E.Westland Nieuws 9 jan 2019, 16:29

Leestijd: 4 minuten

Kleine filmtheaters floreren: ‘Ander soort beleving’

Van de zwarte filmkomedie Thee billboards outside Ebbing, Missouri tot het romantische drama Call me by your name; het Nederlandse publiek wist afgelopen jaar de bioscoop weer te vinden en met name de filmtheaters profiteerden daarvan. „Het publiek heeft weer behoefte aan iets uitdagendere films. Kleine, authentieke verhalen in een bijzondere setting.”

De middelgrote en kleine filmtheaters hebben een goed jaar achter de rug. Zij trokken in 2018 bijna drie miljoen bezoekers, een stijging van 3,5 procent vergeleken met het jaar daarvoor.

Thomas Hosman, directeur bij Cineville is niet verbaasd over het succes van de artistieke films. „Aan de ene kant is de trend te zien van de commerciële ketens, waarin alles steeds groter, heftiger en meer over the top wordt. 4D-beeld, bewegende stoelen en bijzondere special effects. Aan de andere kant zie je juist een toename van de kleinere, authentieke films met goede verhalen. Die films kijk je niet in de grootste zaal van het land, maar in een charmante en karakteristieke zaal, waar je achteraf nog een biertje kunt drinken in een gezellig bijbehorend café en de film nog eens kunt nabespreken.”

BlacKkKlansman, de film van regisseur Spike Lee over een zwarte politieagent die infiltreert in de Ku Klux Klan, of het romantische drama Call me by your name waren bijvoorbeeld precies waar het publiek afgelopen jaar behoefte aan had, merkt Hosman. „Bij de grote ketens moet je vaak eerst door een snoepstraat heen vóórdat je in de zaal bent. Een heel ander soort beleving.”

Een jaar met twee gezichten

Hajo Binsbergen, bestuurslid van Filmdistributeurs Nederland presenteerde deze week de cijfers van de bioscoopbezoeken in Nederland van 2018. „Het jaar had twee gezichten. Tot en met eind juli liep de markt flink achter, met 12 procent. Dat was met name te wijten aan het warme weer. In de laatste vijf maanden van 2018 is dat goedgemaakt.”

Overigens groeiden de afgelopen maanden eigenlijk álle segmenten van de bioscoopwereld afgelopen jaar, mede dankzij de grote successen Bohemian Rhapsody en A star is born. „Zowel de big-budgetfilms als de arthouse films, familiefilms en boekverfilmingen: alle genres groeien, over de gehele markt”, aldus Binsbergen.

Adaptaties van oude klassiekers

De blockbusters moeten het de afgelopen jaren vooral hebben van adaptaties. „70 procent van de top twintig bestaat uit sequels of prequels”, aldus Binsbergen. Dat ziet ook Cineville-directeur Hosman. „De grote blockbusters zijn vaker universums, zoals de wereld van Harry Potter of superhelden, waar in meerdere films op voortgeborduurd wordt. Mensen die in dat universum zitten, zoals de diehard Harry Potter-fans gaan een film als Fantastic Beasts hoe dan ook kijken, het maakt niet uit wat de recensies doen.”

Anders is dat bij de artistieke films. „Films in de filmtheaters moeten het meer hebben van de awards en nominaties, en dan met name van de Oscars”, zegt Binsbergen. „Veel arthouse films danken hun bekendheid aan filmfestivals, die een ontzettend belangrijke rol spelen in de naamsbekendheid van dit soort films.”

Filmprijzen

Goed nieuws dus, met de uitreiking van de BAFTA’s in aantocht op 10 februari, zou je denken. Grote kanshebber: kostuumdrama The Favourite, met twaalf nominaties. En hoewel The Favourite inderdaad populair is in de bioscopen en filmhuizen, denkt Binsbergen niet dat de Britse filmprijzen nog veel aan de bezoekersaantallen gaan bijdragen. „In de Nederlandse markt zijn het toch vooral de Amerikaanse awards die belangrijk zijn, de Oscars. Voor het Nederlandse publiek spreken die op de een of andere manier toch meer tot de verbeelding.”

Het filmjaar 2018 in vogelvlucht

Bohemian Rhapsody was met ruim 1,3 miljoen bezoekers de best bezochte film van het jaar. Andere muziekfilms, zoals Mamma Mia 2! en A star is born, het speelfilmdebuut van Lady Gaga, tot de best bezochte titels van 2018.

De best bezochte arthousefilm van 2018 was de crimethriller Three billboards outside Ebbing, Missouri, die door 346.000 mensen werd gezien. Een opvallend succes in de top tien was de Deense thriller Den Skyldigen, over de medewerker van een alarmcentrale die probeert een ontvoerde vrouw te helpen. De film was eerder een grote hit op het IFFR.

De best bezochte Nederlandstalige arthousefilm was de Belgisch-Nederlandse coproductie Girl, over een jonge transgender die ballerina wil worden. Het veelgeprezen debuut van de Vlaamse regisseur Lukas Dhont trok meer dan 80.000 bezoekers naar de filmtheaters. De beste film volgens de Nederlandse filmcritici, het homo-erotische drama Call me by your name, trok meer dan 107.000 bezoekers.

Wat staat ons in filmjaar 2019 te wachten?

Hajo Binsbergen, general manager bij Warner Bros en bestuurslid van Filmdistributeurs Nederland: „Het gaat een groot jaar worden voor Disney, dankzij nieuwe adaptaties van Frozen, Star Wars, The Avengers en Toy Story. Maar misschien wel de belangrijkste kandidaat voor de grootste film van het jaar is de live action-versie van The Lion King.”

Thomas Hosman, directeur bij Cineville: „The Favourite draait nu al en is al heel populair bij Cineville. Eind januari komt The green book, een roadmovie door het zuiden van Amerika, daar verwachten we veel van. Half februari komt If Beale Street could talk van Moonlight-regisseur Barry Jenkins uit en ook naar Vice, waarin Christian Bale de rol van de Republikeinse politicus Dick Cheney op zich neemt, kijken we erg uit.”