Bregje Simons Nieuws 1 feb 2019, 07:00

Leestijd: 4 minuten

Bon voor appen op de fiets: hoe zit het nou?

Even snel vanaf de fiets een appje sturen dat je onderweg bent? Think twice! Wie na 1 juli met zijn telefoon vast op de fiets betrapt wordt, krijgt namelijk een boete van 95 euro. Maar hoe zit het bijvoorbeeld als je je navigatie aan hebt staan? En hoezo geldt het appverbod niet voor voetgangers? En als je voor een stoplicht stil staat, mag je dan wel een appje sturen? Tijd voor wat opheldering!

Minister Cora van Nieuwenhuizen van Verkeer zei al eens eerder over het aankomende appverbod op de fiets: „Als je je in het verkeer begeeft dan moet je je aandacht erbij houden. En niet bezig zijn met je mobiele telefoon.” Gemiddeld is nu zo’n 49 procent van de Nederlandse consumenten met hun mobiele telefoon bezig terwijl ze fietsen. In de leeftijd van 18 tot 24 jaar is zelfs driekwart met hun mobiel bezig op de fiets volgens het onderzoek van Deloitte dat afgelopen november verscheen.

Actief deelnemen

Het doel van de wet is om de verkeersveiligheid te vergroten. In de wet komt daarom te staan dat het vasthouden van een mobiel elektronisch apparaat tijdens het besturen van welk voertuig dan ook wordt verboden. Daar valt dus ook appen, bellen en navigeren onder. Dat houdt in dat je van het ministerie van Infrastructuur straks dus inderdaad niet meer met je telefoon in je hand op je navigatie-app mag kijken. Klik je je telefoon in een houder op je fiets, mag je er wél op kijken. En voor het invoeren van een navigatieadres moet je dan even afstappen. Dat betekent dus ook dat een appje sturen als je voor een stoplicht staat, gewoon mag. Zodra je stilstaat – en dus niet actief deelneemt aan het verkeer – geldt het verbod niet.

De wet geldt namelijk voor bestuurders van fietsen, snorfietsen, bromfietsen, gehandicaptenvoertuigen, motorvoertuigen en trams. Voor auto’s geldt het verbod al. Appen op een paard mag dus in principe wel, mits het niet gevaarlijk is, zegt het ministerie. „Een ruiter is wel een bestuurder, maar niet van een voertuig en valt daarom buiten het verbod”, aldus het ministerie. Ook voetgangers worden dus in principe niet aangesproken in de wet, hoewel ook zij vaak onoplettend deelnemen aan het verkeer. Volgens het ministerie zijn zij niet strafbaar omdat ze op de stoep lopen en een langzamer tempo hebben dan fietsers of automobilisten. Dat neemt niet weg dat je ook als voetganger, en dus verkeersdeelnemer, het verkeer niet in gevaar mag brengen. Ook Veilig Verkeer Nederland vindt een apart verbod voor voetgangers niet meteen nodig. „Verbieden lijkt me daarnaast ook lastig, want het natuurlijk heel anders wanneer je op een voetpad of in een verkeersvrij centrum loopt, dan wanneer je bij een drukke weg een zebrapad oversteekt”, zegt een woordvoerder.

Nauwelijks meer ongelukken

Maar hoe gevaarlijk is appen op de fiets dan eigenlijk? Verassend genoeg concludeert hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft Bert van Wee, die er samen met de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) begin 2018 onderzoek naar deed, dat fietsers met hun telefoon in de hand nauwelijks vaker bij ongelukken betrokken zijn dan fietsers die beide handen aan het stuur hebben. „We hadden er rekening mee gehouden dat we een verband zouden vinden tussen de mate waarin mensen telefoneren en het aantal ongevallen dat ze hebben. Maar dat konden we dus niet aantonen”, zegt Van Wee. Bij het onderzoek werden ruim 2000 fietsers ondervraagd. Zij moesten vragen beantwoorden over bellen en muziek luisteren tijdens het fietsen. Het onderzoek zegt niets over ongelukken bij het versturen van berichtjes op de fiets. De wetenschappers verwachten dat het geringe aantal ongelukken te verklaren is doordat mensen hun gedrag aanpassen als ze bezig zijn met hun telefoon. „Ze gaan minder hard rijden of beter om zich heen kijken.” Volgens Van Wee is het onderzoek echter geen vrijbrief om toch op de fiets te gaan appen, want het vermindert weldegelijk je concentratie in het verkeer waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.

Meer sociale media

Dat gebruik van een mobiele telefoon tot op heden niet verboden was voor fietsers, had vooral te maken met het idee dat zij minder snelheid maakten en dus minder gevaarlijk waren voor zichzelf of anderen in het verkeer. Maar inmiddels zijn „aard (sociale media) en omvang (smartphones en databundels) van het telefoongebruik op de fiets enorm veranderd”, schrijft Van Nieuwenhuizen aan de Tweede Kamer. Ze benadrukt ook dat het op fietspaden veel drukker is geworden en dat door de opkomst van de elektrische fiets de verschillen in snelheid zijn toegenomen.