Anne Kersten Nieuws 3 dec 2018, 14:00

Leestijd: 2 minuten

‘Positieve draai aan zelfmoordstukken is belangrijk’

Het aantal zelfmoorden neemt toe nadat erover bericht wordt in de media. Dat schrijft het Trimbos-instituut op basis van het onderzoek ‘Suïcidepreventie via massamedia’. Ook hebben de media invloed op de daling van het aantal zelfmoorden, als er geschreven wordt over het goed doorstaan van persoonlijke crises.

Woordvoerster van 113 zelfmoordpreventie Stefanie Michelis beaamt dat. „Het is een beetje luguber, maar je ziet echt een toe- of afname als de media erover schrijven.” De media zijn volgens haar de belangrijkste doelgroep voor zelfmoordpreventie. „De media bepalen wat er in het nieuws komt en vooral, de manier waarop.”

Opwelling

Dat laatste is volgens Michelis erg belangrijk. „De manier waarop er in een stuk met zelfmoord wordt omgegaan, heeft namelijk invloed op de beslissing die iemand maakt.” Ze omschrijft zelfmoord als het doen van ‘iets onverstandigs’ in een opwelling. „En je mag wel over zelfmoord schrijven, maar wees er terughoudend in.” Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat iemand namelijk naar aanleiding van het stuk besluiten eenzelfde beslissing te maken.

Daarom raadt 113 zelfmoordpreventie de media aan om op een bepaalde manier over zelfmoord te schrijven. „We hebben tips voor journalisten opgesteld, waarin we aanraden om bijvoorbeeld een positieve draai aan het stuk te geven. Belicht bijvoorbeeld ook dat iemand het zwaar had, maar weer uit deze situatie kwam zonder een definitieve uitweg te kiezen.”

Ook raadt ze aan om hoop in het stuk door te laten schemeren. „Door te schrijven dat er altijd gebeld kan worden met 113 als je wil praten over je gedachten, of dat er altijd mensen zijn bij wie je je hart kunt luchten”, vertelt Michelis.

Copycat

Wel benadrukt ze nooit de methode of plaats te noemen. „Dan denkt iemand al snel ‘Oh, daar kan ik naartoe’.” Ook vraagt ze om voorzichtigheid wanneer het om een bekend persoon gaat. Ze noemt de dood van Robin Williams als voorbeeld: „We zien dat er dan bericht wordt over de suïcide van deze persoon en dat mensen dat dan na gaan doen. Copycat-gedrag, heet dat. Media hebben een belangrijke rol op het gebied van veilige berichtgeving.’

De tips zijn geen kwestie van het mondsnoeren van de media. „In tegendeel!”, zegt Michelis. „We zien het liefst dat de media verantwoordelijkheid nemen, door zelf veilig over zelfmoorden te berichten en oplossingen te genereren.’

Andere tips zijn het achterwege laten van details, het niet romantiseren of simplificeren en het abstract houden van beeld.