Amarins de Boer Nieuws 27 feb 2019, 09:20

Leestijd: 3 minuten

‘Onkundig gebruik medicijnen kan anderen besmetten’

Kankermedicijnen, zware pijnstillers en antibiotica zijn via online sluiproutes makkelijk zonder doktersrecept te bestellen. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. Een zorgwekkende ontwikkeling, vinden deskundigen, maar de aanpak blijkt nog lastig.

Het is niet nieuw dat consumenten online medicijnen zonder recept kunnen bestellen. Maar nooit eerder was het zo makkelijk om een bestelling te plaatsen, zegt Babs van der Staak van de Consumentenbond. „De medicijnen die online worden besteld, zitten vaak in een taboesfeer”, zegt ze. Het gaat bijvoorbeeld om mannen die stiekem Viagra bestellen, omdat zij hun vrouw niet willen teleurstellen. „Maar soms zijn mensen ook verslaafd aan medicijnen.”

Geen goede kwaliteit

In totaal gaat het om honderdduizenden Nederlands die weleens een receptmedicijn bestellen zonder doktersbriefje. De aanbieders van de medicijnen zijn vaak illegale webwinkels. Het probleem zit ’m volgens Van der Staak in de kwaliteit van die pillen. Of beter gezegd: het ontbreken van zicht op die kwaliteit. In de medicijnen die online worden aangeboden zit vaak wel een werkende stof, maar het is onduidelijk is hoe het met de kwaliteit hiervan is gesteld. „Vaak gaat het om slechte kwaliteit pillen, omdat ze bijvoorbeeld beschadigd zijn, te lang zijn bewaard of slecht zijn gedoseerd”, legt Van der Staak uit. „Daarnaast beschik je zonder arts niet over informatie zoals wanneer je het geneesmiddel moet innemen en wat de bijwerkingen kunnen zijn. Als je het medicijn niet goed gebruikt, kan dat ernstige gevolgen hebben.”

In Nederland is het niet toegestaan om receptgeneesmiddelen te kopen zonder doktersvoorschrift. Terwijl diezelfde medicijnen in het buitenland gewoon tussen het snoep in de schappen liggen. „Het gaat vaak om Oost-Europese landen waar weinig geld is voor gezondheidszorg”, zegt Wim Groot, hoogleraar Gezondheidseconomie. Ook hij maakt zich zorgen om de trend. „Geneesmiddelen die zonder recept worden gekocht zijn niet alleen slecht voor je eigen gezondheid, maar ook voor de volksgezondheid.” Zo kan onkundig gebruik ertoe leiden dat er resistente bacteriën ontstaan, benadrukt hij. „Die kunnen vervolgens ook anderen besmetten.”

Russische roulette

Mensen spelen Russische roulette met hun eigen gezondheid, zegt Gerben Klein Nulent, voorzitter van de apothekersorganisatie KNMP. „Medicijnen bestellen zonder recept is levensgevaarlijk.” Voor geneesmiddelen moet je bij de apotheek zijn, zegt hij. „Dan weet je dat de medicatie betrouwbaar is en voldoet aan de wettelijke eisen.”

In de landen waar antibiotica gewoon zonder recept verkrijgbaar is, gelden officieel gewoon de Europese regels, zegt hoogleraar Groot. Toch worden deze niet nageleefd. „De verantwoordelijkheid daarvan ligt bij de overheden zelf, maar omdat er vaak sprake is van een corrupt zorgstelsel, kan dit in stand blijven”, zegt hij. „Zolang mensen ervoor betalen, verstrekken apotheken gewoon medicijnen.”

Dat consumenten online medicijnen bestellen, komt volgens Groot ook omdat mensen vaak zelf gaan „dokteren”. „Ze denken dat ze het zelf wel weten en geen dokter nodig hebben.” Hij vindt het goed dat de Consumentenbond hier nu voor waarschuwt, maar zegt dat bestrijding van het fenomeen moeilijk is. „De douane moet dan al bij toeval de pakketjes onderscheppen. Een alternatief is dat je de websites gaat blokkeren, maar dat is ook niet makkelijk. Veel meer dan voorlichten kan er dus niet tegen worden gedaan.”