‘Als kind in Jemen heb je geen toekomst’
Sinds het uitbreken van de oorlog in Jemen zijn 85.000 kinderen onder de vijf jaar omgekomen door de honger. Dat concludeert hulporganisatie Save the Children op basis van cijfers van de VN.
Al ruim 3,5 jaar woedt er in Jemen een burgeroorlog. De oorlog is zo groot dat er volgens de VN sprake is van de grootste humanitaire crisis ter wereld. Het conflict is een strijd tussen het Jemenitische regeringsleger aan de ene kant en de Houthi-rebellen, die de oude regering steunen, aan de andere kant. Maar ook Iran en Saoedi-Arabië vechten mee. Saoedi-Arabië met de regeringstroepen, Iran met de Houthi-rebellen.
De toestand in Jemen wordt steeds wanhopiger. Er dreigt een hongersnood van ongekende omvang. Sinds 2015 zijn 85.000 kinderen onder de vijf jaar omgekomen door de honger. Wat gaat er mis?
Blokkade
„Een van de grootste redenen dat er zoveel mensen met een hongersnood worden bedreigd, is vanwege de blokkade”, zegt Jemen-deskundige Marina de Regt, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. „Die is ingesteld door coalitie onder leiding van Saoedi-Arabië. Humanitaire hulp zoals voedsel, brandstof en medicijnen worden tegengehouden in de importhavens en op het vliegveld. Dat wordt gedaan omdat ze bang zijn dat er tussen de hulpgoederen ook wapens zitten.”
Honger wordt door beide partijen ingezet als wapen, zegt Joost Herman, hoogleraar mondialisering en humanitaire actie aan de Rijksuniversiteit Groningen. „Dat doen de partijen omdat ze de tegenstander willen verzwakken. Hongersnood is daardoor een politiek instrument geworden waar de bevolking de dupe van is geworden.”
Geen toekomst
„Daar komt bij dat Jemen een van de armste landen ter wereld is”, vervolgt Herman. „De infrastructuur in het land is slecht en het land was vóór de oorlog voor het grootste deel afhankelijk van voedselimporten. Nu deze hulp wordt geblokkeerd, is het enorm lastig geworden om voedsel bij de inwoners te bereiken. Met als gevolg dat er generaties Jemenitische kinderen sterven. Als kind in Jemen heb je geen toekomst. Of je gaat nu dood, of je leeft de rest van je leven als een half lijk.”
Voor hulporganisaties is het werken in Jemen lastig, zegt Valerie Kierkels van Save the Children. „De mensen die voor ons aan het werk zijn, zijn voornamelijk lokale hulpverleners en artsen die dat met gevaar voor eigen leven doen. Toch lukt het hen om dagelijks levens te redden. Ondertussen zijn we druk aan het uitoefenen op onze eigen regering en de VN, zodat zij druk gaan uitoefenen op alle partijen die betrokken zijn bij de burgeroorlog die móét stoppen. Dat is de enige manier om te voorkomen dat er nog meer kinderen en volwassen doodgaan.”
Druk van buitenaf
De VN heeft gezegd dat er een hongersnood dreigt voor 14 miljoen mensen in Jemen. Dat is de helft van alle inwoners. „Het is een ongelooflijk groot aantal”, benadrukt De Regt. „Moet je je voorstellen dat hulporganisaties de helft van alle inwoners moeten voorzien van hulp. Terwijl de hulp niet in de mate naar binnen kan waarin het noodzakelijk is. Maar zolang de blokkade blijft, zal de hongersnood niet minder worden.”
Dat beaamt Herman. „De oorlog is een onmenselijke situatie geworden die van buitenaf zal moeten worden opgelost. Saoedi-Arabië zal onder druk moeten worden gezet. Maar dat wordt nog een hele opgaaf, want wij als westerse bondgenoten vinden het moeilijk om Saoedi-Arabië te kwetsen.”