Johan van Boven Nieuws 22 okt 2018, 13:33

Leestijd: 5 minuten

Verhaal rond moord op Khashoggi steeds krankzinniger

Het is alsof je op Netflix naar een nieuwe spannende hitserie zit te kijken. Het verhaal rond de moord op journalist Jamal Khashoggi wordt alsmaar krankzinniger. Maandag onthulde CNN dat een van de verdachte betrokkenen werd ingezet als dubbelganger om zo de moord te kunnen verhullen. Vlak na de dood van Khashoggi liep hij in diens kleren door Istanbul in de hoop dat de Turkse veiligheidsdiensten in de valstrik zouden trappen. Dat is faliekant mislukt.

Voordat we verder ingaan op deze bizarre wending in het toch al opzienbarende verhaal gaan we terug naar het begin. Khashoggi is een in Saudi-Arabië geboren journalist, die in de Verenigde Staten heeft gestudeerd. Gedurende zijn loopbaan werd hij verschillende keren ontslagen, omdat hij kritisch was op de strenge islamitische regels in zijn geboorteland. Begin dit jaar richtte hij een nieuwe politieke partij op: Democratie voor de Arabische Wereld.

Scheidingspapieren

Op 28 september bezocht Khashoggi het Saudische consulaat in Istanbul (een van zijn woonplaatsen) om zijn scheidingspapieren op te halen, zodat het huwelijk met zijn Turkse verloofde in gang kon worden gezet. Op die dag kon hij echter niet terecht. Khashoggi werd gevraagd op 2 oktober terug te komen.

Op de bewuste dag had al het Turkse personeel op het consulaat een vrije dag gekregen. Terwijl zijn verloofde buiten stond te wachten, keerde Khashoggi nooit terug. De journalist zou zijn gefolterd door de Saudi’s, die zijn vingers afsneden. Later werd zijn hoofd afgehakt. Het lichaam werd in stukken gezaagd en in kisten naar buiten gevoerd. De Turkse overheid zegt hiervan bewijzen te hebben, omdat het consulaat sowieso al werd afgeluisterd.

Aanvankelijk werd alles ontkend door Saudi-Arabië. Er werd gezegd dat Khashoggi levend het consulaat had verlaten. Afgelopen weekend kwamen de autoriteiten in het koninkrijk daar op terug en gaven toe dat de 60-jarige journalist was omgekomen op het consulaat in Istanbul. Het zou zijn gebeurd nadat er een gevecht was uitgebroken, luidde de verklaring.

Privéjets

The New York Times onthulde dat de verdachten uit de kring komen van kroonprins Mohammad bin Salman. Een van hen is forensisch arts Salah al-Tubaigy, die op de dag van Khashoggi’s verdwijning met veertien anderen op twee privéjets naar Turkije stapte. Hij zou verantwoordelijk zijn voor het in stukken zagen van het lijk.

Mustafa al-Madani is een van de anderen die deel uitmaakte van de groep die op 2 oktober van Saudi-Arabië naar Istanbul vloog. Het is de man die gisteren door CNN werd onthuld als de dubbelganger van Khashoggi. Beveiligingscamera’s hebben feilloos vastgelegd hoe de man moest doen voorkomen dat de Saudische journalist ‘gewoon’ naar buiten is gelopen na zijn bezoek aan het consulaat.

Overhemd

Frame voor frame is te zien hoe de operatie werd uitgevoerd. Op de dag van de moord arriveert Al-Madani om 11:06 uur bij het Saudische consulaat in een blauw-wit geblokt overhemd en een spijkerbroek. Iets meer dan twee uur later komt Khashoggi aan in een grijze broek en met een zwart jasje. Later op de dag loopt de dubbelganger in de kleding van de zojuist vermoorde man via de achteruitgang naar buiten. Bijna alles is hetzelfde: zijn postuur, baard, bril, kleding. Alleen de schoenen wijken af van die van Khashoggi.

Samen met een andere man brengt de dubbelganger een bezoek aan de beroemde Blauwe Moskee, de grootste toeristische trekpleister van Istanbul. Een ideale plek om op te gaan in de menigte, zoals de verslaggeefster van CNN het in haar onthullende reportage noemt. Op camerabeelden is echter duidelijk te zien hoe de twee mannen naar een wc-ruimte gaan. De handlanger van de dubbelganger heeft een plastic tasje in zijn hand, waar hoogstwaarschijnlijk de eigen kleding van Al-Madani in zit. Want als de heren het toilet verlaten, is de dubbelganger geen dubbelganger meer. Hij heeft het blauw-wit geblokte overhemd en zijn spijkerbroek aan.

De volgende stop is een restaurant, waar Al-Madani zonder bril en baard verschijnt. Even later dumpt zijn handlanger de plastic tas waar waarschijnlijk de kleren van Khashoggi in zaten. Het laatste beeld dat CNN laat zien komt vanuit het hotel waar de twee mannen verbleven. Bij de lift staan ze lachend te wachten met het idee dat hun missie is geslaagd.

Druk

Deze nieuwe wending zal de internationale druk op Saudi-Arabië nog verder vergroten. Door het openbaar maken van de dubbelgangerbeelden is het nauwelijks meer te ontkennen dat de moord met voorbedachten rade is gepleegd. Afgelopen weekend eisten Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië in een gezamenlijke mededeling nogmaals opheldering. „Er worden meer inspanningen verwacht om de waarheid op een begrijpelijke, transparante en geloofwaardige manier vast te stellen”, luidde het statement. „Het bedreigen, aanvallen en doden van journalisten is in alle omstandigheden onaanvaardbaar. Niets kan deze dood rechtvaardigen.” Premier Mark Rutte sloot zich volledig aan bij die boodschap en zei dat ‘de onderste steen boven moet komen’.

Intussen liet ook de Saudische minister van Buitenlandse zaken van zich horen. Hij noemde de dood van Khashoggi ‘een grote fout’. „Dit was een schurkenoperatie”, aldus Adel al-Jubeir. „Individuen hebben daarbij hun bevoegdheden en verantwoordelijkheden overschreden. Er is duidelijk een enorme fout begaan. En die fout werd nog erger gemaakt door een poging om dit te verbergen. Dit is onaanvaardbaar.” Hij benadrukte dat niemand van de vijftien verdachten een band heeft met kroonprins Bin Salman.

Een Turks onderzoeksteam zoekt sinds vrijdag in een bos bij Istanbul en in de stad Yalova naar de overblijfselen van Khashoggi. Op die plekken zijn auto’s gesignaleerd die op 2 oktober bij het Saudische consulaat geparkeerd stonden. De Turkse president Erdogan heeft aangekondigd dinsdag met een uitgebreide verklaring te komen rond het onderzoek naar de moord. Het is niet uitgesloten dat daarbij nóg meer bizarre feiten boven water komen.