Iris Hermans Nieuws 6 nov 2018, 08:18

Leestijd: 4 minuten

Zelfmoordpreventie 113 24/7 bereikbaar

Ons land telt vele psychisch ongezonde jongeren, waarvan de meesten aan depressies lijden. 113 Zelfmoordpreventie is 24/7 bereikbaar en hoopt zelfmoord te voorkomen. En heeft een nieuwe app, Vraag Maar.

Ongezond

Kijk eens om je heen in je klaslokaal of collegezaal, op een festival of op je sportclub. Iedereen lijkt misschien vrolijk en wel en toch is 1 op de 12 jongeren (12-25 jaar) psychisch ongezond, zo blijkt uit cijfers van de Gezondheidsenquête van het CBS. Een derde hiervan heeft aangegeven (weleens) aan depressies te lijden. De uitkomsten van het onderzoek verbazen Judith de Heus niet. De klinisch psychologe en manager hulpverlening van 113 Zelfmoordpreventie ziet (en hoort) in de dagelijkse praktijk veel jongeren met depressieve gevoelens en sombere gedachten, iets wat eigenlijk een heel normale ontwikkeling is en hoort bij het volwassen worden. ,,Ze weten niet wat ze willen met hun leven en vragen zich telkens af wat hun leven waard is.”

De scheiding van hun ouders, het verlies van iemand, wisseling van scholen, pesten. Allemaal potentiële zelfmoord-triggers voor een onervaren iemand die in principe nog z’n hele leven voor zich heeft. ,,Jongeren vallen in een gat, beginnen zich terug te trekken, waardoor ze zich nog meer alleen voelen en waardoor uiteindelijk suïcidale gedachten kunnen ontstaan.”

Sleepless in Scheveningen

Sleepless in Scheveningen, Depressiefje uit Almere: via de chat van 113 komen ze binnen met een nickname en daar wordt ook hun leeftijd gevraagd. Dat doen ze niet aan de telefoon, ,,maar we kunnen in z’n algemeenheid zeggen dat de helft onder de 30 jaar is.” Dit jaar zitten ze al op 60.000 belletjes en chats. Een flinke stijging ten opzichte van voorgaande jaren: in 2015 waren het er nog 20.000. Steeds meer mensen en ook zeker jongeren lopen met zelfmoordgedachten rond, beaamt ze, ,,maar we zijn ook een stuk bekender geworden.” Het is overigens niet zo dat ze deze donkere tijd van het jaar, die voor velen als somber wordt ervaren, vaker worden gebeld dan hartje zomer bijvoorbeeld. ,,Depressie laat zich niet zo leiden, ellende is er altijd wel.” Het aantal zelfdodingen onder jongeren stijgt, maar of (social) media daar invloed op hebben, is in ons land in elk geval nog niet lang genoeg onderzocht. Het zit er wel dik in, denkt De Heus. Na afleveringen van 13 Reasons Why, de Netflix-serie waar een scholiere zelfmoord pleegt, werd meer dan ooit gegoogeld op zelfmoordmethodes, ,,daar schrik ik dan best wel van.” Verhalen over hoop en met een goede afloop (‘zo kan het ook’), werken veel beter, ,,en redden zelfs levens, niets voor niets dat de Wereld Gezondheids Organisatie een aantal Media-richtlijnen voor journalisten heeft opgesteld.”

Vraag Maar

Vorige week blies de stichting die voor veel mensen een cruciaal luisterend oor betekent,  tien kaarsjes uit en werd hun nieuwe app gelanceerd, in het bijzijn van Koningin Maxima, wier zusje dit jaar een einde aan haar leven maakte. Niet dat ze er daarom trouwens was, hoor, zegt De Heus, want de afspraak stond al zo’n twee jaar in de agenda, ,,maar ze was wel heel geïnteresseerd en ook best geëmotioneerd, dat kon je zien.”  Vraag Maar, heet de app en is vooral bedoeld voor hen die in hun directe omgeving suïcidale gedachten bespeuren, maar niet weten hoe ze hem of haar ernaar kunnen vragen. ,,Hoe dichter iemand bij je staat en hoe meer je van iemand houdt, hoe moeilijker dat is.”

Lieve oma

Hun telefoonnummer en chat wordt voornamelijk door de mensen met suïcidale gedachten zelf gebruikt. We luisteren naar ze, hebben geen oordeel, omschrijft ze met haar prettige stem hun werkwijze. En een advies of suggestie waar het kan. Grote verschil met ouderen, is dat ze bij jongeren iets duidelijker moeten zijn. Dus niet alleen: zoek afleiding, maar denk bijvoorbeeld eens aan de hond uitlaten/soep pureren/een mindfulness oefening doen. En vertel iemand dat je even niet zo lekker gaat (,,je hoeft ze niet meteen over je zelfmoordideeën te vertellen”), ,,dat je lieve oma zijn, maar ook je voetbalcoach.”

Ze werkt nu drie jaar bij 113 en hoe ze zelf niet depressief wordt na alle verhalen die ze hoort? Er is altijd iemand om even mee te sparren na een gesprek of chat, licht ze toe, en daarnaast is voldoende ontspanning om een goede balans te behouden heel belangrijk, ,,een boksbal en een tafelvoetbal doen wonderen.”

Worstel jij met zelfmoordgedachten? Praat erover! Bel 0900-0113 of chat via www.113.nl