‘Na mijn zoons geboorte ging ik meteen gokken’
„Ik heb meerdere keren gedacht dat het vanzelf over zou gaan zodra ik ging trouwen, een huis kocht of tijdens de zwangerschap van mijn vrouw", vertelt ex-gokverslaafde Marco Smit (54). „Zelfs na de geboorte van mijn zoon ging ik vanuit het ziekenhuis niet naar huis, maar naar het café om te gokken."
Hij is niet de enige die een gokje heeft gewaagd. Waar men vroeger een potje fruitautomaat speelde in de snackbar op de hoek, geven nu ruim 1,8 miljoen Nederlanders aan te gokken vanuit de luie stoel. In 2016 was het aantal online gokkende mensen nog anderhalf miljoen. Een toename van 20 procent. Tweederde van de regelmatig spelende mensen gaf hierbij aan minstens zeven keer per jaar te spelen, blijkt uit onderzoek van Motivaction. Waarom gokken we zo veel online?
Candycrush
„Ten eerste zijn er allerlei buitenlandse kansspelwebsites bijgekomen, waardoor het aanbod enorm is gegroeid", legt Jeroen Senster, Senior Research Consultant bij Motivaction uit. „Ten tweede wordt de grens vager, doordat gratis apps zoals Candycrush een betaalde component aanbieden. Voor een paar cent kun je credits kopen. Dat worden al snel euro’s en op een gegeven moment ben je aan het gokken. De stap naar het echte (online) gokken is dan zo gemaakt."
Zowel mannen als vrouwen surfen op het internet voor een kansspelletje, maar hebben daarbij wel een eigen voorkeur. „Poker is vooral in trek bij jonge mannen", vertelt Senster. „Bingo wordt juist door oudere vrouwen gespeeld."
Even schadelijk
Zelf is Marco Smit dertig jaar verslaafd geweest aan gokken in speelhallen en gokken in het casino. Volgens hem zijn online kansspelen even schadelijk „Het gaat om de drang. Die ervaar je zowel op het internet als in het casino, waardoor je altijd weer terugkomt", legt hij uit. „Of om je verloren geld terug te winnen, of om je gewonnen geld om te zetten in nog meer geld. Het gewonnen geld gaf ik trouwens niet normaal uit, dat werd ‘munitie’ voor het volgende spel, omdat ik nooit zou kunnen verklaren hoe ik aan zoveel geld kwam."
Wel denkt hij dat de kans groter is om aan online gokken verslaafd te raken. „De drempel is lager doordat je het 24 uur per dag kunt doen en bovendien ben je anoniem”, verklaart Smit. „Ook is de reclame een stuk agressiever bij het online gokken. Dagelijks ontvang je mails waarin staat dat de free spins voor je klaar staan of dat je extra speeltegoed kunt krijgen als je een bepaald bedrag inlegt.”
Op zijn 15e kwam hij voor het eerst in aanraking met gokken. „Ik liep een krantenwijk en van het geld dat ik aan het einde van het jaar op had gehaald, heb ik voor het eerst gespeeld op een fruitautomaat in de snackbar", vertelt de ervaringsdeskundige. „In mijn familie werd wel eens om geld gespeeld, dus het was voor mij geen onbekend terrein."
De vijf opeenvolgende jaren ontwikkelt Smit langzaamaan een verslaving. „Op de middelbare school sprak ik met vrienden af om ‘s ochtends, als we het eerste uur vrij waren, te kaarten voor geld in een kroegje in de binnenstad van Amersfoort", vertelt hij. „Daar stonden fruitautomaten, waar ik op speelde."
Van wekelijks een gokje wagen, verandert het al snel in dagelijks gokken. Uiteindelijk is Smit van zijn 20e tot 50e verslaafd. „Ik had een baan in de buitendienst en daardoor kon ik al mijn afspraken makkelijk om het gokken heen plannen", legt hij uit. „Gokken kwam altijd op de eerste plaats. Wekelijks verloor ik soms duizenden euro’s. In totaal heb ik ongeveer honderdduizend euro vergokt."
Omdat Smit naar eigen zeggen een ster was in liegen en bedriegen, kwam zijn vrouw pas later achter zijn gokverslaving. „Ze heeft mij een aantal keer betrapt, maar daar kwam ik altijd onderuit", verklaart hij. „Pas toen ze een brief onderschepte waaruit bleek dat we een maand achterstand hadden op de hypotheek, heb ik het toegegeven. Ik ben naar een zelfhulpgroep gestapt, wat een doorbraak was. Later ben ik in therapie gegaan."
Legaal maken
Het legaliseren van online gokken is al jarenlang een heet hangijzer. Als het aan de VVD, D66, GroenLinks, de PvdA, de PVV en enkele kleine fracties ligt, werd online gokken in 2016 al gelegaliseerd. Een halfjaar terug stelde staatssecretaris Dekker, rechtsbescherming (VVD), voor om de verantwoordelijkheid ook bij gokbedrijven neer te leggen. Hij wilde hen verplichten iemand aan te nemen die zich bezighoudt met de preventie van gokverslaving. De Eerste Kamer debatteert op 5 februari van dit jaar over het wetsvoorstel.
Smit is in eerste instantie niet voor legalisering van online gokken. „Natuurlijk zie ik het allerliefst dat het gokkers moeilijk gemaak wordt en dat er uiteindelijk een verbod op komt. Zo lang dat niet kan, kunnen we het wel reguleren en bescherming bieden."
Volgens de ervaringsdeskundige zou vooral de reclame aangepakt moeten worden. „We moeten strengere eisen stellen aan het adverteren", zegt hij. „Neem nu sigaretten en alcohol als voorbeeld; na tien jaar kwamen we erachter dat het niet heel handig was om daar reclame voor te maken. Reclame voor gokken moet daarom nú al aangepakt worden."
Inmiddels is Smit vier jaar ‘clean’ en helpt hij mensen die van hun gokverslaving af willen komen. „Dinsdag 29 januari van dit jaar is het precies vier jaar geleden dat ik voor de laatste keer heb gespeeld op de fruitautomaat", zegt hij trots. „Nog elke week ga ik naar een praatgroep. Dat ik ben hersteld, wil niet zeggen dat ik ben genezen. Een verslaving is een chronische ziekte, daarom moet je altijd alert zijn."
Maatregelen Holland Casino
„Om gasten tegen zichzelf in bescherming te nemen, hebben wij samen met Verslavingszorg Nederland ons Preventiebeleid Kansspelen (PBK) ontwikkeld", vertelt Jan Willem van Hofwegen, woordvoerder Holland Casino. „Onze medewerkers worden speciaal opgeleid en herkennen vroegtijdig de signalen van verslaving bij onze gasten. Zodra zij veranderd speelgedrag zien bij onze gasten, gaan ze indien nodig met hen in gesprek en bieden waar nodig verdere ondersteuning. Ook behoort een entreeverbod of entreebeperking tot de mogelijkheden."
Niet alleen de medewerkers, maar ook de software is alert op verslaving. „Daarmee kunnen wij het direct zien als iemands speel – en stortingspatroon dermate verandert zodat wij in kunnen grijpen", legt van Hofwegen uit. „In het uiterste geval komt een gast in het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (CRUKS) terecht en mag dan niet meer bij ons gokken. Ook kan hij niet uitwijken naar andere online of offline aanbieders."