‘Je hoeft niet meteen een klimaatheld te zijn’
Over klimaatveranderingen wordt te veel gecommuniceerd vanuit problemen en technische oplossingen, en te weinig vanuit waarden en geluk. Dat zegt auteur en tekenaar Anabelle Meijer van het boek Eerste hulp bij klimaatverandering. „We moeten stoppen met zeggen wat we wel en niet móéten doen.”
Klimaatverandering. Een woord dat misschien je strot wel uitkomt. Uit onderzoek van het Rode Kruis blijkt dan ook dat we best veel weten over de gevolgen van klimaatverandering in eigen land. Zo weten we bijna allemaal dat we meer te maken krijgen met extreme regenval en weet de helft van de ondervraagden dat de klimaatverandering de kans op de ziekte van Lyme vergroot door een gunstiger leefklimaat.
Twee graden warmer
Maar uit het onderzoek blijkt dat we in de ‘uitvoeringsfase’ minder fanatiek zijn. Slechts een op de acht doet daadwerkelijk iets concreets tegen klimaatverandering. Denk aan een betere afwatering in de tuin of een regenton.
In Nederland is de opwarming sinds 1850 sneller met twee graden opgewarmd, zegt meteoroloog Jaco van Wezel van Weeronline. „En de jaarlijkse neerslag is in Nederland sinds 1910 gestegen met 27 procent.”
De gevolgen zijn groot. „Gletsjers worden korter en meer en meer ijs op de noordpool smelt”, vervolgt Van Wezel. „Dat zorgt ervoor zorgt dat de zeespiegel stijgt. En nu we op aarde minder zonlicht reflecteren, houden we meer warmte vast. Dat zal de temperatuurstijging alleen maar versnellen.”
Negatief
Om dit tegen te gaan, kunnen we zelf veel doen. Maar toch doen we dat dus veelal niet. Volgens Anabelle Meijer komt dat doordat we worden overladen met feitjes. Meijer verdiepte zich in de psychologie rondom het klimaatprobleem en ontdekte dat er veelal negatief over het onderwerp werd geschreven.
„Ja, natuurlijk moeten we de tegels uit onze tuin rukken”, zegt Meijer met een ietwat verheven stem. „Maar mensen worden daar vaak heel nerveus van. Mensen hebben kinderen en vinden het niet praktisch, of ze zien het niet zitten om een tuin te onderhouden.”
„Of neem vliegen”, vervolgt ze. „Als je drie keer per jaar vliegt, heeft dat veel impact. Als mensen dan tegen je zeggen dat dat niet goed is, is dat niet leuk om te horen. Het verandert waarschijnlijk niets aan het vlieggedrag.”
Nieuwe levensstijl
Veel beter kun je volgens haar kijken naar de onderliggende wens, van in dit geval reizen. „Misschien ontdek je dan wel een nieuwe levensstijl waar je veel blijer van wordt en kom je tot de conclusie dat je net zo goed in plaats van drie keer per jaar vliegen ook één keer per jaar kunt gaan en de andere keren met de trein reist.”
„We moeten een stapje terug doen”, vat ze haar eigen woorden samen. „Ja, we moeten maatregelen nemen, maar we moeten onszelf eerst afvragen wat het met onszelf doet dat alles naar de verdoemenis gaat.”
Ze haalt de Superhero-mindset aan. Een mindset die ze zelf naleeft en ook anderen aanraadt toe te passen. „Je wordt niet op de een of andere dag een klimaatheld, maar je kunt wel zelf beginnen.” Hoe, is heel persoonlijk, benadrukt ze. „Zolang je maar weet dat je niks móét. Het gaat erom wat jij wilt – en maak dat leuk. Je kunt bij een regenton denken: moeilijk, moeilijk. Maar je kunt er ook een feestje van maken met je buren. Samen naar de winkel om die regenton te kopen, en na afloop gezellig barbecueën. Je bent er zelf bij hoe leuk je ’t maakt.”