Seksuele intimidatie in trein: ‘Ik betaal je ervoor’
Student Comic Design Melanie Kranenburg stapte ’s avonds laat in de trein en kreeg te maken met een opdringerige versierpoging van een medereiziger. In een zo goed als lege coupé ondervond ze hoe je als jonge vrouw je plotseling onveilig kunt voelen binnen de normaal gesproken vertrouwde omgeving van de trein. Ze verwerkte haar ervaring in een illustratie
Het is zaterdagavond. Na een bezoek aan haar ouders op de Veluwe, besluit de 21-jarige Melanie Kranenburg ’s avonds laat de trein te pakken naar haar vriend in Amersfoort. Buiten is het koud en donker. Dik ingepakt stapt ze op de fiets en snelt ze naar het station. De klok slaat dan elf uur. Ze is op tijd om één van de laatste treinen richting de Randstad te pakken.
Flirterige lach
De trein is zo goed als leeg. Vooraan in de coupé zitten twee jonge meisjes. Melanie loopt door naar een vierzitsbankje achterin. Eenmaal plaatsgenomen voelt ze dat iemand naar haar kijkt. In de vierzits naast haar, lacht een man van rond de dertig jaar haar toe met een flirterige lach. Ze sluit zich ervoor af en bekijkt wat berichtjes. De medereiziger wendt zijn blik niet af.
„Wat een gedoe hè, met die treinen?”, klinkt er plotseling. Melanie kijkt op en ziet dat de man is opgestaan en recht tegenover haar komt zitten. Hij doelt op problemen met het spoor waar de trein eerder in het traject last van had. De reiziger heeft een vriendelijke uitstraling. Hij komt niet over alsof hij gedronken heeft of onder invloed is. „Ik ben sociaal ingesteld en mijn eerste reactie is om beleefd te reageren.” Ze antwoordt dat het inderdaad vervelend is als de trein wat later is.
‘Ik ga naar mijn vriend’
Aan alles voelt ze dat hij interesse in haar heeft. Melanie kan de man moeilijk negeren nu hij pal tegenover haar zit. Ze kruipt daarom dieper in haar sjaal en verstopt zich achter het scherm van haar telefoon. ‘Ga je stappen vanavond?’, vraagt hij. „Nee, ik ga naar mijn vriend”, antwoordt Melanie stellig, hopend hiermee duidelijk te maken dat zijn versierpoging niets gaat uithalen.
Maar de reiziger trekt zich niets aan van haar relatiestatus. Hij gaat onderuit zitten, grijnst. ‘Wil je geen tweede vriend?’ „Ehhh…. nee”. Melanie schiet bijna in de lach van ongemakkelijkheid. „Ik dacht, sorry?! Wat is dit voor persoon?” De verbazing groeit verder als hij zich verder naar haar toebuigt en vraagt of ze niet een keer wil vreemdgaan? ‘Nee’, zegt ze, nu duidelijk. Maar de reiziger trekt alles uit de kast: „Ik wil je er wel voor betalen. 200 euro”.
Angst
Op dat moment maakt het gevoel van ongemak plaats voor angst, vertelt Melanie. „Vooral omdat de trein bijna helemaal leeg is. De twee andere meiden zitten te ver weg om het gesprek op te vangen en zijn bovendien een stuk jonger dan ik.” Ondertussen praat de man verder. Hij knipoogt, legt zijn hand op haar knie. Hij vertelt haar voortdurend hoe mooi hij haar vindt.
Melanie gaat in gedachten alle opties af om de man te laten stoppen. Weglopen? Boos worden en zeggen dat hij met zijn poten van haar af moet blijven? In de omgeving van een trein weet ze niet goed wat wijsheid is. „Ik had defensief kunnen reageren of weg kunnen lopen, maar wat als dat nog vervelender gedrag zou uitlokken? Wat als hij me zou tegenhouden? In een rijdende trein kun je niet uitstappen.”
Melanie ziet dat ze station Amersfoort Vathorst naderen en voelt iets van opluchting. De man had eerder in het gesprek aangegeven dat hij daar zou uitstappen. Maar als de trein stopt blijft van die hoop niets over. De man blijft zitten.
‘Wil je me nu bellen en doen alsof je me dringend moet spreken?’, appt Melanie gehaast naar haar vriend. Ze draait zich verder af van haar medereiziger en wacht ongeduldig tot haar telefoon gaat. „Ik wilde niet dat we op hetzelfde station zouden uitstappen. Het is donker buiten, er is bijna niemand op straat. Straks achtervolgt hij me.”
Telefoonnummer regelen
Als haar telefoon klinkt, neemt ze direct op. Ze praat met haar vriend over koetjes en kalfjes en houdt ondertussen voorzichtig de medereiziger in de gaten. Zijn aandacht verslapt, hij kijkt naar buiten. Als ze heeft opgehangen zijn ze bijna op station Amersfoort Schothorst en ziet Melanie de man opstaan. Hij probeert haar 06-nummer te regelen, ‘voor het geval het uitgaat met haar vriend’, maar verlaat de trein als hij zijn zin niet krijgt.
Op het perron loopt hij nog vertwijfeld rond en blijft door het raam naar haar staren. ‘Sluit de deuren, rijd nou gewoon weg’, wenst Melanie vurig. Pas als het fluitsignaal klinkt en de trein zijn weg vervolgt, laat ze haar schouders zakken.
Escaleren
„Om eerlijk te zijn weet ik niet wat ik nog meer had kunnen doen”, vertelt Melanie terugblikkend op de situatie. „Ik heb geleerd dat het goed is om iemand te laten bellen wanneer je je onveilig voelt en deels heeft dat ook geholpen. Het is een cliché maar je bevriest in zo’n situatie. Zeker als je niet iemand bent die gemakkelijk bot reageert. In de trein voelde elke optie alsof het de situatie kon laten escaleren.”
De volgende dag besluit Melanie haar frustratie te uiten in een treffende illustratie. Tijdens het tekenen voelt ze zich gesterkt in haar gevoel over het gedrag van de medereiziger. Ook op Twitter, waar ze de illustratie verspreidt, ontvangt ze persoonlijke berichten van volgers die hun ongeloof uitspreken.
„Dat laat me nog meer inzien dat zijn gedrag echt niet door de beugel kan. Ik heb er niets aan overgehouden, maar terugdenkend aan alles zie ik dat het niet oké is. En dat is een waardevolle les. Ook voor anderen.”
Herkenbaar?
Heb jij iets soortgelijks als Melanie meegemaakt of wil je reageren op haar verhaal? Mail dan naar [email protected]