Merel Driessen Nieuws 30 jan 2019, 18:30

Leestijd: 4 minuten

Kinderpardon: ‘Het blijft een eeuwige strijd’

Het had de val van kabinet Rutte III kunnen worden, maar de coalitiepartijen hebben het dinsdagavond toch kunnen voorkomen. Het lukten de VVD, CDA, D66 en ChristenUnie om tot een akkoord te komen over misschien wel het meest beladen onderwerp van dit kabinet: het kinderpardon. De rust lijkt een beetje te zijn teruggekeerd, maar voor hoelang is nog maar de vraag.

Toch in Nederland blijven

De afschaffing van het kinderpardon is een feit, maar de realiteit blijkt iets minder hard te zijn dan staatssecretaris Harbers (justitie en veiligheid) doet klinken. De situatie van zo’n zevenhonderd kinderen die nu eigenlijk Nederland uit moeten, zal opnieuw worden beoordeeld. Verwacht wordt dat negentig procent van hen toch mag blijven. Omdat hun ouders dan ook niet uit worden gezet, gaat het uiteindelijk om zo’n 1300 mensen.

Volgens Peter Rodrigues, hoogleraar immigratierecht aan Universiteit Leiden, is het een goede zaak voor de zevenhonderd kinderen dat ze nu niet meer in onzekerheid hoeven te leven: „Ze kunnen zich nu in alle rust ontplooien en settelen in de Nederlandse samenleving.” Mark Klaassen, jurist en politicoloog bij het Instituut voor Immigratierecht aan dezelfde universiteit, is het met Rodrigues eens. „Ik denk dat het goed is dat er een grote groep van de kinderen die eigenlijk was afgewezen nu, doordat het meewerkcriterium anders wordt toegepast, alsnog een verblijfsvergunning kan krijgen.”

Geen oplossing

Voor die zevenhonderd kinderen lijkt er nu dan wel een stukje onzekerheid weg te worden genomen, het huidige akkoord over het kinderpardon zien deskundigen eerder als een compromis dan een werkelijke oplossing. „Het statement van dat we nu echt klaar zijn met het kinderpardon, zal nooit plaatsvinden”, zegt Karin Geuijen, docent migratiebeleid aan de Universiteit Utrecht.

Ze legt uit dat het migratiebeleid een voortdurende strijd is tussen twee manieren om tegen migratie aan te kijken. „De ene manier gaat uit van mensenrechten en de rechten van vluchtelingen om geholpen te worden, de andere vanuit de rechten van de gemeenschap zoals economie, cultuur en veiligheid.” Volgens Geuijen sluiten de manieren om naar het migratiebeleid te kijken elkaar uit. „Een regel die alles dekt, zonder schrijnende gevallen, en waar iedereen het met elkaar eens is, gaat nooit gebeuren. Het blijft een eeuwige strijd.”

Wat Geuijen zegt over het migratiebeleid, ziet ook Rodrigues gebeuren. Hoewel hij niet de argumenten aanhaalt die Geuijen gebruikt, vertelt ook hij dat het migratiebeleid nooit hetzelfde zal blijven. „Dit soort veranderingen zullen ook in de toekomst blijven. Dat is niet per se een Nederlandse aangelegenheid, het gebeurt overal in de wereld. Dat immigratiestromen veranderen is van alle tijden.” En daarmee dus ook het migratiebeleid. Klaassen is het met de twee deskundigen eens. „Een principiële oplossing is het niet, het is een compromis.”

Blijvende spanning

In de politiek lijkt de rust in ieder geval wel even te zijn teruggekeerd, maar voor hoelang is ook daar de vraag. „De coalitie heeft hiermee een voorlopige val van het kabinet gered, maar dit gaat voor een deel natuurlijk weer terugkomen”, zegt Floris Vermeulen, hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. „Kinderpardon of niet, het gaat om hoe streng migratiebeleid Nederland wil voeren. Dat zal voor spanning blijven zorgen. Er is nu een akkoord, maar het zal de spanningen over migratie zeker niet wegnemen.”

Wat staat er in het akkoord?

• Een groep van zes- tot zevenhonderd kinderen die nu geen recht hebben op een verblijfsvergunning, wordt opnieuw beoordeeld. Verwacht wordt dat 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet worden uitgezet, zal het uiteindelijk om zo’n 1300 mensen gaan.
• Het kinderpardon zelf wordt per direct beëindigd.
• De discretionaire bevoegdheid zal niet meer bij de staatssecretaris van justitie en veiligheid liggen. Het is de directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die voortaan beslist of schrijnende gevallen eventueel toch mogen blijven.
• De IND krijgt dertien miljoen euro extra om de processen te kunnen versnellen.
• Nederland zal minder vluchtelingen overnemen van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat terug van 750 naar 500 mensen. 

Hoe reageerde de oppositie?

De coalitie moest dinsdag wel een akkoord hebben, omdat woensdag in de Tweede Kamer een debat over het onderwerp stond gepland. Hoewel de oppositie uiteindelijk akkoord ging, waren de partijen toch niet heel optimistisch. De PVV diende zelfs een motie van wantrouwen in, die overigens alleen door Forum voor Democratie werd gesteund. Volgens de partij van Geert Wilders is het akkoord een „feest voor illegalen". De linkse oppositie was in ieder geval blij dat de hooguit 700 asielkinderen waarschijnlijk mogen blijven. Maar GroenLinks en SP spraken alsnog over „miezerige koehandel" door het aantal verminderde vluchtelingen dat Nederland nu opneemt.