Naomi Defoer Nieuws 11 feb 2019, 16:31

Leestijd: 5 minuten

Heldin: Debbie (20) redde leven dankzij reanimatie

„Ik had nooit verwacht dat ik op mijn 20-jarige leeftijd in situaties terecht zou komen, waarbij elke seconde telt", vertelt Debbie. Dankzij haar reanimatie redde de 20-jarige politieagente het leven van een vrouw die getroffen werd door een hartstilstand.

Plotseling in elkaar zakken, het bewustzijn verliezen en geen polsslag meer hebben. Wekelijks worden 300 mensen, buiten het ziekenhuis, getroffen door een hartstilstand. De zes opeenvolgende minuten zijn van levensbelang; hoe sneller de reanimatie en AED, hoe groter de overlevingskans.

Waar vijftig jaar geleden 1 op de 2 Nederlanders overleed aan een hartstilstand, hartinfarct of een beroerte is dit aantal nu 1 op de 4. Wel neemt het aantal hart- en vaatpatiënten in rap tempo toe, blijkt beide uit cijfers van de Nederlandse Hartstichting. De redenen dat meer mensen overleven zijn: betere medische technieken, gezonder leven en sneller hulp ter plaatse, doordat steeds meer mensen kunnen reanimeren en een AED bedienen.

Leven gered

Zo ook de 20-jarige Debbie. Dankzij reanimatie en het bedienen van een AED redde zij het leven van een vrouw die een hartstilstand kreeg.

Nietsvermoedend kregen Debbie en haar collega, beiden politieagenten, op een rustige zondagochtend een melding om bij te springen voor reanimatie. „Mijn collega heeft direct de optische en geluidssignalen aangezet en ik gaf extra gas", vertelt ze. „Bij de woning aangekomen heb ik mijn auto stilgezet, sprong mijn collega eruit en rende ik haar achterna met een AED."

Debbie en haar collega waren niet de enigen op de locatie. „Tijdens het rennen hoorde ik een vrouw naast mij zeggen dat zij verpleegster is op de ambulance", zegt ze. „Ook waren er uiteindelijk vijftien tot twintig mensen op afgekomen dankzij HartveiligWonen. Een van de mannen heeft mij geholpen met het aansluiten van de AED."

‘Mens is anders’

De volgende minuten flitsen aan haar voorbij. „Er was geen tijd te verliezen", vertelt ze. „Mijn collega duwde de vrouw op haar rug en begon met de reanimatie." Even later neemt Debbie haar collega over. Het is voor haar de eerste keer dat ze iemand reanimeert. „Ik kan niet omschrijven hoe het is om iemand te moeten reanimeren", vertelt de politieagente. „Ik was gewend om te reanimeren op een pop, maar op een mens is toch echt iets heel anders."

Na twee AED-schokken en de reanimatie volgde het verlossende woord. „Ineens hoorde ik de ambulancebroeder zeggen dat er een hartslag was", zegt de 20-jarige Debbie. „Maar dat is niet het moment dat ons werk stopt. Hierna heb ik het ambulancepersoneel geholpen en gesproken met de familieleden."

Pas in de auto richting het bureau realiseerde de politieagente wat er was gebeurd „Dat was pas het moment om het te verwerken", vertelt ze. „Het gaf mij zo’n onwijs goed gevoel dat de vrouw met een hartslag is vervoerd naar het ziekenhuis. We waren binnen vier minuten bij de vrouw. Dit heeft haar leven gered."

HartslagNu

HartslagNu droeg voorheen de naam HartveiligWonen en is een soort amber-alert, in samenwerking met de Hartstichting en het Rode Kruis, maar dan gericht op burgerhulpverlening in de vorm van reanimatie en AED-bediening. Dat gaat als volgt in zijn werk:

1. Bij de meldkamer van 112 komt een melding binnen
2. Meldkamer ambulancezorg stelt vast of het mogelijk om een hartstilstand gaat
3. Burgers die binnen een straal van 750 meter van het slachtoffer vandaan zijn, ontvangen een melding van de hartstilstand per telefoon, sms of app
4. De burgerhulpverlener haalt een AED op of gaat direct naar het slachtoffer, dit wordt verteld
5. De burger begint direct met reanimeren en blijft dit doen totdat ambulance personeel ter plekke is

Jong en oud, iedereen kan zich aanmelden als burgerhulpverlener bij HartslagNu. De voorwaarde is wel dat je een erkende reanimatietraining hebt gevolgd en dat je deze kennis elk jaar opnieuw opfrist. Nog handig om te weten: je wordt alleen opgeroepen als je er direct heen kan gaan. Mocht je van tevoren al weten dat je een bedrijfsuitje hebt, op vakantie bent of naar een belangrijke afspraak moet, dan kan je dit aangeven via je profiel in de app of Mijn HartslagNu.

De verborgen signalen van een hartstilstand

„Een hartstilstand is vaak het gevolg van een hartaanval die kan ontstaan door: roken, suikerziekte, een hoge bloeddruk, een hoog cholesterol of omdat het simpelweg erfelijk is", vertelt Aernout Somsen, cardioloog en oprichter van Cardiologie Centra Nederland. „Er zijn een aantal signalen waaraan je een hartaanval kunt herkenen en een hartstilstand dus kan voorkomen. Zoals: pijn op de borst, hartkloppingen, duizeligheid en wegrakingen. Zodra je dit hebt, moet je altijd de huisarts raadplegen."

Hij legt uit wat er precies gebeurt bij een hartaanval. „Een van de kransvaten, bloedvaten rondom het hart, wordt accuut afgesloten, waardoor een gedeelte van de hartspier zonder bloed komt te zitten", vertelt hij. „Zodra het hart dan stopt met pompen is er sprake van een hartstilstand."

Na een hartaanval en hartstilstand is snel handelen van groot belang.  „Naarmate de tijd vordert, gaat de prognose achteruit", zegt Somsen. „De patiënt moet zo snel mogelijk naar het ziekenhuis om gedotterd (bloedvat oprekken met een soort ballonnetje) te worden. Tegenwoordig kunnen ambulances onderweg al overleggen en zo direct naar het geschikte ziekenhuis rijden."

Burgerhulpverlening

De gevolgen van een hartstilstand kunnen verschillend zijn. „Dat is afhankelijk van het feit hoe lang het hart stil heeft gestaan", legt hij uit. „Hersenschade ontstaat al na een paar minuten en dit kan uiteindelijk leiden tot invaliditeit. Andere organen zoals de nieren kunnen na een langdurige hartstilstand in de war zijn, hierdoor kan de nierfunctie achteruit gaan. Dit is in veel gevallen wel te herstellen."

Volgens Somsen heeft burgerhulpverlening de toekomst. „Aanmoediging van de Nederlandse bevolking gaat in de toekomst veel levens redden", zegt hij vol overtuiging. „AED’s hangen bijna overal, via de app wordt gecoacht en steeds meer mensen volgen een reanimatiecursus. Ik zie bij mij op poli ook dat familie van patiënten die een hartaandoening hebben (gehad) sneller een cursus volgen, zodat ze de de volgende keer in kunnen grijpen. Ook hebben patiënten met een chronische hartaandoening een defibrillator onder de huid. Vroeger viel de patiënt dood neer, nu overleeft de patiënt zijn hartritmestoornis hierdoor."