Bregje Simons Nieuws 25 jan 2019, 07:30

Leestijd: 4 minuten

Een hetero- of een LHBT-rol: acteur is acteur

De Oscar-genomineerden zijn bekend, met dit jaar een oogst van het hoogste aantal LHBT-verhalen ooit die in de films zijn vertegenwoordigd. Volgens de Amerikaanse homobelangenorganisatie GLAAD is het nog niet eerder voorgekomen dat zo veel films over lesbische, homoseksuele, biseksuele en transseksuele personages kans maken op prijzen bij de Oscars.

Maar liefst vijf van de acht titels die de grootste filmprijs kunnen winnen gaan deels of helemaal over LHBT-personages. Een van de nominaties is de filmbiografie Bohemian Rhapsody, waarin we een glimp van het leven van de homoseksuele Queen-zanger Freddie Mercury kunnen zien. Een andere genomineerde film is het muziekverhaal A Star Is Bornover Lady Gaga, waarin zij de hoofdrol speelt en je meeneemt naar drag-bars om haar droom om zangeres te worden waar te maken. Ook de dramatische komedie The Favourite, het politieke drama Viceen de film Green Bookzijn genomineerd, waarin Mahershala Ali een homoseksuele donkere pianist in de jaren zestig speelt.

Zelf een platform

Het is niet de eerste keer dat acteurs worden geëerd met Oscarnominaties voor hun vertolkingen van homoseksuele of transgender personages. In alle gevallen speelden de acteurs een LHBT-rol, terwijl zij allen zelf heteroseksueel zijn. Maar nog nooit heeft een openlijk homoseksuele of transgender acteur of actrice een Oscar in ontvangst mogen nemen. Sterker nog, openlijk homoseksuele acteurs worden vaak niet eens gevraagd om die rollen te spelen. Volgens de in 2010 voor een Oscar genomineerde (heteroseksuele) Colin Firth, houdt dat ongelijkheid in stand. Hij zegt tijdens een interview met The Telegraphover zijn rol in A Single Man het volgende: „Als je bekendstaat als heteroseksuele acteur en je speelt een homoseksuele rol, ontvang je daar enorm veel lof voor. Maar als een homoseksuele man een heteroseksuele rol wil spelen, zal hij nooit worden gecast. Dit is absoluut een probleem.” Een probleem dat niet gaat over wie wel of geen Oscar wint, wie wel of niet lesbienne, homo-, bi-, of transseksueel is, maar een probleem over verhalen die worden verteld zonder de personen zelf een platform te geven en te prijzen.

‘Daar ben je acteur voor’

„Eigenlijk zou je geaardheid er helemaal niet toe moeten doen,” stelt acteur en regisseur Raymi Sambo. Hij is zelf homoseksueel en herkent het probleem. „Iedereen zou elke rol moeten kunnen spelen; dat is je baan, waar je voor gestudeerd hebt en waar je voor betaald wordt.”Maar zo simpel ligt het niet, want volgens Sambo is het ook in Nederland een ding dat rollen ongelijk worden verdeeld. Zo zal een homoseksuele man zelden een rol krijgen als heteroseksueel personage. „Maar andersom is het ook niet vanzelfsprekend,want men wil er wel even over nadenken of ze wel als hetero een LHBT-personage willen spelen. Of het nou door angst komt of door culturele redenen; een rol zou een rol moeten zijn en je zou als acteur elke rol moeten kunnen spelen. Er hoeft geen blikje homoseksuele acteurs open getrokken te worden als een homo-rol vertolkt moet worden, dat kan een heteroseksuele acteur ook. Daar ben je acteur voor.” Iemands geaardheid zou ook helemaal niet zo belangrijk moeten zijn in de casting, vindt hij. „In de film over Freddie Murcery wordt zijn verhaal verteld, het verhaal van een grote ster. Dat zou simpelweg vertolkt moeten worden door de beste acteur, ongeacht diens seksuele voorkeur.”

Stereotypering

Een tekort in zowel de Nederlandse als de Amerikaanse tv- en filmindustrie, vindt Sambo. „Maar ik vind wel dat Amerika voorloopt in de manier waarop ze een homoseksuele rol laten zien. Tuurlijk zou je willen dat er homoseksuelen zijn die heterorollen spelen, want dan zou de ongelijkheid pas echt verdwenen zijn, maar ik ben wel heel blij dat zulk soort rollen nu eindelijk eerlijk gespeeld worden. Nederland kan er nog lering uit trekken, want in Amerikaanse films zijn de LHBT-personages echte karakters, wezenlijke mensen. Ik heb zelf Green Bookgezien en het was echt een verrassing dat het personage homoseksueel was. En hij was het en that’s all; het werd niet aangevoerd als een probleem. De film ging niet over dat hij gay was. Ik ken dat niet in Nederland, dan staat de geaardheid vaak centraal en is er vaak sprake van stereotypering. Niet alleen bij LHTB-rollen, ook bij bijvoorbeeld Arabische acteurs. We denken niet overstijgend van wat die persoon is en dat zouden we wel moeten doen. Men houdt hier alles vaak in een bepaald vakje. En daarin zijn deze Oscars wel heel sterk, want er wordt buiten die kaders getreden door meer personages te implementeren met LHBT-rollen, op een respectvolle manier. En daar zit de kern van het probleem – dat is misschien nog wel belangrijker dan door wie de rol nou eigenlijk gespeeld wordt en welke seksuele voorkeur diegene in zijn of haar privé-leven heeft.”