tijd zonder werk zit, ga je bedenken wat je kan. Ik ken veel talen, heb geen hekel aan autorijden en ken Amsterdam goed. In de jaren tachtig had ik al taxi gereden. Bij Uber deed niemand moeilijk over mijn leeftijd, dat was fijn. Ook vind ik het fijn dat ik mijn eigen werktijden kan bepalen en zonder contant geld rondrijd.”
Is Uber rijden hetzelfde als een ‘gewone’ taxi of doet u iets totaal anders?
„In een ‘gewone’ taxi rijd je anoniemer omdat je gewoon kunt instappen. Bij Uber heb je direct een duidelijk profiel via de app. Ik hoor dan ook dat klanten zich vaak veiliger voelen in een Uber. Ook hebben wij een ratingsysteem, wat ervoor zorgt dat chauffeurs hun best doen. Als je namelijk drie slechte beoordelingen krijgt, moet je op het hoofdkantoor verschijnen om uitleg te geven.”
Snapt u dat veel taxichauffeurs Uber oneerlijke concurrentie vinden?
„De taxi-organisaties waren gewend een monopoliepositie te hebben, dus ik snap dat zij balen. Maar het was niet Uber die de markt vrijgaf, maar de overheid. Uber is er gewoon slim in gesprongen door scherpere prijzen te bieden en slim de werken met de technologie van deze tijd, dan ben je spekkoper. Bij een lager tarief heb je meer werk, maar dan moet je ook wel willen werken. Ik sta eigenlijk nooit stil, tenzij ik zelf pauze neem. Het speelveld is redelijk gelijk. We hebben allemaal een diploma, een boordcomputer en moeten werktijden opgeven.”
Is het niet gewoon te druk in Amsterdam met taxi’s?
„Het is een vrije markt, dus het is goed dat de klant keuze heeft. Wel is het verkeer in Amsterdam een gekkenhuis. Verkeersregels worden genegeerd, iedereen doet maar wat en fietsen, scooters en auto’s kunnen elkaar soms maar net ontwijken. Ook zijn in veel wijken paaltjes voor wegen gezet, waardoor ik niet altijd de service kan bieden die ik wil.”
Is Uber wel goed voor zijn mensen?
„Ik ben er blij mee. Er wordt naar me geluisterd. Het helpt wel dat ik 40 tot 50 uur per week werk, dan kom ik netto aan mijn streefbedrag. Als je het parttime doet, haal je je investering er minder snel uit.”
Spreekt rijden voor Uber jongeren aan?
„Als je een mensenmens bent is het hartstikke leuk. Het verbreedt je horizon, je leert beter met mensen omgaan en je leert je eigen stad op een andere manier kennen.”